حمایت جنبش غیرمتعهدها از برنامه صلح‌آمیز و حقوق هسته‌ای ایران

به گزارش ایرنا؛ رضا نجفی نماینده کشورمان در آژانس بین المللی انرژی اتمی که ریاست جنبش غیرمتعهدها را برعهده دارد این بیانیه را در نشست شورای حکام که درخصوص اجرای موافقتنامه های پادمان، معاهده عدم اشاعه هسته ای (NPT) و قطعنامه های ذی ربط شورای امنیت درباره جمهوری اسلامی ایران است، قرائت کرد.

متن کامل این بیانیه به این شرح است:

آقای رئیس

جنبش غیرمتعهدها مایل است مراتب تشکر خود را از آقای یوکیا آمانو مدیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی به دلیل گزارش وی در خصوص اجرای موافقتنامه پادمان در جمهوری اسلامی ایران مندرج در سند GOV/2014/10 ابراز کند.

جنبش غیرمتعهدها مایل است اعتماد به حرفه ای و بی طرفی بودن دبیرخانه آژانس در انجام فعالیتهایش نسبت به اجرای پادمانهای معهده عدم اشاعه هسته ای در جمهوری اسلامی ایران را دوباره بیان کند.

قبل از بیان نقطه نظراتش در خصوص گزارش مدیرکل، جنبش غیرمتعهدها مایل است مواضع اصولی خود را در باره این موضوع مورد تاکید قرار دهد:

الف. جنبش غیرمتعهدها برحق اولیه و غیر قابل انکار همه کشورها برای توسعه، تحقیق، تولید و استفاده از انرژی اتمی برای مقاصد صلح آمیز، بدون هر گونه تبعیض و منطبق با تعهدات قانونی مربوطه شان، تاکید می کند. بنابراین، هیچ موردی نباید به گونه ای تفسیر شود که منجر به ایجاد ممنوعیت یا محدودیت حقوق کشورها در توسعه انرژی اتمی برای مقاصد صلح آمیز شود. انتخابها و تصمیمات کشورها، شامل موارد (مربوط به) جمهوری اسلامی ایران، در زمینه استفـاده های صـلح آمیز از فن آوری هسته ای و سیـاستـهای چـرخه سـوخت می بایست محترم شمرده شوند.

جنبش غیرمتعهدها، آژانس بین المللی انرژی اتمی را بعنوان تنها مرجع ذیصلاح برای راستی آزمایی تعهدات پادمانی مترتب بر اعضا مورد شناسایی قرار داده و تاکید می کند هیچ فشار یا مداخله غیر مقتـضی در فعالیـتـهای آژانـس بویژه در فرآیند راسـتی آزمایی که می تواند کارایی و اعتبار آژانس را به مخاطره اندازد، نباید وجود داشته باشد.

پ. جنبش غیر متعهدها بر تفاوت بنیادین میان وظایف قانونی کشورها وفق موافقتنامه های پادمان مربوط به آنها با هرگونه اقدامات اعتماد ساز که بطور داوطلبانه اتخاذ می شوند و این که این امر مــوجد تعهـدات قـانونی پادمـانی نمی شود تاکید می کند.

جنبش غیرمتعهدها تاسیس منطقه عاری از سلاح هسته ای (NWFZ) در منطقه خاورمیانه را بعنوان گامی مثبت در راه نائل شدن به هدف خلع سلاح هسته ای جهانی مورد تـوجه قرار داده و مراتـب حمـایت خود از تاسیـس چنـین منـطقه ای مطابق با قطعنـامه های مربوطة مجمع عمومی و شورای امـنیت را تکرار می کند.

جنبش غیرمتعهدها مصونیت فعالیتهای هسته ای صلح آمیز را مورد تایید دوباره قرار داده و تاکید می کند هرگونه حمله یا تهدید به حمله ضد تاسیسات هسته ای صلح آمیز اعم از در حال فعالیت یا در حال ساخت که بشریت و محیط زیست را در معرض خطر جدی قرار داده و نقض عمده حقوق بین الملل، اصول و اهداف منشور ملل متحد و مقررات آژانس بین المللی انرژی اتمی محسوب می شود، تاکید می کند. این جنبش نیاز به تدوین سند مذاکراتی چند جانبه جامع برای اعلام ممنوعیت حملات یا تهدید به حملات بر تاسیسات هسته ای مختص استفاده های صلح آمیز از انرژی هسته ای را تصدیق می کند.

جنبش غیرمتعهدها قویاً معتقد است که کلیه موضوعات پادمان و راستی آزمایی، منجمله موارد مربوط به ایران، باید درچارچوب آژانس بین المللی انرژی اتمی و بر اساس مبانی حقوقی و فنی حل و فصل شود. علاوه بر آن این جنبش تاکید دارد که آژانس باید به کار خود برای حل موضوع هسته ای ایران در چارچوب اختیاراتش ذیل اساسنامه آژانس ادامه دهد.

چ. این جنبش تاکید می کند که دیپلماسی و گفتگو از طریق صلح آمیز و همچنین مذاکرات محتوایی بدون پیش شرط بین طرفهای ذیربط باید بعنوان تنها روشهایی که از طریق آنها یک راه حل فراگیر و پایدار برای موضوع هسته ای ایران قابل دستیابی است، باقی بماند.

جنبش غیرمتعهدها تاکید می کند که موضوع عدم اشاعه باید از طریق ابزارهای سیاسی و دیپلماتیک حل و فصل شود و اقدامات و ابتکاراتی که در این رابطه اتخاذ می شوند باید در چهار چوب حقوق بین الملل، کنوانسیونهای ذیربط و منشور سازمان ملل باشند.

جنبش غیرمتعهدها ملاحظه می کند که مدیرکل بار دیگر بیان داشته که آژانس قادر بوده است به راستی آزمایی عدم انحراف مواد هسته ای اظهار شده در ایران در تاسیسات هسته ای و مکانهای خارج از این تاسیسات که مواد هسته ای به طور عرفی استفاده می شود (LOFs) همانگونه که توسط ایران ذیل موافقتنامه پادمانهایش اعلام شده، ادامه دهد.

جنبش غیرمتعهدها از تمایز قائل شده، توسط مدیرکل، بین تعهدات ایران ذیل موافقتنامه های پادمان و سایر درخواستها توسط شورای امنیت سازمان ملل استقبال می کند. در این رابطه این جنبش ملاحظه می کند که مدیرکل در گزارشش اظهار داشته که ایران شماری از تعهداتش برخاسته از مقررات مربوطه قطعنامه های شورای امنیت سازمان ملل را اجرا نمی کند. جنبش غیرمتعهدها یادآوری می کند که مدیرکل قبلا اظهارات ایران را گزارش کرده مبنی بر اینکه برخی از درخواستهای آژانس هیچ مبنـای قـانونی ندارند زیرا آنها در چارچوب مواقفتنـامه پادمان قرار نمی گیرند اظهاراتی که توسط ایران نیز در سند INFCIRC/810 تشریح شده اند. جنبش غیرمتعهدها ایران را ترغیب می کند به منظور فراهم آوردن اطمینان های معتبر مبنی بر فقدان مواد و فعالیتهای هسته ای اعلام نشده در ایران مطابق با حقوق بین الملل، همکاریش با آژانس را تقویت کند.

جنبش غیرمتعهدها دبیرخانه را ترغیب می کند همچنان از درج جزئیات فنی گسترده در رابطه با اطلاعات حساس در گزارش مدیر کل خودداری کند.

این جنبش از همکاری مستمر بین آژانس و ایران همانگونه که در آخرین گزارش مدیرکل ذکر شده استقبال کرده و در این رابطه موارد زیر را متذکر می شود:

الف. ایران ذیل موافقتنامه پادمانهایش، 17 تاسیسات هسته ای و 9 LOFs را به آژانس اعلام کرده است و آژانس همچنان عدم انحراف مواد هسته ای اعلام شده در این تاسیسات و LOFs را تحت راستی آزمایی دارد.

ب. فعالیتهای تولید مواد هسته ای، خصوصاً مواردی که به غنی سازی مربوط می شود همچنان تحت اقدامات کنترلی و نظارتی آژانس قرار داشته، و تاکنون کارخانه غنی سازی سوخت FEP در نطنز و کارخانه نیمه صنعتی غنی سازی سوخت (PFEP) همان طور که اعلام شده اند مشغول فعالیت هستند.

پ. آژانس راستی آزمایی کرده است که کارخانه غنی سازی تولید سوخت

فوردو ( FFEP) مطابق با آخرین اطلاعات طراحی ارائه شده از سوی ایران ساخته می شود مطابقت داشته است گرچه آژانس همچنین اظهار داشته که اطلاعات بیشتری از سوی ایران در رابطه با این تاسیسات لازم است.

ت. آژانس به نظارت بر استفاده و ساخت سلولهای داغ در تاسیسات هسته ای مربوطه در ایران ادامه داده و تایید می کند که ایران فعالیتهای بازفرآوری در هیچیک از تاسیسات اعلامی ذیل موافقتنامه پادمانهای ایران انجام نداده است.

آژانس در تاریخ 12 فوریه 2014 راستی آزمایی اطلاعات طراحی در رآکتورآب سنگین را در اراک (IR-40?) انجام داد و ملاحظه کرد از زمان گزارش قبلی

مدیرکل، هیچکدام از اجزاء عمده باقی مانده راکتور نصب نشده اند و همان طور که قبلا گزارش شده بود ایران خاطر نشان کرده که آب سنگین کافی برای آغاز فعالیت راکتور IR-40 تولید کرده است.

ایران موافقت کرده است گامهایی برای توافق با آژانس در مورد انعقاد رویکرد پادمانی برای راکتور IR-40 بردارد.

مطابق سند چهار چوب برای همکاری ، ایران اطلاعات مربوطه بر اساس توافق متقابل و دسترسی مدیریت شده به کارخانه تولید آب سنگین را برای آژانس فراهم کرده است.

جنبش غیرمتعهدها از ارائه پرسشنامه به روز شده اطلاعات طراحی برای IR-40 در تاریخ 12 فوریه 2014 توسط ایران ذیل سند چهار چوب برای همکاری استقبال می کند.

این جنبش توجه می کند که مدیر کل در گزارش خود متذکر شده که موضعش مبنی بر نیاز به برداشتن گامهایی (از سوی ایران) به سوی اجرای کامل موافقتنامه پادمان و سایر تعهداتش به منظور ایجاد اعتماد بین المللی به ماهیت صرفا صلح آمیز برنامه هسته ایش، را برای ایران تکرار کرده است. در این رابطه جنبش غیرمتعهدها ایران را تشویق می کند به همکاری کامل خود ادامه دهد.

جنبش غیرمتعهدها از اجرای شش اقدام عملی مقدماتی توسط ایران پیرو سند چهار چوب برای همکاری که در تاریخ 11 نوامبر 2013 بین جمهوری اسلامی ایران و آژانس موافقت شده بود و مطابق آن، آژانس و ایران توافق کردند همکاری و گفتگوی خود برای فراهم کردن اطمینان در خصوص ماهیت صرفا صلح آمیز برنامه هسته ای ایران از طریق حل و فصل کلیه موضوعات باقی مانده ای که تا کنون توسط آژانس حل و فصل نشده، را تقویت کنند، استقبال می کند.

جنبش غیرمتعهدها همچنین از توافق حاصله بین ایران و آژانس در روزهای 8 و 9 فوریه 2014 در تهران در مورد هفت اقدام عملی که تاریخ 15 مه 2014 باید توسط ایران اجرا شود، استقبال می کند. این جنبش در پی گزارش مدیرکل به نشست ژوئن 2014 شورای حکام در مورد پیشرفت اجرای این اقدامات است.

جنبش غیرمتعهدها، ادامه مباحث بین آژانس و ایران را به منظور حل همه موضوعات باقی مانده، اعم از گذشته و حال، که تاکنون توسط آژانس حل و فصل نشده است، تشویق می کند.

جنبش غیرمتعهدها توجه دارد که آژانس، در اجرای سند چهار چوب برای همکاری نگرانی های امنیتی ایران را از جمله از طریق استفاده از دسترسی مدیریت شده و حفاظت از اطلاعات محرمانه، مورد توجه قرار خواهد داد.

جنبش غیرمتعهدها همچنین توجه دارد که ایران هنوز اسناد مربوط به مطالعات ادعایی را دریافت نداشته است. در این چارچوب جنبش غیرمتعهدها از درخواستهای پیشین مدیرکل خطاب به آن دسته از اعضایی که اطلاعاتی را در ارتباط با « مطالعات ادعایی» به دبیرخانه ارائه کرده اند، برای موافقت با اینکه آژانس تمامی اسناد مربوطه را به ایران ارائه کند، کاملا حمایت می کند. این جنبش یکبار دیگر نگرانی های خود را به ایجاد موانع در این خصوص که فرآیند راستی آزمایی آژانس را با مانع مواجه می سازد، ابراز می دارد. جنبش غیرمتعهد ها در این رابطه، خاطر نشان می سازد که مدیرکل قبلا طی سند GOV/2009/55 گزارش کرده است:

الف. آژانس بطور مستقل ابزارهای محدودی را برای اثبات صحت مدارک ارائه شده که اساس مطالعات ادعائی را تشکیل می دهند در اختیار دارد.

محدودیتهای اعمال شده از سوی برخی اعضا در قبال در اختیار گذاشتن اطلاعات به ایران، انجام مذاکرات مشروح را با ایران در این خصوص برای آژانس مشکلتر می سازد.

جنبش غیرمتعهدها از تصمیم ایران برای ادامه همکاری با آژانس استقبال می کند و کماکان منتظر است که اجرای پادمان در ایران به صورت معمول به انجام برسد. در این چارچوب، جنبش غیرتعهدها، آژانس و ایران را تشویق می کند، به منظور فراهم کردن روشنگری در خصوص موضوعات شناسایی شده در گزارش و با نظر حل و فصل سریع این موضوعات مطابق برنامه عمل « تفاهم نامه جمهوری اسلامی ایران و آژانس در خصوص مدالیته حل و فصل موضوعات باقی مانده» ((INFCIRC/71l و سند چهار چوب برای همکاری ، تلاشها را مضاعف کرده، به فوریت به تعامل محتوایی خود ادامه دهند.

جنبش غیرمتعهدها از فعالیتهای نظارت و راستی آزمایی آژانس در جمهوری اسلامی ایران، در ارتباط با برنامه مشترک اقدام که در تاریخ 24 نوامبر 2014 بین جمهوری اسلامی ایران و Eu3+3 در ژنو توافق گشت قدردانی می کند و به روز رسانی انجام گرفته در ضمیمه سوم گزارش مدیرکل، در مورد اجرای اقدامات داوطلبانه توسط ایران که در ارتباط با برنامه مشترک اقدام تعهد گشته را مورد توجه قرار می دهد.

جنبش غیرمتعهدها موضع اصولی خود را مبنی بر اینکه دیپلماسی و گفتگو تنها راه برای حل بلند مدت موضوع هسته ای ایران است ، تصریح می کند این جنبش بدین منظور همه کشورهای عضو را نسبت به مشارکت مثبت، تشویق می کند.

متشکرم