مذاکره در آلماتی تصمیم‌گیری در پایتخت‌ها

پس از پایان این مذاکرات دو روزه، اشتون و جلیلی در نشست‌های خبری جداگانه‌ای درباره نتایج این مذاکرات توضیح دادند. جلیلی طی سخنانی در نشست خبری دیروز گفت: در دو روز گذشته بحث‌های محتوایی مشروح و تفصیلی درباره ابعاد برنامه عملیاتی ایران صورت گرفت.

به گزارش واحد مرکزی خبر، دبیر شورای عالی امنیت ملی کشورمان پس از پایان مذاکرات جمهوری اسلامی ایران با 1+5 موسوم به آلماتی 2، با بیان این‌که جمهوری اسلامی ایران ده ماه پیش در مسکو طرح جامعی برای پیشبرد روند گفت‌وگوها ارائه کرد، افزود: در این دور از گفت‌وگوها جمهوری اسلامی ایران برنامه عملیاتی خود را در چارچوب طرح جامع مسکو ارائه کرد. وی گفت: این برنامه پیشنهاد تجدیدنظر شده 1+5 در آلماتی و ملاحظات نشست کارشناسی را که در بین دو دور مذاکرات آلماتی 1 و 2 برگزار شد در نظر گرفته است.

دبیر شورای عالی امنیت ملی کشورمان افزود: بخشی از ابتکارات ما به طور مشخص در پاسخ به نظرات 1+5 در آلماتی 1 ارائه شد که از ظرفیت تغییر برای حرکت به جلو برخوردار است. وی افزود: در دو روز گذشته بحث‌های محتوایی و مشروح و تفصیلی درباره ابعاد برنامه پیشنهادی ایران صورت گرفت و به پرسش‌ها و ابهامات متعددی که از طرف شش کشور مطرح شد به تفصیل پاسخ داده شد که البته بین نگاه‌های دو طرف فاصله‌هایی وجود دارد.

جلیلی تصریح کرد: جمهوری اسلامی ایران چنان که بارها اعلام کرده است با تأکید بر حقوق مردم ایران از جمله حق غنی‌سازی از راهکار گفت‌وگو برای همکاری استقبال می‌کند که بر این اساس دو محور گفت‌وگوها عبارتند از: شناسایی حق غنی‌سازی و نیز خاتمه دادن به رفتارهایی که نشانه دشمنی با ملت ایران است.

وی افزود: بر این اساس پیشنهادهایی در مسیر سازنده گفت‌وگوها ارائه کرده‌ایم و نمایندگان 1+5 با طرح نظرات دولت‌های خود، خواهان فرصت جدید شدند و خواستند نتایج گفت‌وگوها را به پایتخت‌های خود منتقل کنند.

رئیس هیات مذاکره‌کننده جمهوری اسلامی ایران با 1+5 گفت: خانم اشتون پس از گفت‌وگو با وزرای خارجه شش کشور برای فرآیند گفت‌وگوها تلفنی با من گفت‌وگو خواهد کرد.

مذاکرات خوبی انجام شد

جلیلی افزود: ما فکر می‌کنیم مذاکرات خوبی در این دور انجام شد و اکنون 1+5 باید صداقت خود را برای پیشبرد گام‌های سازنده و اعتمادساز در آینده نشان دهد.

رئیس هیات مذاکره‌کننده جمهوری اسلامی ایران با 1+5 گفت: قرار شد در آینده‌ای نزدیک، خانم اشتون نتیجه رایزنی‌ها و جمع‌بندی‌ها را به من اطلاع دهد.

جلیلی با بیان این‌که بارها تاکید کردیم که غنی‌سازی چه 5 درصد و چه 20 درصد، جزو حقوق مسلم ملت ایران است، افزود: در دوره‌های قبل و در طرح جامعی که در مسکو ارائه کردیم در این باره صحبت و این موضوع را بیان کردیم که چون غنی‌سازی را حق خود می‌دانیم، آن را بر اساس نیازهای ملت ایران اعمال می‌کنیم.

وی ادامه داد: بر این مبنا در برخی موضوعات، حتی موضوع غنی‌سازی که بتواند موضوع همکاری باشد می‌توان گفت‌وگو کرد.

دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران افزود: درباره ادامه گفت‌وگوها نیز پیشنهادهای مشخصی را به آنها ارائه کردیم و آمادگی داشتیم و به آنها بیان کردیم آماده هستیم این گفت‌وگوها شروع یک حرکت جدید باشد.

وی اضافه کرد: آنها بیان کردند نیاز دارند پیشنهادهایی را که از سوی جمهوری اسلامی ایران مطرح شده است در پایتخت‌های خود با مقامات سیاسی‌شان مطرح کنند و نظر آنها را بگیرند و سپس به ما بیان کنند.

غربی‌ها اعتماد ملت ایران را جلب کنند

دبیر شورای عالی امنیت ملی گفت: امروز طرف مذاکره‌کننده با جمهوری اسلامی ایران پس از اقدامات اعتمادساز کشورمان باید اعتماد ملت ایران را جلب کند.

جلیلی در پاسخ به پرسش خبرنگاری که از وی پرسید آیا 1+5 اقداماتی در راستای کنار گذاشتن خصومت و دشمنی با ایران داشته است؟ افزود: این موضوع را که اعتمادسازی جاده‌ای دو طرفه است، جمهوری اسلامی ایران در گفت‌وگوها مطرح کرده است.

وی افزود: یکی از مهم‌ترین بحث‌هایی که در این زمینه مطرح و ارائه شد این بود که رفتارهای خصومت‌آمیز منافی با مسیر اعتمادسازی است.

رئیس هیات مذاکره‌کننده جمهوری اسلامی ایران با 1+5 گفت: به هر میزان که آنها مدعی حرکت در مسیر اعتمادسازی هستند باید از رفتارهای خصومت‌آمیز دست بردارند.

دفاع از حقوق هسته‌ای؛ اجماعی ملی در ایران

مذاکره‌کننده ارشد هسته‌ای کشورمان گفت: دفاع از حقوق هسته‌ای، اجماعی ملی در ایران است.

وی در پاسخ به پرسش خبرنگار شبکه تلویزیونی ان، اچ، کی ژاپن که از وی درباره تاثیر انتخابات آینده ایران بر روند مذاکرات پرسید، افزود: ‌همه آحاد مردم ایران و جریان‌های سیاسی بر دفاع از حقوق هسته‌ای ملت ایران تاکید دارند.

جلیلی افزود: ان‌شاء‌الله برگزاری انتخاباتی پرشور در ایران موجب خواهد شد پس از آن ملت ما با شور بیشتری از حقوق خودش دفاع کند.

برخی اعضای 1+5 منافع ملت خود را قربانی رژیم صهیونیستی نکنند

رئیس هیات مذاکره‌کننده جمهوری اسلامی ایران با 1+5 در ادامه نشست خبری در پاسخ به پرسش خبرنگار رویترز گفت: کشورهای 1+5 در آلماتی 1 پیشنهادهایی را ارائه کردند که محورهای مختلفی داشت.

جلیلی افزود: ما این پیشنهادها را مطالعه کردیم، در استانبول پیشنهادهای 1+5 را به بحث دقیق کارشناسی گذاشتیم و در آلماتی 2 اعلام کردیم که برخی از مولفه‌های این پیشنهادها می‌تواند به‌عنوان موضوع مورد توافق مطرح باشد. وی گفت: بنابراین طرح عملیاتی را پیشنهاد کردیم، چون آنها آمادگی لازم را نداشتند و باید با پایتخت‌های خود هماهنگ می‌کردند و خواستند که این فرصت را داشته باشند. جلیلی در پاسخ به پرسش خبرنگار المنار گفت: ما در دوره‌های مختلفی که این گفتگوها را داشتیم به‌نظر می‌رسد برخی از اعضای 1+5 دارند منافع ملت خود را برای مطامع برخی دیگر هزینه می‌کنند.

وی افزود: ما به آنها اعلام کردیم منافع ملت خود را قربانی رژیم صهیونیستی یا کسانی که می‌خواهند منافع را ببرند و شما هزینه کنید، نکنید.

مذاکره‌کننده ارشد هسته‌ای کشورمان همچنین در پاسخ به خبرنگار ژاپنی گفت: غنی‌سازی جزو حقوق ماست؛ چه در سطح 20 درصد و چه 5 درصد.

وی افزود: ما در پیشنهادهایمان با آنها بحث کردیم که غنی‌سازی جزو حقوق ملت ایران است، ولی می‌تواند به‌عنوان یک موضوع اعتمادساز میان طرفین مطرح باشد.

اشتون: دیپلماسی با ایران ادامه می‌یابد

مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا هم در نشست خبری خود گفت: مباحثات هسته‌ای طولانی و فشرده‌ای با ایران داشتیم، اما مواضع دو طرف همچنان از هم فاصله دارد.

به گزارش واحد مرکزی خبر،‌ کاترین اشتون، رئیس هیات مذاکره‌کننده گروه 1+5 گفت: جامعه بین‌المللی تا هر زمان که احساس کند دیپلماسی درباره مساله هسته‌ای ایران موثر است به تلاش‌های دیپلماتیک خود برای حل و فصل مساله هسته‌ای ایران ادامه می‌دهد.

شبکه تلویزیونی پرس‌تی‌وی هم به نقل از اشتون اعلام کرد: اعضای 1+5 در خصوص ماهیت برنامه هسته‌ای ایران با شورای امنیت سازمان ملل در تماس خواهند بود.

اشتون گفت: مواضع گروه 1+5 و ایران در خصوص موضوعات کلیدی فاصله زیادی با هم دارد. وی افزود: ما باید در این خصوص به تلاشمان ادامه دهیم و در مذاکرات آلماتی نیز با جدیت درخصوص جزئیات بحث شد.

مذاکرات در روز دوم هم 2 مرحله‌ای بود

نشست‌های خبری روسای هیات‌های مذاکره‌کننده ایران و 1+5 در حالی برگزار شد که نمایندگان ایران و 1+5 دیروز هم در دو نوبت صبح و بعدازظهر با هم گفت‌وگو کردند. مذاکرات روز جمعه هم در دو نوبت صبح و عصر برگزار شده بود.

ایران در آغاز مذاکرات جمعه برنامه عملیاتی خود را برای اجرایی کردن طرح جامع مسکو در ابعاد کوچک‌تر‌ ارائه کرد و خواستار مشخص شدن آغاز، ابعاد و سرانجام روند گفت‌وگوها و چگونگی حل و فصل مساله هسته‌ای شد. ایران همچنین در این مذاکرات تاکید کرد، اقدام‌هایی که از آن به عنوان «گام اعتمادساز» یاد می‌شود، نمی‌تواند خارج از روند گفت‌وگوها مطرح شود، بلکه باید به عنوان بخشی از راه‌حلی باشد که دو طرف قرار است بر آن توافق کنند.

پیشنهادهای جدید ایران در حالی مطرح شد که پیش از این 1+5 در چارچوب پیشنهادی که به ایران در آلماتی‌1 ارائه کرده بود خواستار برداشتن گام‌های اعتمادساز متقابل شد و در این زمینه اقداماتی نیز پیشنهاد کرد. ایران در نشست کارشناسی استانبول به این پیشنهادها پاسخ داد و اعلام کرد که گام‌های مورد نظر غرب که خواستار اجرای آن از سوی ایران هستند در ازای گام‌هایی که آنها باید در مقابل ایران برای لغو تحریم‌ها بردارند، متوازن نیست.

از این رو ایران در روز نخست مذاکرات در چارچوب طرح جامع مسکو، پیشنهادهای خود را برای شکل‌گیری یک روند در گفت‌وگو ارائه کرد. این پیشنهادها و توضیحات از سوی 1+5 «جالب» توصیف شد، اگرچه آنها معتقد بودند که این توضیحات به ایده‌های آنها پاسخ کاملی نمی‌دهد.

در حقیقت اختلاف‌نظر عمده میان دو طرف علاوه بر اختلاف‌نظرهای محتوایی، شکلی نیز بود. بر اساس اخبار غیررسمی منتشر شده، ایران اصرار داشت که آغاز تا پایان روند گفت‌وگوها از ابتدای کار مشخص باشد، اما 1+5 خواستار یک دوره (شش ماهه) اعتمادسازی میان دو طرف بود.

طرح موضوع تعلیق غنی‌سازی

با پایان یافتن نخستین روز از مذاکرات آلماتی2، ویکتوریا نولاند، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا در اظهارنظری درباره این مذاکرات گفت: درک من این است که این گفت‌وگوها مهم و واقعی بوده است اما ما هنوز هیچ گزارشی از پیشرفت در این گفت‌وگو دریافت نکرده‌ایم.

وی با اشاره به برگزاری دیدارهای دوجانبه افزود: قرار نبود دیدار دوجانبه‌ای بین تیم آمریکایی و ایرانی صورت پذیرد.

از سوی دیگر همزمان با این اظهارنظر، برخی رسانه‌ها از جمله شبکه تلویزیونی المیادین از موافقت ایران با تعلیق موقت غنی‌سازی 20 درصد به مدت شش ماه در قبال لغو برخی از تحریم‌ها خبر داده بود که با تکذیب منابع دپیلماتیک و نماینده روسیه در گروه 1+5 مواجه شد.

سرگئی ریابکوف، معاون وزیر امور خارجه روسیه با رد هرگونه توافقی درباره تعلیق غنی‌سازی در سایت فردو در نشستی خبری با نمایندگان رسانه‌ها افزود: بحث سایت فردو در مذاکرات مطرح شد، اما هیچ توافقی در کار نبود.

نماینده روسیه در مذاکرات هسته‌ای، مذاکرات آلماتی‌2 را جدی و درعین حال جالب توصیف کرد و افزود: موضوعاتی که در این نشست مطرح شد، نفس تازه‌ای برای مذاکرات بود.

دیدار‌ها قبل از مذاکره

همچنین دیروز پیش از آغاز سومین دور از مذاکرات آلماتی2، سعید جلیلی، دبیر شورای عالی امنیت ملی و کاترین اشتون، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا به عنوان روسای هیات‌های مذاکره‌کننده ایران و گروه 1+5، در دیداری دوجانبه موضوعات و پیشنهادهای مطرح در جلسات گذشته را مورد بحث و تبادل‌نظر قرار دادند و چگونگی پیشرفت در مسیر مذاکرات را بررسی کردند.

علی باقری، معاون دبیر شورای عالی امنیت ملی جمهوری اسلامی نیز جمعه دیدارهای دوجانبه‌ای با ما ژائو‌ژو، نماینده چین و سرگئی ریابکوف، نماینده روسیه داشت و صبح دیروز نیز قبل از شروع جلسه سوم مذاکرات، با ژاک اودیبر، نماینده فرانسه دیدار و گفت‌وگو کرد.

منابع آگاه دیدار با نماینده فرانسه را نشانه اهمیت، جدیت و تفاوت مذاکرات آلماتی2 با گفت‌وگوهای قبلی دانستند، چراکه اودیبر یکی از رادیکال‌ترین مذاکره‌کنندگان عضو گروه 1+5 بوده و پاریس، یکی از شدیدترین مواضع منفی را درباره پذیرش حق غنی‌سازی ایران داشته است.

نوبت سوم مذاکرات نمایندگان ایران و 1+5، ساعت 10 و 15 دقیقه به وقت تهران (ساعت 11 و 45 دقیقه به وقت آلماتی) در هتل ریکسیوس ادامه یافت. پس از گذشت دو ساعت و نیم گفت‌وگو، مذاکرات برای اقامه نماز ظهر و صرف ناهار متوقف شد و پس از آن ادامه یافت.

نوبت چهارم مذاکرات ایران و 1+5 هم ساعت 15 به وقت تهران آغاز شد و پس از حدود دو ساعت پایان یافت. کاترین اشتون پس از پایان نوبت چهارم خواستار زمان برای مشورت با اعضای 1+5 شد و پس از این مشورت‌ها نشستی بین علی باقری و هلگا اشمیت، معاونان جلیلی و اشتون برگزار شد.