بوی خوب اردیبهشت

بگذریم. در روزگار ما هم برای اهل مطالعه و کتابخوانی واقعا اردیبهشت ماهی متفاوت و ایده‌آل است؛ ماهی که نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین رویدادهای فرهنگی کشور در پایتخت برگزار می‌شود و توجه گروه عمده‌ای از مردم را به خود معطوف می‌کند.

امسال، اما با وجود آن که حدود 10 روز تا آغاز این نمایشگاه مانده است به شکل عجیبی رویدادهای مرتبط با آن در سکوتی تامل‌برانگیز می‌گذرد و چندان خبری از مراحل مختلف آماده‌سازی نمایشگاه از سوی برگزارکنندگان و متولیان در اختیار رسانه‌ها قرار نمی‌گیرد و گاهی رئیس نمایشگاه با مصاحبه‌ای کوتاه به بیان چند آمار کلی بسنده می‌کند.

این اتفاق در حالی است که سال‌های گذشته معمولا متولیان برگزاری، خبرنگاران و اهالی رسانه را به مصلای بزرگ امام خمینی(ره)، محل برگزاری نمایشگاه کتاب می‌بردند تا از مراحل مختلف آماده‌سازی نمایشگاه آگاه شوند.

به نظر می‌رسد امسال نوعی محافظه‌کاری در اطلاع‌رسانی را باید به دیگر ویژگی‌های خاص و منحصربه‌فرد نمایشگاه کتاب تهران افزود، بخصوص که مدیر محترم روابط عمومی این نمایشگاه هم حتی امسال تغییر کرده و واقعا این مدیر جدید، مدیر است و برخلاف مدیر قبلی که در دسترس بود و پاسخگو، برای خودش دفتری دارد و برای صحبت با او باید از چند شماره و چند منشی و... گذر کرد و وقت قبلی و هماهنگی‌های متعددی انجام داد.

وقتی صحبت از نمایشگاه‌های کتاب آن هم از نوع بین‌المللی‌اش در جهان می‌شود هر کدام به دلیل ویژگی‌های خاص خودشان در میان مخاطبان مشهور شده‌اند، مثلا نمایشگاه کتاب فرانکفورت را به عنوان بزرگ‌ترین گردهمایی نویسندگان و فعالان حوزه نشر در دنیا می‌شناسند یا نمایشگاه کتاب توکیو که توانسته با تمرکز بر ادبیات داستانی و جذب فعالان این حوزه برای خودش اسم و رسم و آبرویی دست و پا کند یا نمایشگاه تخصصی کتاب کودک بلونیای ایتالیا که در این گروه سنی نمونه و مشابهی ندارد.

نمایشگاه کتاب ما در تهران هم از این قافله عقب نمانده است و علاوه بر آن محافظه‌کاری در اطلاع‌رسانی که به آن اشاره شد، ویژگی‌های انصافا منحصربه‌فرد دیگری هم دارد، مثلا تنها نمایشگاه کتاب در جهان است که در یک مسجد و مکان مذهبی برگزار می‌شود و تازه هر سال سر همین مکان هم کلی دعوا و اختلاف‌نظر به وجود می‌آید و رجال مختلف سیاسی هر کدام به فراخور حال و در اظهارنظرهای مختلف از بهشت زهرا گرفته تا زندان اوین را برای مکان برگزاری نمایشگاه در سال آینده پیشنهاد می‌‌کنند.

پرداخت نکردن مطالبات ناشران خارجی هم دو، سه سالی است که داستان جدید نمایشگاه بین‌المللی کتاب ما شده است! البته شاید هم از عمد پول این ناشران خارجی را نمی‌دهند تا سال آینده دست‌کم برای وصول طلبشان هم که شده دوباره در نمایشگاه بین‌المللی ما حضور به هم رسانند به هر حال نمایشگاه بین‌المللی که بدون ناشر خارجی نمی‌شود.

از دیگر ویژگی‌های نمایشگاه بین‌المللی ما حضور پررنگ همه اقشار جامعه است، یعنی از نوزاد بگیریم تا دانش‌آموز، دانشجو، بیکار، بازنشسته و... همه حضور پررنگی در نمایشگاه دارند و اصلا یکی از افتخارات ما این است که حدود چند میلیون نفر از نمایشگاه بین‌المللی بازدید می‌کنند؛ اتفاقی که عمرا در نمایشگاه‌های بین‌المللی دیگر کشورها مثلا همین فرانکفورت هیچ‌گاه رخ نمی‌دهد، یعنی احتمالا آنها می‌خواهند و آرزوی چنین جمعیتی را دارند ولی نمایشگاهشان کشش و جاذبه لازم را ندارد، جاذبه نمایشگاه ما کجا، برای آنها کجا؟ عمرا نمایشگاه کتاب فرانکفورت یا توکیو سیب‌زمینی سرخ شده به این خوشمز‌گی داشته باشد.

به هر حال با وجود تمام این حرف‌ها و ویژگی‌های منحصربه‌فرد و گاهی شگفت‌انگیز و طنزآلود، باز هم این نمایشگاه، نمایشگاه ماست؛ جایی که دوستش داریم و هرسال برای رسیدن اردیبهشت و رفتن به نمایشگاه و گشت زدن لابه‌لای کتاب‌ها لحظه‌شماری می‌کنیم.

سینا علیمحمدی -‌ دبیر گروه فرهنگ و هنر