نگرانی از افزایش تدریجی ایدز جنسی

محمدمهدی گویا، رئیس مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت به فارس می‌گوید: هر چند هنوز هم الگوی ابتلا به ایدز از طریق روش تزریقی در کشور حرف اول را می‌زند، اما همزمان الگوی انتقال جنسی در حال گسترش است، به طوری که شیوع ایدز جنسی در میان زنان در برخی استان‌های کشور به 20 درصد نیز رسیده است.

تغییر تدریجی الگوی انتقال ایدز در کشور که قربانیان اصلی آن نیز زنان هستند، اتفاق جدیدی نیست، چراکه رئیس مرکز تحقیقات ایدز ایران نیز در گفت‌و‌گو با جام‌جم، تاکید می‌کند: ما از چند سال پیش با مشاهده تغییر آرام و خزنده الگوی ابتلا به ایدز در کشور از راه تزریقی به راه ارتباط جنسی در این زمینه هشدار داده بودیم.

دکتر مینو محرز می‌گوید: در روش انتقال ایدز از راه تزریق، چون این روش در مردان بیشتر دیده می‌شود خطر کمتری زنان را تهدید می‌کند، اما حالا با تغییر الگوی انتقال ایدز از تزریق به رابطه جنسی، زنان در معرض تهدید بیشتری قرار دارند چراکه مردان آلوده و مبتلا، زنان را نیز مبتلا می‌کنند.

20 تا 45 ساله‌ها، گروه در خطر

هرچند آمارها می‌گویند زنان 20 تا 45 ساله (در سنین باروری) بیشترین گروه در معرض خطر ابتلا به ایدز از راه جنسی هستند، اما رئیس مرکز تحقیقات ایدز ایران با اشاره به تجربیات خود در این سال‌ها و مراجعات مبتلایان به این بیماری می‌گوید: بیشترین مبتلایان به ایدز جنسی در رده سنی 20 تا 30 سال قرار دارند.

ایدز تزریقی همچنان الگوی اصلی انتقال ایدز در ایران است، هنوز هم استفاده از سرنگ مشترک آلوده اولین گزینه برای مبتلا کردن قربانیان ایدز در کشور محسوب می‌شود، رئیس مرکز مدیریت بیماری‌های وزارت بهداشت نیز با اشاره به بررسی‌های انجام شده در وزارت بهداشت تاکید می‌کند: همچنان الگوی اصلی انتقال ویروس ایدز در کشور ما الگوی تزریقی و سرنگ مشترک است.

به گفته گویا، هرچند توزیع سرنگ رایگان و کاندوم بین معتادان و توزیع متادون در میان آنان تا حدی شیوع این بیماری را از طریق اعتیاد تزریقی کاهش داده، اما به هیچ وجه این روش انتقال قطع نشده است که این موضوع هم دو دلیل عمده دارد؛ اول این‌که تعداد مراکزی که این خدمات را ارائه می‌کنند کافی نیست، دوم این‌که کیفیت خدمات این مراکز هنوز ایده‌آل نیست.

نام محرمانه استان‌ها

خیلی وقت است که زنگ خطرها به صدا درآمده، دیگر نمی‌توان هشدارها را نادیده گرفت، چون موج جدید ایدز زنان را نشانه گرفته است.

هرچند آمارهای وزارت بهداشت می‌گوید هنوز هم الگوی اصلی انتقال ایدز در کشور از طریق تزریق و سرنگ مشترک است، اما همزمان الگوی انتقال جنسی هم بی‌صدا و خزنده در حال پیشروی است.

بررسی‌های وزارت بهداشت نشان می‌دهد در الگوی جدید انتقال ایدز در کشور، زنان بیشترین قربانی و هدف اصلی هستند به طوری که شیوع ایدز جنسی میان زنان افزایش را نشان می‌دهد که این موضوع جای نگرانی دارد.

با وجود این‌که سال‌هاست الگوی ابتلا به ایدز از راه جنسی در کشور از آمار 10 درصد فراتر نرفته است، اما متاسفانه بررسی‌های جدید وزارت بهداشت نشان می‌دهد در برخی استان‌ها، موارد جدید ابتلا به ایدز بین زنان از راه جنسی از 20 درصد هم فراتر رفته است.

گویا در گفت‌وگو با جام‌جم، از اعلام نام این استان‌ها خودداری کرده و تاکید می‌کند که صلاح است نام این استان‌ها به دلیل جلوگیری از ایجاد حساسیت در افکار عمومی محرمانه بماند.

رئیس مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت می‌گوید: وزارت بهداشت هر سه ماه یکبار آمار موارد ابتلا به ویروس ایدز را اعلام و وضع استان‌های درگیر با این بیماری را به طور مرتب رصد و بررسی می‌کند.

وی فقط به این نکته بسنده می‌کند که بیشتر زنانی که به بیماری ایدز مبتلا شده‌اند در سنین باروری هستند، به این ترتیب در واقع گروه هدفی که بیشترین قربانیان انتقال ایدز جنسی در زنان هستند شامل رده سنی جوان است که جای نگرانی و تامل دارد.

زنان مبتلا به ایدز نباید امید خود را از دست بدهند، چون هنوز هم امکان این‌که دست‌کم بتوانند فرزندشان را سالم به دنیا بیاورند، وجود دارد.

گویا تاکید می‌کند: اگر ابتلای مادر به ویروس ایدز بموقع شناسایی شود و زنان باردار حتی قبل از بارداری تحت درمان با داروهای ضد ویروس قرار بگیرند، این امید هست که امکان تولد نوزاد بدون ویروس ایدز به حد صفر و بسیار ناچیز برسد.

به گفته گویا، سال گذشته بیش از 70 زن مبتلا به ویروس ایدز با تشخیص بموقع و شروع سریع درمان، فرزند سالم به دنیا آوردند، البته در این روش مهم‌ترین مساله تشخیص و شروع سریع درمان و ارائه آموزش‌های لازم به آنهاست.

چه باید کرد؟

ایدز فقط مختص ایران نیست، بسیاری از کشورهای دنیا زودتر از ما این بیماری را تجربه کرده‌اند و حتی در برخی از این کشورها شیوع ایدز بیشتر از ایران است، اما آنها توانسته‌اند با مدیریت صحیح و برنامه‌ریزی‌های پیشگیرانه شیوع این بیماری را تحت کنترل درآورند. رئیس مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت، با اشاره به اقداماتی که بسیاری از کشورهای دنیا برای کنترل شیوع ایدز انجام داده‌اند، می‌گوید: باید کمیت و کیفیت این خدمات در کشور افزایش پیدا کند، کشورهای زیادی در اروپا توانسته‌اند با افزایش کیفی و کمی همین خدمات پیشگیرانه، موارد بروز ایدز از طریق اعتیاد تزریقی را حتی نزدیک به صفر برسانند.

گویا معتقد است: بخش بسیار مهمی از این خدمات در زندان‌ها ارائه می‌شود که برای وزارت بهداشت اهمیت بسیار بالایی دارد، سازمان بهزیستی ارائه بخش مهمی از این خدمات را به عهده دارد، بنابراین در صورتی می‌توانیم انتقال ایدز از طریق اعتیاد تزریقی را به مرز صفر برسانیم که همه این مجموعه‌ها کیفیت و کمیت خدماتشان را به حد نیاز کشور گسترش دهند.

محرز، رئیس مرکز تحقیقات ایدز ایران نیز همین نظر را دارد، او تصریح می‌کند: هم‌اکنون در کشورهایی مانند آمریکا و اروپا توانسته‌اند بسیار سریع با آموزش عمومی در این زمینه این بیماری را کنترل کنند و برعکس کشورهای اروپای‌شرقی، آسیای‌میانه و آفریقا بیشترین رشد این بیماری را دارند. ما باید در این مورد با جوانان‌مان صریح صحبت کنیم و از نصیحت کردن بپرهیزیم.

پوران محمدی ‌‌/‌ گروه جامعه