جایزه‌ای دلچسب و باارزش که قیمتی نداشت

فارغ از این‌که داوری‌های انجمن منتقدان درباره کارنامه سینمایی کشور موافق با دیدگاه ما باشد یا نباشد، نفس برگزاری چنین جشنی به نفع سینماست و بیش از هر چیز تجلیل و ستایش از جایگاه و ارزش نقدنویسی در ساحت هنر هفتم است. در طی این چهار دوره‌ای که جشن خانه‌سینما برگزار شد بسیاری از برگزیدگان حتی آنهایی که دل‌خوشی از منتقد جماعت نداشتند نیز به آن بالیدند و برخی از آنها دریافت تندیس انجمن منتقدان را ارزشمندتر از سیمرغ‌های جشنواره دانستند. حالا بماند از این‌که این موقعیت متضاد واجد یک نکته مهم جامعه‌شناختی است که هنرمندان ما بیش از تحلیل از تجلیل به وجد می‌آیند و زمانی که منتقد از ضعف‌هایشان می‌گوید ابرو در هم کشیده و آنگاه که از آنها تمجید می‌کند به شوق می‌آیند، اما از این سو مبین این امر است که منتقدان برخلاف تصور کلیشه‌ای و غالب صرفا به غرزدن و عیب و ایراد گرفتن نمی‌پردازند و نقد همان نق و نفی نیست، بلکه خوبی‌ها را هم دیده و بر نقاط قوت یک اثر نیز انگشت تایید می‌گذارند.

برخلاف نقد و هجمه‌هایی که برخی از افراد و رسانه‌ها به قضاوت ها و داوری‌های جشن منتقدان داشته اند معدل و میانگین این داوری‌ها نشان می‌دهد که معیار و ملاک‌های تخصصی و حرفه‌ای بیش از سلیقه و منافع جناحی و سیاسی در این انتخاب‌ها تاثیر داشته و اگر اشکالی هم بر آن وارد است به تفاوت‌های سلیقه‌ای ارتباط دارد نه تنش‌های عقیده‌ای! اختلاف سلیقه و تنوع آرا در همه جشنواره‌های هنری در سراسر جهان وجود دارد و حرف و حدیث‌هایی که حاشیه هر جشنواره‌ای هستند که هنر برپایه زیبایی‌شناختی استوار و نسبیت در ذات آن تنیده شده است. اما فارغ از همه این حاشیه‌ها آنچه در متن و ذات این جشنواره تخصصی نهفته و نیازمند حمایت و تقویت است تاثیرات روانی و ساختاری نقادی و اهمیت آن در صنعت سینمای ایران است و البته گامی ‌موثر در جهت بازیابی جایگاه واقعی منتقدان در سینما.

سیدرضا صائمی / جام‌جم