در انتظار مدال‌های اینچوئن

با وجود همه ضعف‌های ساختاری به نظر می‌آید می‌توان نسبت به برخی رشته‌هایی که در چند سال اخیر برای ورزش بانوان مدال‌آوری کرده‌ است، امید داشت تا بلکه موفقیت دوره قبل تا حدودی تکرار شود. در میان رشته‌های ورزشی مدال‌آور برای بانوان، ورزش‌های رزمی جایگاه خاصی داشته ‌است. در سایه ضعف و عقبگرد دیگر رشته‌های ورزشی، زنان رزمی‌کار در چهار رشته تکواندو، کاراته، ووشو و جودو به توفیق‌هایی در عرصه بین‌المللی دست یافتند که امیدواری‌های زیادی را در رابطه با آینده آنها به وجود آورد. بررسی شرایط کنونی این چهار رشته رزمی پرامید برای مدال می‌تواند به فاصله یک سال مانده به بازی‌های آسیایی 2014 اینچوئن مورد توجه قرار بگیرد.

کاراته و مدال‌هایی که سلب شد

روند رو به رشد کاراته بانوان در عرصه‌های بین‌المللی ادامه دارد، البته مشکل نپذیرفتن حجاب اسلامی کاراته‌کاهای ایرانی در میادین بین‌المللی، تهدیدی بزرگ برای مدال‌های احتمالی ایران در اینچوئن محسوب می‌شود. هنوز محرومیت کاراته‌کاهای زن ایرانی از حضور در فینال رقابت‌های کشورهای اسلامی در اندونزی یا رقابت‌های اخیر قهرمانی آسیا در امارات فراموش نشده است که این محرومیت‌های غیرمنصفانه مدال‌های باارزشی را از تیم ملی بانوان سلب کرد. به هرحال، کاراته بانوان در سال‌های اخیر مدال‌های مهمی را در رقابت‌های قهرمانی آسیا، لیگ جهانی اندونزی و قهرمانی آسیا به دست آورد و همچنان این روند ادامه دارد. در واقع کاراته‌کاهای زن ایرانی در چند سال اخیر به هر میدانی که اعزام شدند حداقل با یک مدال به ایران برگشتند.

در دوره گذشته رقابت‌های آسیایی، کاراته‌کاهای زن ایرانی فقط یک برنز گرفتند که فاطمه چالاکی این برنز را به دست آورد، اما اکنون اوضاع با آنچه که در چهار سال گذشته وجود داشت فرق دارد. اکنون کاراته‌کاهای مدال‌آور و مستعدی همچون نسرین دوستی و حمیده عباسعلی در تیم ملی کاراته بانوان حضور دارند که در دو سال گذشته مدال‌های با‌ارزشی در رقابت‌های قهرمانی آسیا و تورنمنت‌های جهانی به دست آورده‌اند. مشکل اساسی اینجاست که تیم ملی کاراته بانوان غیر از رقابت‌های رسمی در تورنمنت دیگری شرکت نمی‌کند تا به این ترتیب بانوان کاراته‌کا به فاصله یک سال مانده به آغاز رقابت‌های آسیایی محک جدی‌تری نخورند. تیم ملی کاراته بانوان با وجود همه مشکلات، یکی از پرامیدترین تیم‌های زنانه در رقابت‌های آسیایی 2014 اینچوئن محسوب می‌شود.

تکواندو و مشکل فقدان ثبات کادر فنی

بانوان تکواندو‌کار برخلاف کاراته‌کاها مشکل قوانین مربوط به حجاب را نداشتند و ندارند، آنها با حجابی اسلامی که تائید‌شده فدراسیون جهانی تکواندو نیز هست به میدان می‌روند و کارنامه نسبتا موفقیت‌آمیزی هم از سال 2010 تاکنون بر جای گذاشته‌اند. تکواندوی بانوان در گوانگجو دو نقره و سه برنز به دست آورد. راحله آسمانی و پریسا فرشیدی، نقره‌ای‌های تکواندوی ایران بودند و سارا خوش‌جمال فکری، سمانه شش‌پری و سوسن حاجی‌پور مدال برنز به دست آوردند. از جمع مدال‌آوران دوره قبل، راحله آسمانی بنا به دلایلی دیگر در تیم ملی حضور ندارد و خوش‌جمال فکری هم خداحافظی کرده است. از سه تکواندوکار باقیمانده، حاجی​پور (نماینده زن ایران در المپیک لندن)، شش‌پری و فرشیدی در سال‌های اخیر بسیار پیشرفت کرده‌اند، اما این سه ملی‌پوش همه چیزی نیست که تیم ملی تکواندو دارد.

تکواندوی بانوان ایران پتانسیل‌های زیادی دارد، اما مشکل اینجاست تکواندوکاران دختر ایرانی در چند سال اخیر ثباتی را در کادر فنی تیم ملی ندیدند.

چانگ، سرمربی کره‌ای تیم ملی بانوان با حضور در این تیم بیشتر مسبب حاشیه‌سازی شد تا برخی تکواندو‌کاران به نشانه اعتراض به رفتار این مربی از تیم ملی کنار بکشند. به هر حال، تکواندوی بانوان نه‌تنها یکی از پرامیدترین رشته‌های زنانه برای مدال‌آوری در اینچوئن است، بلکه حتی در کل کاروان ورزشی ایران نیز به عنوان تیمی برای افزایش تعداد مدال‌های ایران شناخته می‌شود. البته ضعف‌های تکواندوی ایران در ابعاد بین‌المللی همچنان پابرجاست. تکواندوکاران زن ایرانی همچنان در برابر حریفان آسیای شرقی ضعف‌های زیادی از خود نشان می‌دهند که هنوز برطرف نشده است.

ووشو، پرامیدترین رشته رزمی

این رشته، موفق‌ترین رشته رزمی برای بانوان در چند سال اخیر به شمار می‌آید. شمار مدال‌های بانوان ووشوکار ایرانی از شمار مدال‌های هر رشته رزمی دیگری پیشی گرفته است. تیم ملی ووشوی بانوان، مشکلات دیگر تیم‌های رزمی زنانه را ندارد. بانوان ملی‌پوش ووشو، نه مثل تکواندوکاران مشکل نداشتن ثبات مربی دارند و نه مثل کاراته‌کاها به بهانه مورد پذیرش‌نبودن حجاب آنها از سوی فدراسیون جهانی از رسیدن به سکوهای قهرمانی بازمانده‌اند یا این‌که مدال طلای آنها سلب شده است. علاوه بر آن، ووشوکاران ملی‌پوش برخلاف جودوکاران، مشکلی با فدراسیون خود ندارند و علائمی از نارضایتی مبنی بر مشکلات مالی در تیم ملی دیده نمی‌شود. در گوانگجو، خدیجه آزادپور با کسب مدال طلا که نخستین مدال طلای تاریخ ورزش ایران در بخش بانوان از این رقابت‌ها بود، نام خود را بر سر زبان‌ها انداخت؛ او هنوز هم مبارزه می‌کند، اما مصدومیت باعث شد برای مدتی به سایه برود. حضور او در اینچوئن تضمین‌شده نیست؛ مثل الهه منصوریان که در گوانگجو برنز گرفت. به فهرست ووشوکارانی که شانس کسب مدال در بازی‌های آسیایی 2014 را دارند باید نام شهربانو منصوریان، قهرمان جهان را هم اضافه کرد و البته مریم هاشمی، دیگر قهرمان دنیا را.

جودو و کوراش

بانوان رزمی‌کار ایران در این رشته موفق به کسب مدال در گوانگجو نشدند، اما در اینچوئن اوضاع متفاوت است. با همه مشکلات و اختلافات درونی در جودو، رزمی‌کاران زن ایرانی در چهار سال اخیر جهش قابل توجهی داشتند و تا حدودی موفق شدند در رقابت‌های مختلف برون‌مرزی عرض‌اندام کنند. کسب مدال برنز از سوی سمیه حیدری و تکتم بیدل در رقابت‌های جهانی اخیر کوراش می‌تواند نشانه‌هایی برای مدال‌آوری در اینچوئن باشد. جودوکاران و کوراش‌کاران زن ایرانی هرگز پیش از این موفق به کسب مدال در رقابت‌های آسیایی نشده بودند، اما این بار موقعیت مناسبی برای کسب افتخاری جدید برای ورزش بانوان دارند.

مشکل مشترک همه رشته‌های رزمی

مشکل مشترک رشته‌های چهارگانه رزمی و پرامید برای کسب مدال در اینچوئن کمبود تجربه است. کمبود منابع مالی برای حمایت همه‌جانبه از رزمی‌کاران ملی‌پوش مشکل بعدی است و پس از آن باید خطر رد پذیرش حجاب این ورزشکاران را در اینچوئن مد نظر قرار داد؛ مانند اتفاقی که پیش از این برای تیم ملی کاراته بانوان رخ داد و مدال طلا و صعود به فینال رقابت‌های کشورهای اسلامی را از آنها سلب کرد.

البته با توجه به این‌که برنامه‌های تدوین‌شده درخصوص موفقیت در بازی‌های آسیایی اینچوئن برای بانوان چندان قابل تعریف نیست یا این‌که ضمانتی برای اجرای با قدرت آنها وجود ندارد، بیشتر از هر چیزی باید به پتانسیل‌های فردی رزمی‌کاران دل بست؛ رزمی‌کارانی که با کسب مدال‌های خودجوشی که پشت آن برنامه‌ای وجود ندارد به ارتقای کاروان ورزشی ایران در بازی‌های آسیایی کمک می‌کنند؛ یعنی همان اتفاقی که در سال 2010 و در گوانگجو افتاد و البته چندان هم به آن توجه نشد.

هیلدا حسینی‌خواه ‌/‌ جام‌جم