ترور رهبر طالبان پاکستان در‌ آستانه مذاکرات صلح

اما درست در زمانی که می‌رفت تا این مذاکرات به نتیجه برسد، پهپادهای آمریکایی روز جمعه رهبر طالبان پاکستان را هدف قرار داده و ترور کرد؛ حادثه‌ای که نه تنها ضربه‌ای به گروه‌های شبه نظامی مستقر در پاکستان به شمار می‌رود بلکه روند مذاکرات صلح با این گروه‌ها را نیز در هاله‌ای از ابهام قرار خواهد داد.

جزئیات شکار رهبر طالبان

جمعه‌شب منابع خبری محلی پاکستان اعلام کردند یک منزل مسکونی و یک خودرو در ناحیه «دنده در پی‌خیل» واقع در پنج کیلومتری میرانشاه مرکز وزیرستان شمالی هدف حمله پهپادهای آمریکایی قرار گرفته است. در ابتدا تصور می‌شد این حمله همچون دیگر حملات پهپادهای آمریکایی بوده که هر از چند گاهی برای هدف قرار دادن مظنونان تروریستی استفاده می‌شود و بسیاری از غیرنظامیان را قربانی می‌کند. اما چند ساعت بعد اخبار منتشرشده از سوی رسانه‌های رسمی نشان داد این حمله قربانیان سرشناسی داشته است.

آن طور که سازمان اطلاعات پاکستان اعلام کرد در این حمله حکیم‌الله محسود رهبر طالبان پاکستان کشته شد. البته محسود تنها قربانی این حمله نبود. فرمانده «طارق محسود» محافظ و دوست صمیمی وی و «عبدالله بهار» راننده و عموی محسود نیز در این حادثه کشته شدند. به‌گزارش منابع خبری همچون فارس، حمله پهپادها درست زمانی صورت گرفت که اجلاس شورای مرکزی طالبان به ریاست حکیم‌الله و با محوریت مذاکره با دولت پاکستان در ساختمانی در این منطقه در حال برگزاری بود. محسود پس از پایان جلسه در حال خروج از ساختمان بود که خودرو و محل مورد نظر هدف پهپادهای آمریکایی قرار گرفتند.

گفته می‌شود چهار موشک یک خودرو و ساختمان مذکور را به طور کامل منهدم کرد. دو پهپاد آمریکایی نیز پس از اتمام ماموریت خود، ساعت‌ها بر فراز آسمان وزیرستان شمالی به ویژه محل برگزاری اجلاس شورای مرکزی طالبان پرواز می‌کردند. گفته می‌شود محسود از چهارشنبه به همراه خانواده‌اش به این ساختمان نقل مکان کرده بود. در این گونه حملات معمولا برخی گروه‌های داخلی پاکستانی به آمریکایی‌ها کمک می‌کنند. در این مورد نیز رسانه‌های پاکستان می‌گویند گروه «وزیر روشان» به آمریکا برای انجام این حمله کمک کرده است.

اولین گروهی که کشته شدن محسود را تائید کرد، پزشکان بیمارستان محلی در منطقه میرانشاه بودند که گفتند رهبر طالبان پاکستان پیش از رسیدن به بیمارستان بر اثر شدت جراحات وارده جان باخته است. بعد از آن نیز رهبران ارشد طالبان پاکستان و افسران سازمان اطلاعات و نیروهای امنیتی پاکستان کشته شدن وی را تائید کردند. بنا به گفته منابع نزدیک به طالبان، این گروه‌ها صبح دیروز تشییع جنازه محسود را انجام دادند.

حکیم الله محسود سال 1981 در روستای کوتکئی در منطقه جندوله در وزیرستان شمالی به دنیا آمد. وی از بستگان قاری حسین، مغز متفکر حملات انتحاری در پاکستان بود. همین نزدیکی باعث شد تا او نیز دنباله رو همین روش‌ها باشد. سال 2004 شورای رهبری طالبان پاکستان او را به‌عنوان سخنگوی خود معرفی کرد. در بیست‌ودوم آگوست 2009 و پس از کشته شدن بیت‌ الله محسود رهبر وقت طالبان پاکستان، شورای رهبری این گروه به اتفاق آرا حکیم‌الله را به عنوان رهبر جدید خود معرفی کردند. پس از آن بود که اف.بی.آی برای کشته شدن حکیم‌الله پنج میلیون دلار جایزه تعیین کرد. البته حکیم‌الله در ژانویه 2011 نیز یک بار از حمله پهپادهای آمریکایی جان سالم به در برده بود.

تعیین سریع رهبر جدید

پس از حادثه روز جمعه و با توجه به کشته شدن بسیاری از شخصیت‌های مهم طالبان پاکستان به وسیله پهپادهای آمریکایی، بسیاری از ناظران می‌گفتند احتمالا فردی جانشین محسود خواهد شد که کمتر شناخته شده باشد. این دقیقا همان اتفاقی بود که در نشست روز گذشته رهبران طالبان پاکستان صورت گرفت. به گزارش منابع خبری، رهبران طالبان در نشست دیروز خود خان سعید الیاس سجنا، از افراد برجسته این گروه و فرمانده طالبان در ایالت وزیرستان جنوبی را به عنوان رهبر طالبان پاکستان انتخاب کردند. گفته می‌شود از میان 63 نفر حاضر در این نشست، 42 نفر به رهبری خان سعید رای دادند.

رهبر جدید طالبان پاکستان سی‌وهفت ساله است و گفته می‌شود تحصیلات آکادمیک یا حوزوی ندارد و بیشتر به‌دلیل توانایی‌ها و شجاعت‌هایش در میادین نبرد معروف شده است. خان سعید مغز متفکر بسیاری از حملات مرگبار در مناطق قبیله‌ای‌نشین پاکستان است.

واکنش‌های داخلی و خارجی

کشته شدن رهبر طالبان پاکستان با انتقاد برخی گروه‌های داخلی و خارجی مواجه شده است. در همین زمینه، عمران خان، رهبر حزب تحریک انصاف پاکستان در واکنش به این حمله از دولت خواست تا مسیر تدارکاتی ناتو در خاک این کشور را مسدود کند. چودری نثار علی خان، وزیر کشور پاکستان نیز حمله اخیر پهپادهای آمریکایی به وزیرستان شمالی را تلاشی برای خنثی کردن اقدامات پاکستان در روند مصالحه با طالبان و پایان دادن به خشونت‌ها در این کشور دانست.

از سوی دیگر، طالبان وزیرستان شمالی به رهبری «حافظ گل بهادر» بعد از این حادثه با پخش اعلامیه‌ای از مردم خواست اشیای ضروری و گران‌قیمت خود را برداشته و به مدت یک هفته منطقه را ترک کنند زیرا اوضاع وخیم‌تر خواهد شد و طالبان دیگر نمی‌توانند حفظ جان آنان را تضمین کنند. افراد وابسته به گل بهادر اعلام کردند بر پیمان صلح خود با دولت پاکستان پایبند هستند، اما نمی‌توانند امنیت مسیرهای وزیرستان شمالی را تضمین کنند بنابراین مردم باید این منطقه را تا جمعه آینده ترک کنند. در همین حال، وزارت کشور پاکستان نیز از بیم حملات انتحاری و انتقام جویانه طالبان در این کشور وضعیت قرمز اعلام کرد. مقامات آمریکایی هنوز نسبت به تائید یا تکذیب این خبر واکنشی نشان نداده‌اند، اما گفته‌اند این خبر در صورت صحت ضربه‌ای سخت به طالبان پاکستان وارد خواهد کرد.

حسین خلیلی ‌/‌ گروه بین‌الملل