بجنوردی‌ها هنوز کابوس موریانه می‌بینند

هجوم موریانه‌ها در دهه 80 در شهرستان‌های بجنورد، مانه و سملقان به اوج خود رسید. از آنجا که اکثر خانه‌های ساخته شده روستایی و حواشی شهر این دو شهرستان از سازه‌های زگالی و چوب است، مقاومت آنها پایین آمده و هر آن امکان دارد سقف خانه بر سر صاحبانش خراب شود.

ازآنجا که مقابله با موریانه کار بسیار سختی است بسیاری از کارشناسان عقیده دارند تنها راه مقابله بازسازی منازل است و بهسازی هیچ دردی را دوا نمی‌کند.

طی روزهای اخیر بنیاد مسکن خراسان شمالی با اعلام این‌که 2000 واحد مسکونی روستایی موریانه‌زده در این استان وجود دارد، اعلام کرد این واحد‌ها که اکثر آنها در روستاهای مانه و سملقان و بجنورد است باید تسهیلات ویژه ساخت دریافت کنند، گرچه آمارهای غیررسمی از وجود 5000 هزار واحد مسکونی موریانه‌زده حکایت دارد.

یکی از ساکنان حاشیه شهر بجنورد در این باره به خبرنگار ما می‌گوید: موریانه در حال حاضر بزرگ‌ترین دشمن مال و جان ماست و به ساختمان و اسباب و اثاثیه منازل خسارت زیادی وارد کرده است.باغچقی ادامه می‌دهد: هر شب از ترس این‌که مبادا سقف خانه بر سرمان بریزد، در اتاق سه در چهار که سقف آن سالم‌تر است می‌خوابیم و این موضوع برای ما که خانواده شش نفره داریم، بسیار سخت است.

وی می‌گوید: گاهی هنگام ناهار یا شام وقتی سفره را پهن می‌کنیم از لابه‌لای تیرهای چوبی سقف، موریانه‌ها به درون ظرف غذا سقوط می‌کنند و لذت خوردن غذا را به کام ما تلخ می‌کند.

وی موریانه‌گزیدگی را یکی دیگر از مشکلات خانواده‌اش عنوان می‌کند و ادامه می‌دهد: هر چند موریانه خوردن چوب وکاغذ را ترجیح می‌دهد اما گاهی انسان را هم می‌گزد و جای زخم آن بر تن ما روزها می‌ماند.

به گفته یکی از اهالی حاشیه شهر بجنورد، هرساله افراد زیادی از موقعیت هجوم موریانه‌ها استفاده کرده و برای این‌که پولی به جیب بزنند در کوچه و محل، ادعا می‌کنند که با سمپاشی می‌توانند ما را از شر این حشرات موذی راحت کنند. آنها در قبال هزینه‌ای زیاد، سقف و در دیوار را به صورت سطحی سمپاشی می‌کنند، بعد از این کار چند روزی خبری از موریانه‌ها نیست، اما پس از چند روز دوباره سر و کله موریانه‌ها پیدا می‌شود.

علی محمدی می‌افزاید: تمامی دکوراسیون چوبی منزلمان از بین رفته و کتاب و دفتر فرزندانم نیز آسیب دیده‌ است. وی در خصوص وام ساخت و بازسازی مسکن می‌گوید: متاسفانه تلاش‌های من و همسایه‌هایم برای دریافت وام بازسازی مسکن بی‌نتیجه مانده و درصددیم تا پول قرض کنیم و سقف خانه را تعمیر کنیم.

به گفته محمدی، منطقه مسکونی آنها با 50 سال قدمت و بیش از 4000 خانوار هنوز مشخص نیست جزو مناطق روستایی یا شهری است، به همین دلیل تاکنون نتوانسته‌اند از وام ویژه‌ای که سال‌های قبل در این خصوص پرداخت می‌کردند، استفاده کنند.

یکی از اعضای شورای اسلامی بجنورد نیز در این خصوص می‌گوید: 5000 واحد مسکونی در حواشی شهر بجنورد دچار موریانه‌زدگی شده است و هر آن امکان دارد با کوچک‌ترین زلزله بر سر ساکنانش آوار شود.

جمشید گریوانی می‌افزاید: دولت باید هرچه سریع‌تر تسهیلات ویژه‌ای برای رهایی از این موضوع به بجنورد اختصاص دهد وگرنه شاهد حادثه انسانی بزرگی خواهیم بود.

وی تاکید می‌کند: مشکل آنقدر بزرگ است که مسئولان باید تمام توان خود را در رفع این مشکل بگذارند.

معاون امور بازسازی و مسکن روستایی بنیاد مسکن انقلاب اسلامی خراسان شمالی نیز در این باره می‌گوید: متاسفانه دو شهرستان بجنورد و آشخانه استان چند سالی است با مشکل بزرگی به نام موریانه مواجه‌است و بیشتر خانه‌های قدیمی که در روستاها و حواشی شهر از تیرهای چوبی و کاهگل ساخته شده، در معرض تخریب قرار گرفته است.

علی روحانی می‌افزاید: 2000 واحد مسکونی موریانه‌زده روستایی در استان وجود دارد که 20 درصد از این واحدها در شهرستان بجنورد و 20 درصد مربوط به شهرستان مانه و سملقان است که اکنون از محل اعتبارات حوادث، 50 درصد از این واحدهای مسکونی بازسازی شده‌ است.

روحانی خاطرنشان می‌کند: به مابقی واحدهای موریانه‌زده نیز از محل تسهیلات طرح ویژه مسکن بنیاد مسکن تسهیلات اعطا می‌شود که متقاضیان می‌توانند از آن استفاده کنند.

وی با اشاره به این‌که 2000 گونه موریانه تاکنون شناسایی شده است، می‌گوید: متاسفانه مقابله با موریانه‌ها کاری بسیار سخت و مشکل است و تنها راه آن بازسازی مسکن است.

وی می‌افزاید: با این وجود دست روی دست نگذاشته‌ایم و با انتخاب مشاور و شناسایی تمام نقاط موریانه‌زده در حال ارائه روش و نحوه‌ای برای محافظت از منازل هستیم.

وی در خصوص ادعای برخی که گفته‌اند با سم موریانه را از بین می‌برند، می‌افزاید: موریانه تا عمق چهار متری زمین فرو رفته و زندگی می‌کند و به این راحتی با سمپاشی از بین نمی‌رود. متاسفانه عده‌ای از این موقعیت سوء‌استفاده کرده وبرای کسب درآمد تبلیغات دروغ می‌کنند.

وی ادامه می‌دهد: تا پارسال 90 میلیون ریال در قالب تسهیلات شهری و 80 میلیون ریال نیز در قالب تسهیلات روستایی به منازل موریانه‌زده پرداخت می‌شد، اما با وجود طرح مسکن مهر این تسهیلات قطع شده و در قالب تسهیلات مسکن مهر به روستاییان و منازل شهری تسهیلات بازسازی و ساخت مسکن پرداخت می‌شود.

روحانی درخصوص منازل موریانه‌زده حواشی شهر بجنورد که تعداد آنها اندک نیست نیز می‌گوید: متاسفانه به دلیل این‌که این مناطق جزو روستا یا شهر محسوب نمی‌شود، نمی‌توانند از تسهیلات مسکن مهر استفاده کنند.

وی پیشنهاد می‌دهد برای رهایی از این بن‌بست (سکونتگاه‌های غیررسمی بجنورد) دولت تسهیلات ویژه‌ای در اختیار بنیاد مسکن خراسان شمالی قرار دهد.

جواد آگاهی / جام‌جم بجنورد