فردوسی پور؛ جوانی انقلابی که محافظه کار شد

سایت گل -عادل فردوسی پور سالهاست که بالا نشین است. بالانشینِ محفلی که ژورنالیزم ورزشی ایرانی سالها پیشتر از عادل مدعیش بود. محفلی دیرپا از زمان کیهان ورزشی که از اواخر دهه هفتاد شمسی قافیه را به یک شوی تلویزیونی باخت. مثال شهر کورها و سلطان یک چشم برای توضیح و تصور آن فضا و پیشروی عادل، هر چقدر هم که وسوسه کننده باشد نه منصفانه است نه ادا کننده حق. حقِ دهها ژورنالیست ورزشی که از دانش و تجربه و مهارت و ذکاوت کم نداشتند هرگز.
 اتفاقاً عمده آن کاربلدها خوشحال بودند که مردی از جنس خود را در مصدر برنامه ای تلویزیونی می بینند که خیلی زود برنامه های مشابه را از میدان رقابت به در می کند. عادل آنروزها هنوز تعلق خاطرش به حوزه خبرنگاری و خبرنویسی ورزشی را در دل و سر داشت و نود رسانه تصویری بسیاری دیگر از همین ورزشی نویس ها هم بود.
حالا چند سالیست که عادل کم و بیش مسیر مشخصی را برای بقا طی می کند. مسیری که با تمام چالش های ظاهری و بگو مگو های نودی، مسیری کم خطر است. او هرجا که خطر کند، هرگز برای از دست دادن مخاطب خطر نخواهد کرد. برنامه ای که با دگرگون کردن ادبیات رسانه تصویری و پرهیز از تعارفات معمول و تعریف های توخالی، دقایقی از چالش کم نظیر مجری با مهمان های برنامه و مسوولان ورزش را به تصویر می کشید، مقالی که در آن صداقت و فراست و تدبیر ورزشکار و مربی و مدیر و روزنامه نگار را به قضاوت بینندگانی می گذاشت که باور داشتند قاضی این دادگاه هفتگی هستند و دادستانشان دادِ ندانسته آنها را از خیلِ مسوولین می ستاند. مردمی که نود پاسخ انتظاراتشان نبود، بلکه چیزی بسیار فراتر از انتظارات و خواسته هایشان بود از رسانه ای که عادت کرده بودند سالها وحدت اجباری و صبح بخیر و شب بخیر و مرده باد و زنده بادِ دستوری برایشان پخش کند.
 در غیاب برنامه های مشابه در حوزه های سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و هنری، عادل فردوسی پور و نود سمبلی شدند برای انتقاد و اصرار روی حق وقتی مدیران "صاف در دوربین زل می زدند و دروغ می گفتند". حالا فقط طرفداران فوتبال نبودند که "نود" را تماشا می کردند، عادل فردوسی پور یک بار در هفته می آمد تا دل مردم را "خنک" کند از شنیدن بازخواست هایی که در طول هفته هیچ جا شبیهش را نمی شنیدند و در طول برنامه انگار که خود را در صدای فردوسی پور کشف می کرده باشند، قاه قاه می خندیدند وقتی دروغ مدیر عاملی متشرّع را به تصویر می کشید، و طومار جمع می کردند وقتی که عادل با بغض میگفت "اگر عمری بود و هفته دیگر روی این صندلی بودم...". همان وقت ها بود که مدیران سیما انگار که از این همه استقبال شگفت زده شده باشند سعی در ایجاد الگویی مشابه در برنامه های دیگر و ایجاد گفتگوهای چالشی در باقی حوزه ها کردند، اتفاقی که به رغم موفقیت های نسبی و با گذر از به اصطلاح خطوط قرمز در حوزه های حساس تری مثل سیاست و اقتصاد هرگز موفقت نود را به همراه نداشت.
عادل فردوسی پور بی رقیب است چون استانداردهای این بازی را خودش خط به خط و سال به سال ترسیم کرد. هر تقابلی که میان مجریان و مهمانان برنامه های تلویزیونی دیگر می بینیم، با همه تفاوتهای ظاهری و سبکهای گوناگون هنوز زیر سایه قد کشیده عادل فردوسی پور کمتر رنگ آفتاب می بینند. هنوز کسی استاندارد جدیدی برای بازی تعریف نکرده و عادل این را بهتر از همه می داند.
شاید برای همین است که حالا در سایه گذشته درخشانش بدون نگرانی شیوه های مردم پسند را ترجیح می دهد. شاید برای همین است که می داند مردم ١٥ سال پیش انتظار کمتری داشتند از چیزی که او به آنها عٓرضه کرد و حالا حق دارد چیزی را عٓرضه کند که برای بقای نود کم خطر تر باشد. سفرهای استانی و فیلم های نودی و لوگوهای مردمی!
 اینها پیوند او را با دورترین مردم و نزدیک ترینشان عمیق تر می کند و همگی کیف میکنند وقتی عادل و دیگر "سلبریتی" های سینما و تلویزیون آنها را می خندانند و جوک می گویند و به این فوتبالیستهای بی مصرف متلک می اندازند!

اینروزها که مدام از روزنامه نگارها دلخوری هایشان را از عوام گرایی فردوسی پور و بازی نگرفتن آنها میخوانم و می شنوم، و اینکه امید دارند راه و مسیر نود جابجا شود تعجب می کنم. جایگاه نود را عادل خودش ساخته و آرام آرام و به اختیار از آسیب شناسی  و کارشناسی هایِ کسل کننده فاصله گرفته و حالا به کارشناسی های سطحی برای "ایول" گرفتن از اکثریت تماشاگرانش قانع است.

عادل دیگر خطر نخواهد کرد و ژورنالیزم ورزشی ایرانی اگر به دنبال جایگاهی برای تاثیرگذاری و جلو زدن از انتظارات مردم است باید مثل او در ١٥ سال پیش عادلی پیشرو و نگران از نادانی سراسری در ورزش کشور جستجو کند، عادلی که بی گمان فردوسی پور نخواهد بود./ سایت گل