کارشکنی فرانسه توافق را به تاخیر انداخت

به گزارش جام‌جم، در سومین روز از مذاکرات ژنو، دیپلمات‌های ایرانی و اعضای گروه 1+5 از صبح تا شب به صورت دوجانبه و چندجانبه به رایزنی‌های خود ادامه دادند تا شاید طرح اولیه توافق بزرگ میان طرفین به امضا برسد اما کارشکنی هایی که از زمان ورود فابیاس، وزیر خارجه فرانسه به ژنو در روز جمعه آغاز شد روند مثبت مذاکرات را تحت تاثیر قرار داد و تا زمان تنظیم این گزارش ( ساعت 23 دیشب) خبری از توافق ایران و 1+5 منتشر نشده بود و البته هنوز نشست ها و رایزنی‌ها ادامه داشت. اگر این مذاکرات بدون رسیدن به توافق پایان یافته باشد آن‌طور که وزیر خارجه کشورمان گفته بود، به فاصله یک هفته یا ده روز، ژنو بار دیگر میزبان کشورهای 1+5 و ایران خواهد بود تا شاید در آن نوبت، مذاکره کنندگان بتوانند کار نیمه تمام خود در مذاکرات اخیر را تکمیل کنند.

جالب اینجاست که براساس آنچه وزیر خارجه سوئد در توییتر خود نوشت، «دشوارترین بخش گفت‌وگوها در ژنو نه با هیات ایرانی که در میان خود کشورهای غربی در جریان بود.» بنابراین اختلافات داخلی 1+5 و مذاکرات فشرده داخلی میان آنها که باعث تعویق برخی جلسات شد، جایگزین اختلاف این کشورها با تهران شد و بر مذاکرات دیروز ژنو سایه افکند. بسیاری از منابع خبری، مواضع وزیر امور خارجه فرانسه را محور اختلافات دیروز اعلام کردند. کسی که گفته می‌شود مواضعی تندتر از واشنگتن در مقابل پیشنهادهای تهران داشته و گفته است که طرح اولیه توافق ایران و 1+5 راضی‌کننده نیست. فابیاس در اظهار نظری گفت: ما باید دغدغه امنیتی اسرائیل را در نظر بگیریم.

در همین رابطه مت ‌لی، خبرنگار امور دیپلماتیک آسوشیتدپرس در صفحه توییتر خود نوشت: «فرانسوی‌ها دارند خدمت بی‌بی [لقب بنیامین نتانیاهو] آب می‌برند؟ ]کنایه از خوش‌خدمتی به رژیم صهیونیستی[ کسی چه می‌داند... ولی فابیاس [با این مواضع] در حلقه وزرای خارجه، دوستی برای فرانسه پیدا نمی‌کند.»

با وجود آن که جزئیات اختلاف‌نظرهای طرف غربی در مذاکرات دیروز منتشر نشد، اما دو طرف تائید کردند که برای رسیدن به توافقی پایدار، راهی طولانی در پیش است. گفته می‌شود رآکتور آب سنگین اراک که ایران بر فعالیت آن تاکید داشته و فرانسه با آن مخالف است، یکی از دلایل اصلی اختلافات به شمار می‌رود.

بر اساس گزارش هایی که از مذاکرات ژنو منتشر شد منابع نزدیک به کاترین اشتون اعلام کردند فرانسه جلوی دستیابی به توافق را گرفته و راهش را از بقیه جدا کرده است. دیپلمات‌های غربی به خبرنگاران در ژنو گفته‌اند «ما مدت‌ها روی این پیش‌نویس کار کرده‌ایم و حالا در دقیقه ٩٠ فرانسه می‌گوید قبول ندارم.» خبرنگار آسوشیتدپرس به نقل از دیپلمات‌های غربی گزارش کرده است که فرانسوی‌ها نارضایتی دیگر کشورهای 1+5 را برانگیخته‌اند. به گفته یک دیپلمات غربی «وزیر خارجه فرانسه می‌خواهد خودی نشان بدهد و جایگاه خود را در مذاکرات تحکیم کند.»

البته ظاهرا این اولین بار نیست که فرانسه و ایران در مذاکرات هسته‌ای دچار مشکل می‌شوند.

یک عضو تیم مذاکره‌کننده ایران در اجلاس آلماتی قزاقستان می‌گوید فرانسوی‌ها در آن مذاکرات هم مواضع سازنده‌ای نداشتند. به گفته این دیپلمات ایرانی، هنگامی که سعید جلیلی در آلماتی داشت پیشنهاد ایران را با استفاده از پاورپوینت توضیح می‌داد، به سرفصلی رسید که با عنوان «زمینه‌های همکاری مشترک ایران و 1+5 » مشخص شده بود. این عضو ایرانی حاضر در مذاکرات آلماتی می‌گوید وقتی جلیلی به این بخش از صحبت‌های خود رسید ناگهان ژاک اودیبرت، رئیس تیم مذاکره‌کننده فرانسوی با صدای بلند گفت «ما برای همکاری با ایران برای رسیدن به توافق به اینجا نیامد‌ه‌ایم. هدف ما توقف برنامه هسته‌ای ایران است».

به گفته این عضو تیم مذاکره کننده کشورمان در آن مقطع سعید جلیلی هم در پاسخ اعلام کرد که «اگر هدف هیات مذاکره‌کننده، دعوا در مذاکرات است» او جلسه را ترک خواهد کرد.

روابط فرانسه و ایران پیش از مذاکرات آلماتی هم چندان مناسب نبود. آیت‌الله خامنه‌ای، رهبر معظم انقلاب در سخنان خود به مناسبت عید نوروز امسال در مورد موضع فرانسه در قبال ایران گفته بود: «مسئولین دولت فرانسه در چند سال اخیر دشمنی‌های آشکاری با ملت ایران کرده‌اند؛ این یک ناهوشمندی از سوی دولتمردان فرانسه است. انسان عاقل، بخصوص سیاستمدار عاقل، هرگز نباید انگیزه‌ این را داشته باشد که موجودی را که دشمن او نیست، تبدیل به دشمن کند. ما با دولت فرانسه، با کشور فرانسه مشکلی نداشتیم؛ نه در طول تاریخ مشکلی داشتیم، نه در دوران حاضر؛ اما سیاست غلط از زمان سارکوزی ــ که دولت امروز فرانسه هم متأسفانه همان راه را می‌رود ــ دشمنی با ملت ایران است. به نظر ما این کار غلطی است، کار غیرمدبرانه و غیرعاقلانه‌ای است، کار ناهوشمندانه‌ای است.»

ادعای برخی رسانه‌ها درباره جزئیات مذاکرات

با وجود این که ایران و 1+5 در این مذاکرات متعهد شده‌اند جزئیات، محرمانه بماند و تا کنون هم به صورت رسمی هیچ یک از اعضا از ریز محتوای مذاکرات، صحبت نکرده اند با این همه روز گذشته روزنامه گاردین در گزارشی با عنوان «اولین گام توافق» مدعی دستیابی به برخی مفاد مذاکرات ژنو2 شد. این روزنامه در گزارش خود آورده است: در جریان مذاکرات این موضوع که ایران غنی‌سازی 20 درصدی اورانیوم را متوقف کرده و اورانیومی را که پیشتر تا این حد غنی‌سازی کرده، تبدیل به سوخت هسته‌ای کند، مورد بحث قرار گرفته و نیز این امر مطرح شده که ایران می‌تواند غنی‌سازی 5‌/‌3 درصدی اورانیوم را ادامه دهد، اما با وجود این تعداد سانتریفیوژهای خود را کاهش خواهد داد. براساس ادعای گاردین، توافق احتمالی از ایران نخواهد خواست تا سانتریفیوژهای خود را از مدار خارج کرده یا آنها را غیرقابل استفاده کند. براساس متن ادعایی گاردین درباره توافق احتمالی ایران و 1+5، هر چند ایران می‌تواند روی رآکتور خود در اراک کار کند، اما برای مدت شش ماه آن را فعال نمی‌کند. ایران در این مدت از سانتریفیوژهای IR-2 خود که به این کشور اجازه می‌دهد اورانیوم را با سرعتی سه تا پنج برابر بیشتر از قبل غنی‌سازی کند، استفاده نمی‌کند.

براساس این گزارش، در ازای این اقدامات آمریکا موافقت کرده برخی از تحریم‌های برگشت‌پذیر خود را علیه ایران سبک‌تر کند. به نوشته گاردین، این موارد شامل آزادسازی برخی از دارایی‌های مسدود شده ایران، احتمال لغو محدودیت‌ها در مورد صادرات محصولات پتروشیمی ایران و صادرات خودرو، موتورهای صنعتی و فلزات گرانبها می‌شود.

نگاه ظریف به توافق ژنو: بلندپروازی برای مقابله با مانع‌تراشان

انتشار جزئیات تائیدنشده مذاکرات در حالی صورت می‌گیرد که وزیر خارجه کشورمان در گفت‌وگو با روزنامه کریستین ساینس مانیتور تاکید کرد: نگاهی به نتیجه تحریم‌ها و تهدیدهای گذشته، باید مخالفان معامله با ایران را به بازنگری و استفاده از فرصت تکرارنشدنی فعلی وادارد.

به گزارش واحد مرکزی خبر، محمدجواد ظریف گفت: متن مشترکی تدریجا آماده می‌شود اما «کاری بسیار دشوار» در پیش است. وی گفت: «تنها راهی که می‌توان اعتماد ایجاد و این روند را حفظ کرد این است که در گام نخست، در تلاش هر دو طرف برای کاستن از جدی‌ترین نگرانی‌های موجود توازن وجود داشته باشد».

ظریف افزود: «ما هنوز با دستیابی به توافق فاصله داریم زیرا باید این نگرانی‌ها را به طور قطعی مشخص کنیم و آنها را روی کاغذ بیاوریم و در شرایط مساعد می‌توانیم این کار را تکمیل کنیم.»وزیر امور خارجه ایران گفت: «امروز ما با مرحله‌ای حساس مواجه‌ایم. من فکر می‌کنم مقامات باید شجاعت خود را به منظور پیش بردن این روند نشان دهند و این چیزی است که ما از اوباما و کری انتظار داریم و این چیزی است که آنها باید از ما انتظار داشته باشند». وی افزود: فرصت برای همه طرف‌ها در مذاکرات اندک است.

ظریف گفت: من آماده هستم تا جایی که ضرورت داشته باشد، در این خصوص تلاش کنم تا این کار نهایی شود پیش از آن که مخالفان فرصت داشته باشند مانع‌تراشی‌های خود را در راه این توافق و تفاهم دوجانبه شروع کنند زیرا برخی ‌اکنون این اقدامات را آغاز کرده و این توافق را «اشتباهی تاریخی» خوانده‌اند.

وی گفت: حضور کارشناسان تحریم‌ها در تیم آمریکایی نشان می‌دهد که آنها تمایل دارند در این خصوص معامله کنند. دست‌کم آنها ابزار و دانش و مهارت لازم را برای معامله در این خصوص دارند.

از فرصت استفاده نشود، سال دیگر حسرت می‌خوریم

وزیر خارجه ایران هشدار داد، هر تحریم تازه آمریکا ممکن است واکنش‌های تندی در تهران ایجاد کند و بی‌اعتمادی دو طرفه را که مدت‌هاست این مذاکرات را فلج کرده است، عمیق‌تر سازد. ظریف گفت: در صورتی که ما با نبود حسن نیت مواجه شویم و اگر شاهد تلاش‌های کنگره برای برهم زدن این روند باشیم، فکر نمی‌کنم دستان ما بسته باشد.

وی گفت: پیام من برای قانونگذاران آمریکایی که از پیش تلاشی را برای جلوگیری از موفقیت این مذاکرات آغاز کرده‌اند، این است که به سوابق ما نگاه کنند.

وی افزود: اگر آمریکا سال‌ها قبل پیشنهادهای ایران را در خصوص برنامه هسته‌ای‌اش پذیرفته بود، امروز ماجرا کاملا متفاوت بود. در آن زمان ایران کمتر از 200 سانتریفیوژ برای غنی‌سازی اورانیوم داشت. حالا پس از ده سال تحریم و تهدید، آنچه آمریکا به دست آورده و آنچه کنگره به دست آورده است، 19هزار سانتریفیوژ است که در تهران فعال است. این سابقه آنهاست و سابقه بسیار بدی است.

وی افزود: من فکر می‌کنم آنها به این نتیجه رسیده‌اند که این [اشتباه]‌ را تکرار نکنند. این فرصتی است که اگر از آن استفاده نشود، ظرف یک سال دیگر حسرت آن را خواهیم داشت و این فرصت دوباره تکرار نخواهد شد.

مخالفت فایننشال تایمز با ادعاهای نتانیاهو

امیدواری ظریف برای پایان اشتباهات تاریخی غرب در قبال ایران، در حالی است که یک رسانه غربی با اشاره به مذاکرات جاری در ژنو درباره پرونده هسته‌ای ایران، هر گونه توافق با تهران را دارای تاثیرات مثبت بر منطقه خاورمیانه دانسته است. به گزارش تسنیم، روزنامه فایننشال تایمز تصریح کرده است: بنیامین نتانیاهو نخست‌وزیر اسرائیل باور ندارد که مذاکرات جاری به نتیجه مثبت منجر شود و مذاکرات را توافق قرن توصیف کرده است. این رسانه غربی می‌نویسد: سعودی‌ها که رهبری کشورهای عرب حوزه خلیج فارس را به عهده دارند، از هرگونه نزدیکی میان ایران و آمریکا ناخرسند هستند. این رسانه نوشته است: ادامه روابط بحرانی با ایران به بحرانی شدن اوضاع در مناطق دیگری از دنیا همچون سوریه، لبنان و افغانستان می‌انجامد و برعکس تصورات بنیامین نتانیاهو نخست‌وزیر اسرائیل، هرگونه توافق با ایران تاثیرات مثبتی بر کل منطقه دارد.

عراقچی: رایزنی جدی درباره متن تفاهم نهایی با 1+5 انجام شد

خوشبینی رسانه‌های غربی به شکل‌گیری ثبات در خاورمیانه به دنبال توافق هسته‌ای 1+5 با ایران در حالی است که آخرین خبرها از ژنو تا لحظه تنظیم این گزارش حاکی از ادامه رایزنی‌های هسته‌ای است. در همین رابطه مذاکره‌کننده ارشد هسته‌ای ایران گفت: رایزنی‌های جدی درباره متن تفاهم نهایی انجام شد. مسائلی هست که هنوز مانده و باید در مورد آنها مذاکرات بیشتری صورت گیرد.به‌گزارش مهر، سیدعباس عراقچی تصریح کرد: اگر در موارد مختلف پیشرفتی حاصل شود می‌توان امشب (شنبه‌شب) جمع بندی کرد و گرنه باید مذاکرات به جلسه‌ای در زمان دیگر موکول شود.وی در این باره که اختلافات تا چه اندازه حل شده و دو طرف به یکدیگر نزدیک شده‌اند، بیان کرد: نمی‌توانم در این موارد صحبت کنم، موضوعات جدی است و مواضع هنوز فاصله دارد. اختلافات روی برخی موارد کم شده و روی برخی موارد باقی مانده است.وی در پاسخ به این سوال که آیا با آمدن لاوروف اختلافات کم می‌شود، بیان کرد: وجود وزرای مختلف ممکن است به کم شدن اختلافات کمک کند، ولی تصمیم نهایی بین ایران و کشورهای 1+5 خواهد بود.وی در پاسخ به پرسش دیگری در این باره که اوباما گفته است دنیا باید خود را آماده امضای یک توافق‌نامه کند، به این پاسخ بسنده کرد: باید برویم و ببینیم به کجا می‌رسیم.

روزهای خبرساز هتل اینترکنتینانتال

سومین روز هم گذشت؛ سومین روز از دومین دور از گفت‌وگوهای ژنو بر سر پرونده هسته‌ای ایران. پرونده‌ای که هرچند ده سال است مذاکراتی بر سر آن جریان دارد اما طی روزهای اخیر به نزدیک‌ترین موقعیت برای دستیابی به توافق رسیده است. با وجود آن‌که دیپلمات‌ها هنوز هم محتاطانه درباره این گفت‌وگوها سخن می‌گویند اما می‌شود در پشت هر کلمه، نشانی از خوشبینی دید. خوشبینی‌هایی که ناشی از رایزنی‌های فشرده در ژنو است که دیروز برای سومین روز پی گرفته شد تا شاید آغازی برای رسیدن به یک توافق پایدار و پایانی باشد بر برخی چالش‌های بین‌المللی.

در زیر، نگاهی گذرا داریم به مجموعه اتفاقاتی که از صبح دیروز تا لحظه تنظیم این گزارش در ژنو افتاد.

صبح دیروز ماری هارف از سخنگویان وزارت امور خارجه آمریکا گفت: دولت اوباما صرفا در پی یک وقفه کوتاه در تلاش‌ها برای تحریم بیشتر ایران است و به‌دنبال لغو هیچ یک از تحریم‌های کنونی نیست.

ریابکوف، معاون وزیر امور خارجه روسیه گفت: طرفین مذاکره، نمی‌خواهند بدون نتیجه مثبت ژنو را ترک کند.

چین اعلام کرد: مذاکرات به مرحله حساسی رسیده، طرف‌های حاضر رویکرد منعطف و عملگرایانه خود را حفظ‌کنند.

یک روزنامه اسرائیلی نوشت: اوباما با برقراری تماس تلفنی با نتانیاهو تلاش کرده از نگرانی‌های وی در مورد پیشرفت گفت‌وگو‌ها بکاهد.

لس‌آنجلس‌تایمز خبر داد که مذاکرات هسته‌ای با مانع مواجه شده‌ است. به نوشته این روزنامه، وزیر امور خارجه آمریکا برای امضای توافق‌نامه به ژنو رفت اما مانعی بر سر راه ایجاد شد که به طولانی‌تر شدن مذاکرات انجامید.

یک منبع آگاه گفت: هیچ‌ مذاکره‌ای درباره تعلیق غنی‌سازی صورت نگرفته است.

رایزنی فشرده هیات‌های غربی پیش از آغاز مذاکرات سومین روز، گفت‌وگوها را به تعویق انداخت.

فابیاس وزیر امور خارجه فرانسه گفت: «توافق هسته‌ای با ایران قطعی نیست. پیش‌نویس موافقت‌نامه راضی‌کننده نیست. ایران تاکید دارد که تحریم‌های زیادی رفع شود. به نظر ما تحریم‌ها باید هدفمند و قابل بازگشت باشد. نیروگاه اراک و غنی‌سازی جزو مهم‌ترین مشکلات است». گفتنی است برخی منابع غربی، فرانسه را مانع پیشرفت مذاکرات می‌دانند. یک دیپلمات غربی به پایگاه خبری المانیتور گفت که «فرانسوی‌ها در زمینه یک توافق‌نامه بیشتر از همه ناراحتند.» نقوی حسینی، سخنگوی کمیسیون امنیت ملی مجلس، فرانسه را متهم به باج‌خواهی کرد.

ظریف با وزیر امور خارجه آلمان دیدار کرد.

ویلیام هیگ، وزیر امور خارجه انگلیس گفت: پیشرفت خوبی در مذاکرات هسته‌ای به‌وجود آمده اما هنوز خیلی مسائل مهم هست که باید مشخص شود. با وجود پیشرفت، رسیدن به توافق حتمی نیست اما از فرصت تاریخی باید استفاده شود.

ظریف، اشتون و فابیاس نشستی سه‌جانبه برگزار کردند. سخنگوی اشتون و معاون ظریف این مذاکرات را مثبت‌خواندند.

اشتون با کری و فابیاس دیدارهای دوجانبه جداگانه انجام داد.

ظریف، اشتون، وستروله و هیگ در دیداری چهارجانبه شرکت کردند. آلمان و انگلیس از روند کلی مذاکرات ابراز حمایت کردند.

عصر دیروز دور تازه‌ای از مذاکرات سه‌جانبه ظریف، کری و اشتون برگزار شد و پس از دو ساعت به پایان رسید.

محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه گفت: طرفین به مرحله تدوین توافق‌نامه رسیده‌اند. البته ممکن است توافق نهایی امشب (شنبه‌شب) حاصل نشود.

ظریف، اشتون و لاوروف نشستی سه‌جانبه برگزار کردند.

وزیران خارجه ایران و آمریکا به همراه اشتون، دیشب برای چهارمین بار ظرف دو روز گذشته نشست سه جانبه برگزار کردند.

نگاهی گذرا به تحولات دیروز

ظریف، اشتون و کری در مذاکرات اخیر ژنو، 4 دور با هم دیدار و گفت‌وگو کردند که مجموع آنها بیش از 7 ساعت به طول انجامید.

اخبار دیروز حکایت از بالا بودن اختلاف ها میان اعضای 1 + 5 داشت که برخی منابع، مواضع فرانسه را عامل تشدید این اختلاف عنوان کردند.

در این دور از مذاکرات، علاوه بر گفت وگوهای ایران و 1+5، گفت وگوهای دوجانبه و چندجانبه‌ای میان 7 عضو حاضر در این مذاکرات برگزار شد که از جمله آنها به مذاکرات دیروز «ایران، آلمان، انگلیس و اشتون»، «ایران، روسیه و اشتون»، «ایران، فرانسه و اشتون» و «آمریکا و فرانسه» می توان اشاره کرد.

حسن روحانی، رئیس‌جمهور کشورمان در دیدار فومیوکیشیدا، وزیر امور خارجه ژاپن که به تهران سفر کرده است به اعضای 1 + 5 توصیه کرد فرصت استثنایی را که ملت ایران برای غرب به‌جود آورده از دست ندهند.

محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه کشورمان احترام متقابل، مواضع برابر و توجه به حقوق مردم ایران را به عنوان 3 شرط پایدار ماندن مذاکرات ایران و 1 +5 نام برد.