امروز 23 اردیبهشت در تاریخ

هجری شمسی

23 اردیبهشت 1288

عده زیادی از مشروطه خواهان که در حرم حضرت عبدالعظیم(س) و سفارت عثمانی متحصن شده بودند، از تحصن خارج و مسلح شدند.

23 اردیبهشت 1289

دولت‌های روس و انگلیس پیشنهاد کردند که هریک 200 هزار لیره به دولت ایران وام بدهند، مشروط بر این‌ که دولت ایران قرارداد 1907 اجرا کند.

23 اردیبهشت 1307

دکتر «کورت لیندن بلات» تبعه آلمان برای تصدی ریاست بانک ملی ایران وارد تهران شد. وی قبلاً در برلین برای احراز این سمت انتخاب و استخدام شده بود.

23 اردیبهشت 1309

چاپ اسکناس در ایران توسط بانک ملّی ایران انحصاری شد. در ایران تا سال 1268 ش که بانک شاهنشاهی تشکیل شد، پول رایج کشور، مسکوکِ طلا و نقره بود. در آن سال نشر اسکناس در سراسر ایران منحصراً به بانک شاهنشاهی وابسته به انگلیس تعلق گرفت. دو سال بعد، اسکناس جدید بانک با سرلوحه فارسی و علامت شیر و خورشید و عکس ناصرالدین شاه قاجار و ذکر ارزش آن منتشر شد. مجموعاً بانک شاهنشاهی، چهل سال در ایران اسکناس منتشر کرد تا این که در 23 اردیبهشت 1309 ش، حق انتشار اسکناس از آن بانک سلب و در مقابل دویست هزار لیره انگلیس، به بانک ملی ایران واگذار شد. اسکناس‏های بانک ملی در سال 1310 ش منتشر شد و تا سال‏ها، رایج بود.

23 اردیبهشت 1309

محمدعلی فروغی وزیر اقتصاد وقت ایران و یکی از اعضای برجسته لژ فراماسونری، وزیر امورخارجه ایران شد. فروغی جزء اولین ومؤثرترین عناصر تهاجم فرهنگی غرب به ایران در عصر پهلوی بود.

23 اردیبهشت 1316

تعداد رهبران بازداشت شده حزب توده به 53 نفر رسید.

23 اردیبهشت 1356

فرانسه موافقت خود را با احداث دو مولد هسته‌ای 900 هزار کیلوواتی در ایران به ارزش دو میلیارد دلار اعلام کرد. این دو نیروگاه در شهر دارخوین در نزدیکی اهواز احداث خواهند شد.

هجری قمری

13 رجب 279

محمد بن عیسی تَرمَذی محدث کبیر درگذشت. محمد بن عیسی معروف به ابوعیسی تَرمَذی از مشاهیر حُفّاظ، مُحدثین و در شمار پیشوایان راوی حدیث قرار دارد. وی در قوه‏ی حافظه بی‏نظیر و از شاگردان خاص امام بخاری بود. کتاب صحیح ترمذی از منابع درجه‏ی اول اهل سنت، از آثار ترمذی می‏باشد. وی در هفتاد سالگی وفات یافت.

13 رجب 1327

مبارز دوران مشروطه آیت ‏اللَّه شیخ‏فضل‏اللَّه نوری درگذشت. آیت‏اللَّه شیخ فضل اللَّه نوری در سال 1259 ق در تهران متولد شد. در جوانی به همراه دایی و پدر زن خود حاج میرزا حسین نوری، جهت تحصیل به نجف اشرف مهاجرت کرد. وی از شاگردان برجسته‏ی میرزای شیرازی بود. شیخ فضل اللَّه برای مقابله با استبداد، به همراه آیات عظام طباطبایی و بهبهانی در دوران مشروطیت، این جنبش را رهبری می‏کرد. وی در مهاجرت کُبری شرکت داشت و در تهیه، تنظیم و تدوین قانون اساسی و متمم آن سهیم بود، به طوری که اصل دوم متمم به ابتکار او تهیه شد. یکی از اصول پیشنهادی شیخ فضل اللَّه، حضور پنج عالم مجتهد در مجلس بود تا قوانین ضد اسلامی به تصویب نمایندگان نرسد. او در جمادی الاولی سال 1325 تصمیم گرفت یک کانون تبلیغاتی علیه مشروطه‏ی غیر مشروعه ایجاد کند. اقدامات تبلیغی شیخ با مخالفت مجلسیان مواجه شد و شیخ فضل‏اللَّه در حضرت عبدالعظیم تحصن اختیار کرد. شیخ فضل اللَّه سرانجام در 12 رجب سال 1327 از جانب فاتحین دستگیر و عصر 13 رجب پس از یک محاکمه‏ی کوتاه به مجازات مرگ محکوم شد. شیخ فضل اللَّه نوری سرانجام در سیزدهم رجب همان سال در میدان توپخانه‏ی تهران و در حضور هزاران نفر از مردم به دار آویخته شد.

میلادی

13 می 1483

مارتین لوتر" مؤسس فرقه پروتستان در شهر ایزالبن آلمان بدنیا آمد . وی در ابتدا به تحصیل فلسفه، حقوق، ادبیات و موسیقی پرداخت و سپس استاد علوم مذهبی شد. وی در سال‏های جوانی به دلیل سوء اختلافات بین مقامات کلیسا بر برخی از اعمال ارباب کلیسا ایراد گرفت. آغاز قیام لوتر بر ضد کلیسای کاتولیک و استبداد مذهبی، بر سر مسئله آمرزش گناهان از طرف کشیشان و پاپ بود. رؤسای کلیسا به دلخواهْ اشخاص را از کلیسا اخراج یا تکفیر می‏کردند و سپس برای آمرزش گناهان و ورود مجدد به کلیسا، گناهان آنان را با پول می‏خریدند. اما آن‏چه لوتر را بر ضد این اوضاع برانگیخت، اقدام مسئولین کلیسا در فروش رسمی آمرزش‏نامه بود. لوتر در این زمان علی رغم مخالفت پاپ، انجیل را به زبان آلمانی ترجمه کرد و در اندک مدتی طرفداران فراوانی پیدا کرد. با قیام لوتر، طلسم تعصب مذهبی و استیلاطلبی و استبداد کاتولیکی قرون وسطی در هم شکست و مذهبی نو با نام پروتستان شکل گرفت. پروتست به معنی اعتراض در ابتدا با انگیزه اصلاح کلیسای کاتولیک آغاز شد و با مقاومت کلیسای کاتولیک در برابر هرگونه اصلاح، این جنبش به طور مستقل دارای اصول و مبانی خاص خود شد. لوتر معتقد بود که یگانه چیزی که در مسیحیت معتبر است کتاب مقدس می‏باشد از این رو، هیچ‏گونه حجیّتی برای مقام پاپی، شوراهای کلیسایی یا آرای صاحبان کلیسا و قدّیسان قائل نبود. از دیدگاه پروتستان، هر مسیحی می‏تواند پیام کتاب مقدس را به وجدان شخصی خود دریابد و نجات و رستگاری شخص تنها از طریق فیض الهی و در ضمنِ ایمان، پدید می‏آید. از جمله ویژگی‏های اخلاق و تفکر پروتستانی، خردگرایی، تاکید بر آزادی فردی، تساهل و مدارا، تکیه بر تولید و گسترش ثروت، عبادت دانستن کار، موهبت الهی دانستنِ ثروت و پسندیده دانستن آن را می‏توان برشمرد. پروتستان در طی سال‏های حیات خود به چندین فرقه تقسیم شد و در کشورهای آلمان، اسکاندیناوی، بریتانیای کبیر، فرانسه، سوئیس و مجارستان، طرفداران بیشتری یافت. رهبر پروتستان‏ها، در اواخر عمر دچار بیماری شد و سرانجام در 12 ژوئیه 1546م در 71 سالگی درگذشت.