پایان ماه عسل‌

ظاهرا داماد که همان کشورهای نفت‌خیر باشند، زیاد به بعد از ماه عسل فکر نکرده‌اند و اکنون در عرض کمتر از 3 ماه شاهد کاهش 60 دلا‌ری قیمت نفت هستندو نگران شده‌اند. آنانی که تا 2 ماه پیش از احتمال رسیدن قیمت نفت به 200دلار سخن می‌گفتند و با بادی بر غبغب قاطعانه می‌گفتند که قیمت نفت دیگر به زیر 100دلار بازنمی‌گردد و نفت 50 دلاری و 60 دلاری به افسانه تبدیل شده است، امروز کجایند تا به دیدن این روزها و این قیمت‌ها بنشینند؟

متاسفانه باید بگوییم ایران نیز جزو همین کشورها بوده و هست و دچار یک اشتباه محاسباتی  شده است که خدا کند دولتمردان فکری برایش کرده باشند. اشتباه آن بوده که وقتی قیمت نفت رو به افزایش گذاشت، بسیاری این افزایش را به مثابه افزایش درآمد گذاشتند و برایش چاله‌ها کندند. حال آن که بسیاری کارشناسان اقتصادی هشدار داده بودند که این، اضافه درآمد نیست چرا که قیمت بسیاری کالاها که مصرف‌کنندگان نفت به تولیدکنندگان می‌فروختند به اندازه و یا بیشتر از رشد قیمت نفت، رشد قیمت داشته است و لذا حساب کشورهای نفت‌فروش سر به سر و چه بسا منفی است. اما بسیاری کشورها مانند همان دامادها، به پس از ماه عسل فکر نکردند و اکنون دچار عوارض آن شده‌اند. این عوارض از چند سو به سراغمان آمده است.

از یک سو با کاهش قیمت نفت احتمالا درآمدهایمان کاهش یافته است و کاهش ارزش بین‌المللی دلار نیز به آن دامن زده است. اما از سوی دیگر قیمت کالاهای مصرفی، سرمایه‌ای و نیمه‌سرمایه‌ای که فروشندگان نفت نیازمند همیشگی آن هستند، همچنان بالا مانده است و فراتر از به سوی هرچه منفی‌تر شدن پیش می‌رود.

اما عارضه سومی که بویژه در کشورمان به چشم می‌خورد، بالا بردن سطح توقعات روانی مردم با طرح مساله کاهش تورم به وسیله واردات ارزان کالای مصرفی است که وضعیت پیش آمده احتمالا تحقق آن را با چالش جدی مواجه خواهد ساخت.

این عارضه مورد اعتراض قبلی بسیاری از کارشناسان بود که به دولت پایان ماه عسل نفتی را هشدار می‌دادند و استدلال می‌کردند این رویه حتی در صورت بالا ماندن قیمت نفت نتیجه‌ای جز بالا بردن مصنوعی توقعات  نیست، چه رسد به اکنون که قیمت‌ها سر به گریبان فرو برده‌اند.

پایان ماه عسل نفتی در کشورمان آن گاه نگران‌کننده‌تر به نظر می‌رسد که دولت در اعلام موجودی حساب ذخیره ارزی تعلل می‌کند. پس باید نگران بود و از مسوولان خواست این داماد مسحور در شیرینی ماه عسل را از خواب بپرانند و بگویند باجناق‌هایت 18نوامبر (28 آبان)‌ در وین، اجلاس اضطراری اوپک را تشکیل داده‌اند تا برای مشکل چاره‌جویی کنند. تو در این میان چه کرده‌ای؟ شاید لازم باشد آبی به صورت بزنیم و نگاهی به تقویم بیندازیم.

سیدعلی دوستی موسوی‌