خود انصرافی نخستین گام مشارکت مردم در اقتصاد

اجرای هدفمندی یارانه‌های که یک بخش از طرح تحول اقتصادی بود، هدفش آزاد سازی قیمت حامل‌های انرژی و رساندن آن به قیمت واقعی و در پی ان کم کردن مصرف سوخت از جمله بنزین و برق بود که البته تا حدودی توانست در کاهش مصرف تأثیر گذار باشد.

اما یکی از مهمترین اهدافی که اجرای هدفمندی یارانه‌ها بر عهده داشت حمایت از تولید داخلی بود. مبالغی از اجرای هدفمندی یارانه‌ها قرار بود به بخش تولید اختصاص پیدا کند که این امر اتفاق نیفتاد. از سوی دیگر با اجرای این طرح قرار بود که بخش خدمات اجتماعی از جمله بهداشت و درمان نیز سامان یابد و سهم مردم از پرداخت هزینه‌های درمان کم شود.

اما در عمل این اتفاقات نیفتاد و تنها پولی بود که ماهانه به سرپرست خانوارها پرداخت می‌شد که در حقیقت نقدینگی زیادی را به جامعه اقتصادی تزریق کرد.

ماهیانه بیش از 3000میلیارد تومان پول نقد از سوی دولت به مردم پرداخت می شود. این رقم بالا می‌تواند در صورت اصلاح پرداخت یارانه‌های مستقیم به مردم، در حوزه‌های دیگر از جمله تولید و بهداشت و درمان اثر گذاری شگرفی را باعث شود.

دولت یازدهم اکنون در صدد آن است که با اجرای فاز دوم هدفمندی یارانه‌ها که با خود اظهاری که از 20 فروردین آغاز می‌شود تعداد دریافت کنندگان یارانه‌ها را کم کند.

دولت برای پرداخت این مبلغ با مشکلاتی روبرو است. تأمین ماهیانه بیش از 3000 میلیارد تومان برای پرداخت به مردم کار ساده‌ای نیست و این در حالی است که با این پول می‌توان کارهای بزرگی انجام داد تا علاوه بر رونق اقتصادی در چرخه تولید ملی، وضعیت بهداشت و درمان کشور نیز سامان یابد و مردم کمتر با مسائل درمانی خود درگیر باشند.

اکنون دولت باید سعی کند تا مردم را قانع کند آنهایی که نیاز ندارند انصراف بدهند. مردم باید اعتماد کنند که پول یارانه‌ها واقعاً در حوزه‌هایی که نیازمند است، خرج خواهد شد و هزینه کردن مبلغ یارانه در بخش تولید و بهداشت و درمان باعث می‌شود تا بار سنگین هزینه‌های این بخش از دوش مردم برداشته شود.

اکنون بخش زیادی از ظرفیت‌های دولت بر روی اجرای فاز دوم هدفمندی یارانه‌های معطوف شده است و انرژی زیادی را از دولت می‌گیرد.

در کنار اجرای فاز دوم هدفمندی، اقتصاد مقاومتی هم برای اجرا از سوی رهبری به دولت ابلاغ شده است. این طرح می‌تواند یک نقشه راه برای اقتصاد کشور محسوب شود.

این طرح همه ابعاد اقتصادی را در نظر دارد. به همین خاطر دولت باید بیشتر خود را متوجه اجرای این طرح کند و موضوع هدفمندی هم در کنار آن پیگیری شود.در واقع اقتصاد مقاومتی به عنوان استراتژی اقتصادی دولت پیگیر شود.

در ابلاغیه اقتصاد مقاومتی همه حوزه‌های اقتصاد به خوبی دیده شده است. صادرات، واردات، تولید، مالیات و... در این میان واردات از اهمیت بیشتری برخوردار است.

واردات بی رویه‌ای که در چند سال گذشته وجود داشت باعث شد تا بخش تولید ضعیف شود و نتواند در مقابل واردات انواع کالاها که مشابه آن در داخل تولید می‌شود، ایستادگی کند. بسیاری از واحدهای تولید به همین خاطر تعطیل شد.البته این واردات بی رویه و غیر ضروری اکنون نیز وجود دارد.

اکنون بیش از 75 میلیون ایرانی یارانه دریافت می‌کنند. کمپین‌هایی برای انصراف از دریافت آن درست شده است. این بار نیز از شیوه خود اظهاری قرار است ثبت نام دوباره صورت گیرد. بار نخستی که قرار بود مردم برای دریافت یارانه ثبت نام کنند با همین شیوه همه مردم ثبت نام کردند.

اکنون نیز به نظر می‌رسد که اکثریت مردم برای دریافت یارانه‌ها ثبت نام کنند و عده اندکی انصراف بدهند. تشخیص این که چه افرادی واقعاً به این پول نیاز دارند و چه افرادی ندارند کار مشکلی است و نمی‌توان هر خانواده را تشخیص داد. اما اکثریت خانوارهای جامعه در طبقه متوسط هستند.

قشر مرفه و پولدار هم در جامعه آماری بحث هدفمندی یارانه‌ها که ثبت نام کرده‌اند، نتواسته‌اند از ماهیانه 45 هزار تومان چشم پوشی کنند. اما تشخیص این قشر برای دولت آسان‌تر از تشخیص اقشار متوسط و کم درآمد جامعه است.

نوع و اندازه مصرف آنها به خوبی قابل تشخیص است و حتی اکنون که طرح هدفمندی یارانه‌ها در حال اجراست به خاطر مصرف زیاد آن قشر، از یارانه بیشتری هم برخوردار هستند.

بنزین که قرار بود به قیمت فوب خلیج فارس برسد اکنون با قیمت آزاد لیتری 700 تومان ارائه می‌شود و در کنار آن بنزین یارانه‌ای لیتری 400 تومان نیز عرضه می‌شود.

گمان می‌کنید که کدام خانوار از این بنزین ارزان بیشترین بهره را ببرد؟ خانواده‌های مرفه یا متوسط جامعه؟

در هر صورت اقتصاد ایران نیازمند اصلاحات ساختاری اساسی است تا بتواند درمقابل تهدید و تحریم مقاومت کند. حمایت از تولید، مصرف اجناس داخلی، مدیریت جهادی، جلوگیری از واردات بی رویه، قطع وابستگی به نفت، اتکا به ظرفیت‌های داخلی، جلب اعتماد مردم و اصلاح ساختار مالیاتی کشور که می‌تواند منابع درآمدی دولت را افزایش دهد، از مهمترین عواملی است که می‌تواند اقتصاد کشور را از وضعیت کنونی بیرون بیاورد.

اکنون مردم هر چند سخت و دشوار توانسته‌اند خرج و دخل خود را مدیریت کنند.تغییر سبک زندگی و رعایت الگوی مصرف در مدیریت اقصاد خانواده سهم بسیاری دارد.

مردم همواره در صحنه‌های گوناگون انقلاب حضور تأثیر گذاری داشته‌اند و اکنون نیز می‌توانند با انصراف از دریافت یارانه‌ها، 1000 میلیارد تومان کسری دولت برای پرداخت یارانه 76 میلیون ایرانی را تأمین کنند تا این مبلغ برای بخش بهداشت و درمان و تولید هزینه شود. مردم اگر متوجه شوند که انصراف آنها باعث رونق اقتصادی کشور خواهد شد قطعاً از دریافت یارانه منصرف می‌شوند.

محمد صفری-جام جم آنلاین