ناباروری ،‌شکست در زندگی خانوادگی نیست

این درست است که فرزند، موهبتی است که باید از طرف خداوند به افراد عطا شود، اما این واقعیت نمی‌تواند به نادیده گرفتن نیاز روحی به پدر یا مادر بودن منجر شود. حتی با وجود آن‌که گاهی برخی زوجین از امکان ایفای نقش پدری و مادری محروم می‌شوند، باز هم با این واقعیت تلخ کنار بیایند و این مساله تاثیرات مخربی را بر سلامت روان و نشاط‌شان می‌گذارد. وقتی زوجی از اقدام طبیعی برای فرزند دارشدن نتیجه نمی‌گیرند و پی به ناباروری خود می‌برند، دچار حس‌های ناخوشایند و متفاوتی می‌شوند و سلامت روان شان صدمه می‌بیند و آسیب پذیر می‌شوند.

کد خبر: ۶۲۸۸۲۳

ناباروری!

یک زوج، زمانی از نظر بالینی نابارور تلقی می‌شوند که بدون آن‌که ظاهرا بیمار باشند، با بحرانی بزرگ به نام ناتوانی در فرزند‌دار شدن مواجه می‌شوند که می‌تواند اثرات روان‌شناختی، هیجانی، اجتماعی و استرس‌زایی را به‌دنبال داشته باشد. اثرات روانی ناشی از تجربه ناباروری می‌تواند تظاهرات مختلفی چون اندوه، انکار، افسردگی، احساس گناه، اضطراب، تنهایی، درماندگی، احساس شرم، سرزنش خود و دیگران، خستگی، ناتوانی، بی‌کفایتی، کاهش عزت نفس، باورهای منفی نسبت به خود، وسواس در مورد بارداری، اختلال در کنش جنسی و کاهش رضایت زناشویی را به دنبال داشته باشد.

بتیسا محمدی، کارشناس ارشد روان‌شناسی بالینی در گفت و گو با جام‌جم با اشاره به این‌که ناباروری ارتباطات فرد با خانواده، دوستان، همکاران و بخصوص ارتباطات بین زوجین را تحت تاثیر قرار می‌دهد، می‌گوید: در چنین شرایطی زوجین کمتر به ابراز احساسات، افکار و خواسته‌های خود به شکلی مثبت و سازنده می‌پردازند و در نتیجه حس ناراحتی، خشم، احساس گناه و کمبود حمایت عاطفی در آنها افزایش می‌یابد. حتی ناباروری در ارتباط جنسی زوجین نیز می‌تواند ایجاد مشکل کند.

درمان ناباروری، فقط همگام باید درمان روان‌شناختی

آنچه معمولا از سوی مراکز درمان ناباروری یا متخصصانی که در این زمینه فعالیت می‌کنند نادیده گرفته می‌شود آن است که درمان ناباروری باید همراه با درمان‌های روان‌شناختی انجام شود.این نوع درمان‌ها شامل درمان شناختی ـ‌ رفتاری و روان درمانی حمایتی می‌شود.

دکتر مهرنوش دارینی، روان‌شناس معتقد است: شکست در این نوع درمان‌های ناباروری بر مشکلات زوجین دامن زده و روابط زناشویی را سست‌تر می‌کند که این کاهش رضایت زناشویی می‌تواند به انحرافات جنسی، روابط خارج از منزل، اختلال روانی و طلاق نیز منجر شود. این روان‌شناس در گفت‌وگو با جام‌جم اضافه می‌کند: در این زمینه زنان به مراتب استرس و آسیب بیشتری را نسبت به مردان تجربه می‌کنند. در واقع که یک زن تبلور آن را در بچه‌دار شدن و مادر بودن و استحکام خانواده می‌بیند و تمایل وی به پذیرش مسئولیت بیشتر در بحران ناباروری و به‌دنبال آن درمان‌های طولانی مدت و رنج آور باعث صدمات عمیق‌تری در وی می‌شود.

محمدی، به‌عنوان روانشناسی که مطالعاتی در حوزه ناباروری داشته است، توصیه می‌کند: حتما در روند درمان ناباروری باید در مشاوره با زوجین به شکست‌های احتمالی نیز اشاره شود. به‌علاوه باید در جلسات مشاوره بر مسائلی چون پذیرش ناباوری و شرکت فعال و موثر زوجین در روند درمان، داشتن فرزند خوانده به‌عنوان یک گزینه قابل تفکر، توجه به نیاز‌های روحی و روانی زوج نابارور، گسترش ارتباطات به‌منظور دریافت حمایت روانی، تشویق به برقراری ارتباط صمیمانه‌تر بین زوجین، مطالعه و جمع‌آوری اطلاعات درباره ناباروری، برنامه‌ریزی برای اوقات فراغت و اختصاص زمانی برای فعالیت‌های لذت بخش و داشتن برنامه غذایی مناسب تاکید شود.

تقویت سخت رویی

معمولا وقتی نتیجه مثبتی از درمان‌های ناباروری حاصل نمی‌شود، زوجین و بویژه خانم‌ها بشدت افسرده و ناامید می‌شوند. با توجه به این‌که درمان‌های نازایی و ناباروری هزینه بر است و از لحاظ روحی فرد را بشدت تحت فشار قرار می‌دهد و زمانی که هنوز فرصت‌های دیگری برای تکرار درمان ناباروری دارند، دیگر حاضر نیستند تن به انجام این کار بدهند. دکتر دارینی به چنین افرادی توصیه می‌کند: مهم‌ترین راه کار در چنین شرایطی، تقویت سخت رویی فرد است. چنانچه از ابتدای شروع درمان‌های ناباروری درمان‌های روان‌شناختی نیز برای افراد انجام شود و از روش‌های واقعیت درمانی برای آنها استفاده شود در نتیجه افراد راحت‌تر پذیرای درمان‌های مداوم می‌شوند.

این درست است که بیشتر افراد به نوعی هویت خود و کامل بودن خود را در گرو بارور شدن می‌بینند؛ اما به گفته دکتر دارینی ناباروری فقط یک اتفاق است و نباید به‌گونه‌ای در نظر گرفته شود که گویا فاجعه‌ای عظیم اتفاق افتاده است. این روان‌شناس اضافه می‌کند: بعضی افراد ناباروری را با هویت خود پیوند می‌دهند و آن را با باورهای منفی نسبت به خود تلفیق می‌کنند که خود باعث حس بی‌ارزشی و بی‌کفایتی می‌شود، در نتیجه اگر بتوان این ارتباط را شکست مرز هویت فرد به‌عنوان آن چیزی که هست و توانایی باروری را به‌عنوان یک واقعه مستقل از آن جدا کرد، می‌توان استرس و فشار روانی را به شکل موثری کاهش داد.

در واقع نداشتن فرزند پایان راه نیست و راه‌های جایگزینی دیگری نیز وجود دارد و چنانچه فردی از داشتن نعمتی به نام فرزند و باروری محروم شد این به این معنا نیست که دیگر زندگی به پایان رسیده و انگیزه‌های فرد باید برای ادامه زندگی به صورت شاد و سالم کاهش یابد.