تحریم بنزین تهدید توخالی

پیش از این مجلس نمایندگان آمریکا نیز چهارشنبه 22 مهرماه طرح مشابهی را به تصویب رسانده بود که براساس آن شرکت‌ها و صندوق‌های مالی آمریکا می‌بایست سرمایه خود را از شرکت‌ها و موسسه‌هایی که بیشتر از 20 میلیون دلار در بخش انرژی ایران سرمایه‌گذاری کرده‌اند، خارج کنند. ظاهرا قرار است این دو طرح با یکدیگر تلفیق و برای امضا روی میز باراک اوباما رئیس‌جمهور آمریکا قرار گیرد، چرا که مصوبات این دو مجلس صرفا با امضای رئیس‌جمهور آمریکا قابلیت تبدیل به قانون دارد و لذا تا اعلام تصمیم وی نمی‌توان با قاطعیت از احتمال تشدید تحریم‌های ایران سخن گفت. با این حال کارشناسان اقتصادی معتقدند حتی اگر این تحریم‌های جدید نیز اجرایی شود، اثری در اقتصاد انرژی ایران چه در بحث تامین بنزین و چه در بحث احتمال کاهش سرمایه‌گذاری در مورد انرژی نخواهد داشت؛ چراکه هم شرایط اقتصادی جهان اجازه چنین کاری را نمی‌دهد و هم گزینه‌های پیش‌روی ایران برای تامین نیازهای سوختی خود بویژه بنزین متعدد است.

بعلاوه تمهیداتی که ایران از قبل با پیش‌بینی احتمال بروز تحریم‌ها انجام داده، تحرکات جدید آنها را قبل از اجرایی شدن بی‌اثر کرده است.

دکتر نرسی قربان، کارشناس ارشد انرژی در این باره به خبرنگار ما می‌گوید: وضعیت عمومی اقتصاد جهانی اجازه تحرک چندان زیادی را به آمریکایی‌ها برای فشار بیشتر به شرکت‌هایشان نخواهد داد. آنها نمی‌توانند به شرکت‌هایشان برای چشم‌پوشی از معاملات اقتصادی پرسود با ایران زیاد فشار بیاورند. همان گونه که در زمان رئیس‌جمهوری بوش پسر، شرکت هالیبرتون که متعلق به دیک چنی، معاون تندروی بوش بویژه درباره ایران بود، نتوانست از ورود به حوزه نفت و گاز ایران چشم‌پوشی کند.

وی افزود: تازه آن زمان بحران جهانی اقتصاد نبود؛ اما الان با برطرف شدن نسبی بحران، شرکت‌ها در پی جبران زیان‌ها و تولید سود با به دست آوردن پروژه‌های تضمین‌شده‌ای چون پروژه‌های نفت و گاز ایران هستند و شرکت‌های آمریکایی نیز که اتفاقا شاید بیشتر از دیگران ضرر دیده‌اند، از این قاعده مستثنا نیستند. از این‌رو فکر نمی‌کنم تحریم‌های جدید درباره سرمایه‌گذاری در صنایع نفت و گاز ایران با توجه به واقعیات اقتصادی جهان اصولا اجرایی باشد.

دکتر ابراهیم رزاقی کارشناس‌ارشد اقتصادی نیز به خبرنگار ما، می‌گوید: به عقیده من تحریم‌های احتمالی تازه در بحث سوخت اثر چندانی ندارد؛ چراکه گزینه‌های جدید فروش بنزین از جمله ونزوئلا یا رومانی و چین روبه‌روی ایران قرار دارد. بعلاوه بنزین کالایی نیست که نتوان آن را خرید یا تولید کرد.کافی است یک سال زمان بگذرد و در این مدت با اجرای چند طرح ضربتی و با وارد کردن فناوری، تولید بنزین در کشور را افزایش داد، بنابراین مصوبه مجالس آمریکا نوعی تهدید توخالی محسوب می‌شود.

وی افزود: پس از بحران جهانی اقتصاد، صحنه اقتصاد جهانی با قبل بسیار تفاوت کرده است، چراکه حاشیه سود شرکت‌های بزرگ آنقدر کم شده که امکان مانور سیاسی چندانی برای آنان باقی نمی‌ماند و آنها نمی‌توانند به خاطر خواست سیاسی یک کشور از سود چشم بپوشند.

این استاد دانشگاه می‌افزاید: این حربه شاید در قبل نسبتا کارآمد بود، اما اکنون اصلا کارآمدی ندارد، چراکه شرکت‌‌ها به دنبال سود بیشتر به هر قیمت و از هر کجا هستند و این واقعیتی است که بعید می‌دانم خود آمریکایی‌ها به آن توجه نداشته باشند.

در همین حال، رئیس کمیسیون انرژی مجلس گفت: تمهیدات مناسب و لازم برای تامین بنزین مورد نیاز کشور و مقابله با اعمال تحریم جدید آمریکا اندیشیده شده و مجلس آماده همکاری با دولت برای اتخاذ تدابیر بیشتر است.

حمیدرضا کاتوزیان در گفتگو با فارس، با اشاره به تصویب تحریم بنزین از سوی سنای آمریکا اظهار کرد: به نظر نمی‌رسد اقدام آمریکا، درخصوص تحریم بنزین کشور را دچار چالش کند، آمریکا با این کار می‌خواهد ایران را در تصمیمات بین‌المللی در تنگنا قرار دهد ولی راه به جایی نخواهد برد.

کاتوزیان با اشاره به اقدامات ایران در این زمینه تصریح کرد: بعضی از پالایشگاه‌ها محصولات متنوعی را تولید می‌کنند که اکنون با تمهیداتی که اندیشیده شده است، قرار بر این است که درصد تولید بنزین را افزایش داده و به جای آن درصد تولید فرآورده‌های نفتی دیگر را کاهش دهد.

وی گفت: با تغییر سیستم فنی بعضی از پالایشگاه‌ها، امکان تغییر تولید فرآورده‌ها وجود دارد. فعالیت‌هایی در این زمینه صورت گرفته است و تنها یک بخش باقی‌مانده که در آینده نزدیک آن هم به نتیجه خواهد رسید. کاتوزیان تصریح کرد: یکی دیگر از اقداماتی که انجام شده بهینه‌سازی پالایشگاه‌های موجود است که این کار می‌تواند در جهت افزایش تولید بنزین بسیار موثر باشد.

وی درباره اقدامات بلندمدتی که باید صورت پذیرد، نیز افزود: دولت سعی دارد در بلندمدت پالایشگاه‌های جدیدی احداث کند که در نهایت بتوان بنزینی با اکتان بالا تولید کرد.

رئیس کمیسیون انرژی با اشاره به خرید بنزین از دیگر کشورها حتی در شرایط تحریم نیز خاطرنشان کرد: این تحریم‌ها بی‌اثر است، آمریکا نمی‌تواند با این روش‌ها جلوی عرضه بنزین را از سوی دیگر کشورها بگیرد، زیرا اگر کشورهای دیگر نخواهند بنزین را عرضه کنند، یقینا خود با مشکل مواجه خواهند شد.

وی گفت: اکثر کشورهایی که ایران از آنها بنزین خریداری می‌کند برای این تحریم ارزشی قائل نیستند، زیرا آن کشورها نمی‌توانند بنزین تولیدی خود را انبار کنند و به دیگران نفروشند.

مدیرعامل شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی ایران هم با تاکید بر این که هیچ‌گونه نگرانی از تحریم بنزینی ایران از سوی آمریکا نداریم، گفت: با تمهیدات پیش‌بینی شده امکان تامین بنزین مورد نیاز مردم طی چند ماه پیاپی بدون نیاز به واردات وجود دارد.

فرید عامری در گفتگو با مهر در ارتباط با تصویب طرح ممنوعیت فروش سوخت به ایران در سنای آمریکا، گفت: هم‌اکنون تمهیدات لازم برای مقابله با هرگونه محدودیت در فروش بنزین به ایران انجام شده است و هیچ‌گونه نگرانی در این رابطه نداریم.

وی با اشاره به افزایش 50 درصدی میزان موجودی ذخایر استراتژیک بنزین کشور نسبت به مدت مشابه سال گذشته، تصریح کرد: این میزان ذخیره‌سازی بنزین طی 15 سال گذشته بی‌سابقه است.

این مقام مسوول با تاکید بر این که حتی در صورت تحریم، با احتساب تولیدات پالایشگاه‌های داخلی و ذخیره‌سازی‌های صورت گرفته، امکان تامین سوخت موردنیاز مردم در چند ماه پیاپی بدون نیاز به واردات وجود دارد، اظهار کرد: هیچ‌گونه نگرانی از بابت تحریم صادرات بنزین به ایران نداریم.

این مقام مسوول در ارتباط با مهم‌ترین اقدامات صورت گرفته برای مقابله با تحریم صادرات بنزین به ایران، تصریح کرد: با اعمال برخی تغییرات در تاسیسات صنعت نفت، امکان تامین بنزین با کیفیت موردنیاز کشور در ظرف مدت کمتر از 48 ساعت وجود دارد.وی با اشاره به وجود رکود در اقتصاد جهانی و قرار گرفتن برخی شرکت‌ها در آستانه ورشکستگی گفت: بسیاری از شرکت‌های پالایشی در سال‌های گذشته، سرمایه‌گذاری‌های کلانی برای افزایش ظرفیت پالایش نفت خود انجام داده‌اند.

عامری با بیان این که در حال حاضر زمان بازگشت سرمایه و بازپرداخت وام‌های پروژه‌های اجرا شده در سال‌های قبل است، تصریح کرد: از این‌رو، هم‌اکنون این شرکت‌ها بشدت به دنبال جذب مشتری و فروش محصولات خود هستند.

به گفته عامری، در شرایط فعلی اقتصاد جهانی امکان اعمال تحریم صادرات بنزین به ایران در بازارهای جهانی وجود ندارد.

امکان تولید ضربتی روزانه 7 میلیون لیتر بنزین

با اجرای طرح ضربتی تولید بنزین، ظرف 24 ساعت 7 میلیون لیتر به ظرفیت تولید بنزین کشور افزوده و به همین میزان از واردات این فرآورده کاسته می‌شود.

مدیرعامل شرکت صنایع پالایش نفت ایران در گفتگو با شانا ضمن اعلام این خبر تصریح کرد: این طرح با هدف افزایش توان تولید بنزین در کشور در شرایط اضطراری اجرا می‌شود و با اجرای آن، ظرف مدت 24 ساعت با انجام تغییرات فنی و نرم‌افزاری، بدون نیاز به واردات یا برداشت از ذخایر استراتژیک، بنزین با عدد اکتان بالا در کشور تولید می‌شود.منوچهر آقانژاد از تشکیل کمیته‌ای در شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی برای خودکفایی از واردات بنزین در شرایط خاص خبر داد و درباره روند اجرای طرح ضربتی تولید بنزین در کشور، گفت: یکی از راهکارهای پیش‌بینی شده برای افزایش ظرفیت تولید بنزین با عدد اکتان بالا در کشور، استفاده از برخی مواد افزودنی مجاز است که در این روش، حدود یک تا 2 درصد حجمی ماده افزودنی مانند «ام.ام.تی» به هر لیتر بنزین افزوده می‌شود.

به گفته وی، ‌استفاده از این ماده علاوه بر افزایش حجم بنزین، عدد اکتان بنزین تولید شده در پالایشگاه‌های داخلی را نیز به میزان قابل توجهی افزایش می‌دهد.

آقانژاد تصریح کرد: هم‌اکنون طرح تحقیقاتی از سوی این کمیته خودکفایی از واردات بنزین در شرایط خاص در شهر اهواز برای تولید ماده افزایش‌دهنده عدد اکتان بنزین با استفاده از «اتانول» و «متانول» در حال انجام است.وی افزود: در صورتی که این ماده به پالایشگاه‌ها برسد، در مدت 24 ساعت حدود 7 تا 5/7 میلیون لیتر بنزین با کیفیت بالا در کشور تولید می‌شود.مدیرعامل شرکت صنایع پالایش نفت ایران تصریح کرد: هم‌اکنون در بیشتر پالایشگاه‌های دنیا از مواد افزودنی برای افزایش میزان و کیفیت تولید بنزین استفاده می‌شود و استفاده از این مواد، توجیه اقتصادی دارد.