بازی دوباره اروپا با ترکیه

در این چارچوب در آخرین موضع گیری مرکل صدر اعظم آلمان و سارکوزی رئیس جمهور فرانسه رسما با پیوستن ترکیه به اتحادیه اروپا مخالفت کرده‌اند در مقابل ترکیه همچنان بر ایجاد شرایط برای ورود به اتحادیه اروپا تاکید دارد. در این میان هر کدام از طرفین بر اساس ملاحظاتی سعی دارند تا در این چرخه بیشترین امتیاز را دریافت کنند.

1-ترکیه به دلیل موقعیت جغرافیایی و استراتژیک خود، سعی دارد تا از نیازهای اروپا برای رسیدن به مقصد برخوردار شود. معرفی خود به عنوان منبع تامین انرژی با اجرای طرح‌های انتقال نفت و گاز آسیای میانه و قفقاز به ویژه در قالب طرح نوبوکو به اروپا، بازیگری در آسیای میانه و قفقاز به عنوان بازیگری که می‌تواند تامین کننده خواسته‌های اروپا و حتی آمریکا باشد، معرفی خود به عنوان پل ارتباطی اروپا با کشورهای اسلامی و ...راهکارهایی است که ترکیه براساس آنها برای رسیدن به اهداف خود در برابر غرب فعالیت می‌کند. ترکها در سالهای اخیر نشان داده‌اند که مرکز مطمئن برای تامین انرژی اوباما هستند، چنانکه اروپا نیز بازیگری این کشور در طرح انتقال خطوط لوله گاز نوبوکو را پذیرفته است.

2- در کنار ترکیه، کشورهای اروپایی نیز ملاحظاتی را در برابر ترکیه خواستار هستند تا این کشور بیش از گذشته در مسیر آن حرکت کند. تاکید بر اصطلاحات ساختاری در عرصه داخلی ترکیه و گرایش بیشتر به نظام و قوانین اروپایی هرچند که در ظاهر با اسلام گرایی در ترکیه مخالفت نمی‌کنند. در این میان کاهش نقش اسلام گرایانه ترکیه که می‌تواند اسلام را در اروپا گسترش دهد، از اولویت اروپا است. نکته قابل توجه در تحرکات اتحادیه اروپا آنکه برخی کشورهای اروپایی از عملکرد ترکیه در قبال ایران و فلسطین به ویژه مواضع ضد صهیونیستی آنکارا ابراز نارضایتی می‌کنند و خواستار تغییر مواضع ترکیه هستند. کشورهایی مانند آلمان، فرانسه، انگلیس محور یک رویکرد را تشکیل دهند.

در جمع بندی کلی از روند تحولات در مناسبات ترکیه و اروپا می‌توان گفت ، طرفین هرچند براساس منافع خود به تقابل و تنشهای سیاسی می‌پردازند اما در نهایت به دلایل ملاحظات کلانی که میان آنها است به سیاست کج دار و مریز ادامه داده و تلاش می‌کنند تا روابط بیش از این به سردی سوق نیابد.در این میان ترکیه با گرایش به کشورهای اسلامی و فعال تر شدن در روند صلح خاورمیانه و کاهش بی نیازی به اروپا به عنوان برگ برنده ای در برابر اروپا استفاده می‌کند.

قاسم غفوری