زندگی زیر دوش استریل

به او می‌گویم چرا دست‌هایت را زیاد می‌شویی؟ می‌گوید آخر همه جا کثیف و میکروبی است. کاش همه چیز تمیز بود اما نیست و من ناچارم آنها را بشویم.

بنا بر این وقتی آن را می‌شویی راحت می‌شوی؟

نه. چون مطمئن نیستم تا وقتی که می‌خواهم از آنها برای غذا خوردن استفاده کنم به جایی مالیده نشده باشند.
پس در واقع شستن فایده‌ای ندارد پس چرا می‌شویی؟

این سوالی است که خود افراد وسواسی هم‌  به درستی نمی‌توانند به آن پاسخ بدهند.

وسواس نوعی بیماری اضطرابی است. از هر صد بیمار مراجعه‌کننده به درمانگاه اعصاب و روان حدود 10 نفر به آن مبتلا هستند و این تعداد تقریبا در همه جوامع و فرهنگ‌ها وجود دارد. این بیماری، چهارمین بیماری شایع در روان‌پزشکی است. وسواس، فکر یا عملی تکراری است و به قدری شدید بوده که باعث اتلاف وقت فرد یا نگرانی و اختلال شدید در عملکرد وی می‌شود. وسواس فکری در فرد ایجاد اضطراب می‌کند و آن گاه فرد جهت جلوگیری از آن عملی تکراری انجام می‌دهد تا از این اضطراب پیشگیری نماید. گاهی وسواس آنقدر شدید می‌شود که فعالیت اجتماعی شخص را فلج می‌کند و ارتباطات وی را بادوستان و اطرافیان تحت‌الشعاع قرار می‌دهد.

وسواس برای خود فرد نیز آزار دهنده می‌باشد. به علت اختلال احتمالی دردستگاه عصبی و به هم خوردن تنظیم ماده‌ای به نام سروتونین در مغز است. هر چند مطالعات جدید در صدد یافتن سایر موارد دخیل در این بیماری هستند. همچنین عوامل ارثی در ابتلاء به این بیماری نقش دارند و بعضی از افراد خانواده درجه اول بیماران وسواسی نیز به این بیماری مبتلا هستند.

گاهی فرد بعد از بروز حادثه‌ای مثل بیماری، حاملگی و ضربه روحی به طور ناگهانی دچار علایم وسواس می‌گردد. مسائل رفتاری از جمله سختگیری زیاد خانواده‌ها به کودکان جهت رعایت تمیزی و شستشوی فراوان نیز گاهی سبب بروز علایم وسواس در بزرگسالی می‌گردد.

انواع شایع وسواس عبارتند از: 1 وسواس آلودگی: که منجر به شستشوی زیاد بدن و وسایل مورد استفاده می‌شود. 2 وسواس شک و تردید: که فرد مبتلا جهت اطمینان از قفل بودن در منزل، خاموش بودن گاز، تلویزیون و برق قبل از ترک خانه یا حتی بعد از ترک آن، مکررا آنها را به دفعات کنترل می‌کند. 3 وسواس افکار تکراری (مانندافکاری با محتوای پرخاشگری، جنسی، مذهبی و. . . ) که گاهی در شب مانع خواب بیمار می‌گردد و این گونه بیماران معمولا به علت بی‌خوابی مراجعه می‌کنند. 4 وسواس نظم: فرد می‌کوشد تا اشیاء و وسایل محل کار و منزل خود را مرتبا جا‌به‌جا و تنظیم نماید تا همه چیز بسیار مرتب و منظم باشد.

این امر باعث اتلاف وقت فراوان می‌شود. حدود نیمی از بیماران وسواسی به علایم افسردگی نیز دچار هستند. بعضی از این بیماران صفات شخصیتی وسواس گونه دارند. مردان مبتلا قدرت تصمیم برای ازدواج ندارند چون مملو از تردید و دوگانگی در تصمیم‌گیری می‌باشند و در صورت ازدواج احتمالا مشکلاتی در روابط خانوادگی خود خواهند داشت.
اگر یکی از افراد خانواده شما وسواسی است خوب است به این نکات توجه داشته باشید:

 موارد شدید وسواس باعث اختلال در کار روزانه و غیبت از محل کار می‌گردد.

 چون بیماران علایم خود را مخفی نگه می‌دارند، بهتر است در خانواده به این موارد توجه شود و در صورت مشاهده رفتارهای مکرر و خارج از معمول آنها را جهت درمان به روانپزشک ارجاع دهند.

جلوگیری از انجام کارهای تکراری مثل شستن و نظافت زیاد و کنترل فراوان، سبب ازدیاد اضطراب مبتلایان به وسواس می‌شود.

خانواده این بیماران می‌توانند نقش موثری جهت ارجاع و درمان آنها ایفا کنند.

داروهای موثر و روش‌های درمانی موثر و مفیدی جهت درمان وسواس در دسترس می‌باشد.

از عوارض داروهایی که برای درمان وسواس به کار می‌روند، هراس نداشته باشید، چون این عوارض موقتی است و ضمنا عادت به دارو هم‌  به وجود نخواهد آمد.

 مطابق بررسی‌ها و تحقیقات انجام شده در زمینه درمان بیماران وسواسی، بهترین اقدام، رفتار درمانی - شناختی و دارو درمانی است .

جام جم / چاردیواری