نگاه مستند به واقعیت‌های موجود

ریزوی می‌گوید: «دهقانان در سینمای هند کمتر مورد توجه قرار می‌گیرند و من از زمان کار روزنامه‌نگاری در فکر آن بودم که اخبار مربوط به آنان را مورد توجه قرار دهم. چون قصه فیلم کاملا واقع‌گرا و رئالیستی است، می‌خواستم از گروه بازیگران غیرحرفه‌ای استفاده کنم تا حال و هوای رئال قصه حفظ شود. از آنجا که همراه همسرم یک گروه تئاتری را می‌گردانیم، می‌دانستم که می‌توانم از بازیگران غیرحرفه‌ای بازی خوبی بگیرم. باورم این است که سینما باید در خدمت بیان مشکلات عمومی مردم عادی قرار گیرد و روی پرده سینما قصه‌هایی مطرح شود که به نوعی بازگویی مسائل و مشکلات آنها باشد. سابقه کارم در مطبوعات و تئاتر، مرا به سمت بیان مسائل و مشکلات اجتماعی و مردمی می‌برد و از این بابت، اصلا متاسف نیستم. فیلمی که فقط به قصد سرگرمی ساخته شده باشد، نمی‌تواند فیلم مورد علاقه من باشد.»

آنوشا ریزوی قبول ندارد که قصه پیپلی ـ زنده تنها فیلمی درباره خودکشی در بین دهقانان فقیر کشور هند است. او با اشاره به این نکته است که می‌گوید: «ببینید خط اصلی قصه فیلم به‌تنهایی روی مساله خودکشی دهقانان تمرکز نمی‌کند. به همین ترتیب، فیلم ما قصد ندارد راه‌حلی برای مشکلی که دهقانان هندی با آن روبه‌رو هستند، ارائه کند. قصه فیلم نمی‌خواهد بگوید که مسائل مختلف ظالمانه و سخت هستند و کسی باید در این رابطه کاری انجام دهد. وقتی من یا عامرخان تهیه‌کننده فیلم سعی داریم بگوییم پیپلی ـ زنده فیلمی درباره جامعه معاصر هند است، منظورمان این است که می‌خواهیم تفاوت‌های بین هند شهری و هند روستایی را به نمایش بگذاریم. این قصه درباره جامعه‌ای است که دارد دوران پس از جهانی شدن خود را می‌گذراند.»

با این توصیفی که این خانم کارگردان از فیلم خود می‌کند، می‌توان نتیجه‌گیری کرد که قصه فیلمش جوانب و بخش‌های دیگری هم دارد و در تلاش است تا آنها را هم مورد بحث و بررسی قرار دهد. به همین دلیل است که وی اضافه می‌کند: «قصه فیلم به صورت همزمان چند وجه را به نمایش می‌گذارد. در حقیقت، چندین موضوع مختلف و متفاوت به سمت یکدیگر می‌آیند و همدیگر را کامل می‌کنند. جمع شدن این موضوعات در کنار یکدیگر است که آن طنز و طعنه اساسی و نهایی را به ما نشان می‌دهد. بنابراین، دهقانان قصه فیلم فقط یکی از جنبه‌های آن هستند و نه کل ماجرا. شما وقتی فیلم را تماشا می‌کنید و ارتباط بین لایه‌های مختلف آن را مورد بحث و بررسی قرار می‌دهید، می‌توانید نکات بیشتری را در ارتباط با اقتصاد هند و بخش سیاست جهانی شدن این اقتصاد کشف کنید. به دلیل نوع قصه‌ای که پیپلی ـ زنده مطرح می‌کند، نمی‌توان آن را در بین فیلم‌های عامه‌پسند سینمای هند قرار داد. فیلم، مضمونی سنگین و تلخ دارد و از جاذبه‌های تجاری سینمای کلیشه‌ای و مردم‌پسند هند دور است. ولی از آنجایی که قصه فیلم درباره یکی از مشکلات اصلی جامعه هند صحبت می‌کند، فکر می‌کنم می‌تواند عموم تماشاگران را جذب خود کند.»

با عنوان کردن این موضوع، بحث بر سر مساله تماشاگران کشیده می‌شود. آنوشا ریزوی فیلم خود را برای چه کسانی ساخته است. او صادقانه می‌گوید: «وقتی مشغول ساختن فیلم بودم هیچ گروهی از تماشاگران را مد نظر نداشتم و با خودم نمی‌گفتم آن را برای این یا آن دسته از بینندگان می‌سازم. اما من هم مثل تمام فیلمسازان دیگر دوست دارم تعداد بیشتر و بیشتری از تماشاگران به دیدن فیلم‌هایم بیایند، ولی حاضر نیستم به خاطر جذب تماشاچی بیشتر، به خودم و آنها دروغ بگویم و قصه‌ای غیرواقعی را روی پرده سینما تعریف کنم. »

این فقط تماشاگران هندی نبودند که استقبال زیادی از پیپلی ـ زنده کردند. این کمدی درام اجتماعی در یک دوجین جشنواره بین‌المللی هم به نمایش درآمد و با تحسین منتقدان و تماشاگران خارجی روبه‌رو شد. به گفته ریزوی: «فکر نمی‌کردم فیلمی که مضمونی کاملا هندی دارد اینچنین مورد توجه تماشاگران و منتقدان خارجی قرار گیرد. قصه فیلم تا حد زیادی بومی است و این نکته که تماشاگران غیرهندی هم با آن ارتباط نزدیکی برقرار کرده‌اند، مایه خشنودی است. یکی از نکاتی که باعث شد تا فیلم به صورت یک اثر یکدست و روان درآید، آزادی عملی است که هنگام ساخت آن داشتم. عامرخان تهیه‌کننده فیلم که خودش بازیگر بسیار مشهوری است، دست مرا زمان کارگردانی فیلم کاملا باز گذاشت. او حتی کمک بسیار زیادی هم به من در طول کار کرد. در حقیقت، بدون کمک و همراهی او این فیلم هیچ وقت ساخته نمی‌شد. موفقیت پیپلی ـ زنده راه را برای ادامه فعالیت حرفه‌ای‌ام هموار کرده است. به همین دلیل می‌خواهم کار فیلمسازی را ادامه دهم و تصمیم دارم به سمت فیلمسازی مستند بروم. این نوع فیلمسازی چیزی است که جامعه و سینمای هند بشدت نیازمند آن است و هنرمندان ما تا به حال آن را جدی نگرفته‌اند. سینمای مستند در کشور ما مورد غفلت قرار گرفته و وقت آن رسیده که دست به احیای آن بزنیم. سینمای عامه‌پسند در هند بسیار مورد توجه و سینمای مستند به دست فراموشی سپرده شده است. پیپلی ـ زنده نشان داد که می‌توان به سراغ لحن مستندگونه رفت و موفق هم شد.