پیری جمعیت چالش توسعه پایدار

از زمانی که رهبری بحث لزوم افزایش جمعیت کشور را مطرح کرده‌اند، متاسفانه کمتر تحلیلی درباره چرایی اولویت مطرح شدن این بحث و پافشاری بر آن ارائه شده است. به عبارت بهتر افکار عمومی چندان نسبت به پدیده‌هایی چون پیری جمعیت، کاهش جمعیت فعال، نقش نیروی انسانی جوان در توسعه کشور و امثالهم توجیه نشده‌اند و شاید بدرستی نمی‌دانند که کاهش جمعیت فعال کشور تا چه حد آینده توسعه پایدار کشور را با چالش مواجه کرده و مستقیما بر زندگی و رفاه فرزندان آنها تاثیر خواهد گذاشت.

گروهی نیز متاسفانه چالش پیری جمعیت را مستقیما به فرزندآوری بیشتر خانواده‌های تشکیل‌شده ایرانی سپس به مشکلات اقتصادی موجود گره زده‌اند.

حال آن‌که مقصود اصلی از مفهوم افزایش جمعیت، رفع موانع ازدواج و افزایش ازدواج و کاهش سن آن است که علاوه بر کمک به جوان ماندن جمعیت، به بسیاری از چالش‌های اجتماعی موجود در کشور پایان خواهد داد، بنابراین ابلاغیه افزایش جمعیت، موضوعی چندوجهی را مطرح می‌کند که ابعاد آن از اقتصاد تا اجتماع، فرهنگ، دین، امنیت، علم و فناوری و در یک کلام، توسعه پایدار و آینده کشور در این خصوص گسترده شده است.

روشن است که رهبری نگران موانع و چالش‌های پیش روی تحقق توسعه پایدار و اهداف ترسیم شده برای افق ایران 1404 هستند،به همین جهت ابلاغیه‌های صادر شده جای پرداختن به مشکلات روزمره موجود به مسائل زیرساختی که کارشناسان و نخبگان کمتر بر آن وقوف دارند، می‌پردازد.

بدیهی است که وجود و حضور نیروی انسانی جوان، تحصیلکرده و پرانرژی به عنوان موتور محرکه توسعه پایدار هر کشوری مطرح است و باز بدیهی است خلأ ایجاد شده از این رهگذر تا چه حد می‌تواند فرآیند توسعه را با چالش مواجه کند، بنابراین به نظر می‌رسد باید به کارشناسان اقتصاد اجتماعی توصیه کرد سطح، سبک و عمق بحث‌ها درخصوص موضوع جمعیت را از وضع فعلی خارج کرده و جنبه‌های حکیمانه و دوراندیشانه آن را نسبت به خطر خزنده‌ای که در پیش است، بیشتر روشن و روشنگری کنند.

سیدعلی دوستی موسوی / دبیر گروه اقتصاد