سیاره‌ای درون بخار آب

به گزارش sciencedaily، تحقیقات اخیر روی سیارات فراخورشیدی نشان داد که سیارات بزرگ‌تر از زمین مانند سیاره GJ1214b از جمله سیارات موجود در کهکشان راه شیری هستند. از آنجا که این سیارات در منظومه شمسی قرار ندارند ماهیت فیزیکی آنها تا حد زیادی ناشناخته باقی مانده است. پژوهشگران براساس مطالعات قبلی روی این سیاره دو تعبیر درخصوص اتمسفر آن ارائه کردند. جو این سیاره آکنده از بخار آب یا نوع دیگری مولکول سنگین یا متشکل از ابرهای مرتفع است که احتمالا به واسطه آنها مشاهده سطح سیاره امکان‌پذیر نیست. بتازگی ستاره شناسان با تکیه بر مشاهدات تلسکوپ هابل به شواهدی مبنی بر وجود ابرهای مرتفع در فضای اطراف سیاره GJ1214b دست یافتند.

تلسکوپ هابل 96 ساعت در طول 11 ماه به این سیاره نگاه کرده است. این پروژه بزرگ‌ترین پروژه‌ای است که تا امروز روی به یک سیاره فراخورشیدی انجام شده است. ستاره‌شناسان این پروژه را به عنوان نقطه عطفی در مسیر کشف سیارات قابل سکونت و مشابه زمین در خارج از منظومه شمسی می‌دانند. این پیشرفت در برنامه‌ریزی پروژه‌های بعدی به منظور کشف سیارات دیگر با روشی مشابه کمک می‌کند. تلسکوپ هابل برای کشف این سیاره طراحی نشده است و در نتیجه انجام این گونه مشاهدات با چنین دقتی توسط هابل و همچنین کشف خصوصیات سیاره‌ای کوچک که به دور ستاره‌ای می‌چرخد برای دانشمندان شگفت‌انگیز بود. این سیاره 40 سال نوری از زمین فاصله و در جهت صورت فلکی مارافسای (Ophiuchus) قرار دارد. این سیاره به دلیل نزدیک بودن به منظومه شمسی و کوچک بودن ستاره میزبان آن براحتی قابل مشاهده است. این سیاره هر 38 ساعت یک بار از جلوی ستاره میزبان خود عبور می‌کند. ستاره‌شناسان زمانی که نور ستاره از جو سیاره گذر می‌کند و به ما می‌رسد، فرصت بررسی سیاره را به دست می‌آورند.

آنها از تلسکوپ هابل برای اندازه‌گیری دقیق گستره تابش GJ1214b در نور مادون قرمز نزدیک آن استفاده کردند. به دلیل وجود ابرهای مرتفع دسترسی به هر گونه اطلاعات درخصوص ترکیبات و ماهیت فیزیکی جو پایین‌تر و سطح سیاره مشکل است. این سیاره سال 1388 در پروژه MEarth حین مشاهده 2000 ستاره قرمز کوتوله کشف شد و به منظور بررسی اتمسفر آن هدف بررسی‌های بعدی قرار گرفت.

اولین طیف‌هایی که بعد از کشف توسط یک تلسکوپ زمینی به دست آمد بیانگر این موضوع بود که اتمسفر سیاره متشکل از بخار آب یا ابرهای مرتفع هیدروژن‌دار است. مشاهدات دقیق‌تر توسط هابل سال‌های 92 -1391 تشخیص دقیق فضای جو سیاره را امکان‌پذیر کرد. طیف‌های هابل سال​های وجود هیچ گونه اثر شیمیایی را نشان نمی‌داد.