قله‌هایی به ارتفاع مرگ

کوهنوردی پرقربانی‌ترین رشته چند سال اخیر محسوب می‌شود. عجیب است با وجود اتفاقات تلخی که برای کوهنوردان تا امروز افتاده باز هم تمایل برای فتح قله‌های مختلف به قوت خود ادامه دارد تا به این ترتیب تعداد قربانیان احتمالی بالاتر برود.

درباره حوادثی که در چند سال اخیر برای کوهنوردان ایرانی افتاد به کدام یک می‌توان اشاره کرد، به حادثه‌ای که برای محمد اوراز در کوه گاشربروم اتفاق افتاد و در نهایت مرگ او را رقم زد، به حادثه مشابه برای لیلا اسفندیاری که جنازه‌اش برای همیشه در دامنه‌های گاشربروم ۲ باقی ماند، به حادثه تلخ ناپدید شدن ابدی سه کوهنورد در برودپیک یا به چند حادثه مشابه از این دست... .

مرز بین شجاعت و بی‌احتیاطی

محمد اوراز بخوبی می‌دانست در دامنه‌های خطرناک قله گاشر‌بروم ۱ در پاکستان چه اتفاقاتی می‌تواند بیفتد. لیلا اسفندیاری که طبق گفته برخی، پیکرش بر اثر سقوط از قله گاشر‌بروم ۲ در پاکستان تکه‌تکه شده، خوب می‌دانست تا چه اندازه پیچ و شیب‌های این قله مرگ‌آور هستند.

آیدین بزرگی، مجتبی جراحی و پویا کیوان سه کوهنورد جوانی که برای همیشه جسم‌شان در قله برودپیک ماند آگاهانه دل به خطر زدند تا تراژدی بسیار غمناکی رقم بخورد. چرا کوهنوردان با وجود اطلاع از خطرات مرگبار باز هم دست از تلاش برنمی‌دارند و برای صعود همچنان تلاش می‌کنند؟

سیدمحسن اینانلو، روان‌شناس ورزشی که خود سال‌هاست کوهنوردی می‌کند، درباره انگیزه کوهنوردان می‌گوید: کوهنوردی فقط ورزش جسم نیست بلکه ورزش روح و روان هم محسوب می‌شود. کوهنوردی استقامت و پایداری انسان را محکم‌تر می‌کند و وی را در برابر حوادث مختلف زندگی سرسختانه قرار می‌دهد. یک کوهنورد روح صیقل شده‌ای دارد که این روح صیقل‌زده ارمغان دامنه کوه‌ها به اوست. نمی‌توان گفت کوهنوردان انسان‌هایی شاخص یا متفاوت در جامعه هستند، اما به هر حال صعود به قله‌های مختلف روحیات و رفتار آنها را در مقایسه با دیگران متفاوت‌تر کرده است. کوهنوردان روحیه ایثارگرانه‌ای دارند و طبیعی است که شجاعت یکی از ویژگی‌های اصلی آنهاست. آنها خطر می‌کنند، اما حساب کسانی که بدون توجیه منطقی به سمت و سوی خطر می‌روند جداست. آنها مرز بین شجاعت و غیرمنطقی بودن را نمی‌شناسند و گمان می‌کنند می‌توانند کاری کنند که از عهده و ظرفیت آنها خارج است.

قربانیان اورست

کوه فقط در ایران قربانی نمی‌گیرد. در آن سوی مرزها هم کوهنوردانی که جان خود را در راه فتح قله‌ها از دست می‌دهند هر سال افزایش می‌یابد. از سال 1922 میلادی تاکنون بیش از 100 کوهنورد در راه فتح اورست جان خود را از دست داده‌اند.