ماموریتی‌که ناتمام ماند

لوکیشن مامور بدرقه دوطبقه است و گروه در طبقه دوم مشغول ضبط سریال هستند. سریال با دو دوربین ضبط می‌شود. مدیر تصویربرداری، مهدی مجد وزیری و تصویربردار و طراح نور محمد نداف است. برحسب خلاصه داستانی که تهیه‌کننده در اختیار ما می‌گذارد، سریال درباره یک مامور نیروی انتظامی است که ماموریت دارد یک مجرم خلافکار را تحویل قانون بدهد. این ایده و طرح متعلق به خشایار الوند بوده که بعد از سوی اسماعیل عفیفه، سعید سلطانی و امیرعباس پیام  که اکنون فیلمنامه سریال به نام او ثبت می‌شود  بازنویسی شده است. باید دید قصه چقدر بسط یافته و البته تا چه میزان با پرداخت‌های نویسنده فعلی از کلیشه خارج شده است. امروز در لوکیشن سریال مهرانه مهین‌ترابی حضور دارد که در حال حل جدول است  و دخترش  که بهاره رهنما نقش آن را بازی می‌کند  هم حضور دارد. یکی از بچه‌های گروه صحنه در حال رنگ کردن در خانه است. از او می‌پرسم چرا در را رنگ می‌کند؟ در حالی‌که قلم‌مو را روی در می‌کشد، می‌گوید: رنگ در خانه انعکاس‌دهنده نور است، باید رنگ آن را عوض کنیم. اولین کسی که بعد از من وارد لوکیشن می‌شود، امیرعباس پیام نویسنده سریال است. فرصت را غنیمت می‌شمارم و با او صحبت می‌کنم. او اولین تجربه کار مناسبتی را پشت سر می‌گذارد و می‌گوید: «معمولا در سریال‌های این ماه، بعد اخلاقی و رفتاری میان انسان‌ها بیشتر مد نظر است. به این خاطر ما نیز بیشتر به روابط انسانی توجه کردیم؛ یعنی آن‌چیزی که امروزه میان انسان‌ها کم‌رنگ شده است.» پیام در مامور بدرقه به دنبال طرح عناوینی چون وظیفه‌شناسی، اعتماد میان انسان‌ها و چگونگی رفتار با همدیگر است که این عناوین خود جای کار بسیار دارد.

او معتقد است: «هر چیزی که رفتار میان انسان‌ها را کنکاش کند، می‌تواند کار مناسبتی باشد.» او با توجه به حضور گرجستانی، مهین‌ترابی،‌ رهنما و رضویان که باعث ایجاد فضای طنزی در سریال می‌شود، گفت: «نمی‌دانم می‌شود گفت که کار کمدی است یا طنز؟ ولی آدم‌های قصه ما، واقعی و ملموس هستند. آدم‌هایی که در جامعه با چالش‌های موجود بین آنها، یک موقعیت کمیک را ایجاد می‌کنند. به این خاطر نمی‌توانیم این کار را کمدی به حساب آوریم،‌ چون نویسنده کمدی باید این‌گونه موقعیت‌ها را پررنگ‌تر کند.»

سکوت داخل حیاط بیشتر می‌شود. در طبقه بالا گرجستانی و حسین عابدینی داخل اتاق کوچکی در حال نماز خواندن هستند،‌ عابدینی را با بازی در فیلم «رسم عاشق‌کشی» به یاد داریم.

دوربین مجد وزیری روی تراولینگ قرار دارد و مشغول ضبط صحنه‌های مربوط به آنهاست و آصف در حال راز و نیاز با خداست. آصف با بازی سیروس گرجستانی با شیرینی کلام و دیالوگ‌های روانی که دارد،‌ در کنار مهرانه مهین‌ترابی و بهاره رهنما خانواده طنازی را شکل داده‌اند. مونولوگ آصف با خدا طولانی می‌شود. کارگردان با بازیگران صحبت می‌کند و تصمیم می‌گیرند مونولوگ‌های او را روی کاغذ بنویسند و به دیوار مقابل او بزنند... تا فرصت هست از نویسنده درباره خط اصلی قصه می‌پرسم، او می‌گوید: «الان از خط اولیه قصه دور شدیم و ابعاد خانوادگی به داستان دادیم تا سریال از کلیشه‌های رایج دور شود.»

قصه شیرین و مفرح‌

طبقه بالا هنوز گرم است و دستیاران کارگردان در تلاشند تا فضا را آماده کنند. روزبه سجادی، دستیار اول کارگردان در صحنه حضور دارد. با‌ آمدن او کمی فضای پشت صحنه ریتم تندتری پیدا می‌‌کند. صحنه‌های متفاوتی گرفته می‌شود و کارگردان کنار بازیگران می‌نشیند. مجد وزیری پشت دوربین به نقطه‌ای خیره شده است. از او می‌پرسم به چه فکر می‌کنید؟ با خنده می‌گوید: «به هیچ چیز». یکی از دستیاران او می‌گوید: «به زندگی، قرض و این‌جور چیزها!» ولی وزیری با خنده می‌‌گوید: «نه خوشبختانه در طول این سال‌های زندگی‌ام هیچ وقت به کسی مقروض نبودم.» از او می‌پرسم:‌ فکر می‌کنید این چندمین کاری است که تصویربرداری می‌کنید؟ او می‌گوید: «یادم نیست،‌ حساب کنید در طول 30 سال کار... یادم نمی‌آید!» یکی از دستیاران او، فرشاد شا‌ه حسینی با خنده می‌گوید: «هیچ کس از ما نمی‌‌پرسد، قسمت بیشتر کارها هم بر دوش ماست،‌ ولی هیچ‌وقت با ما صحبت نمی‌کنند.» از او می‌پرسم، چند سال است که دستیاری می‌کنید؟ می‌گوید: «من از 15 سال پیش تا حالا با مجد وزیری کارم را شروع کردم. او تجربه همکاری با دو گروه خارجی را داشت که کارگردانی آنها با رابرت گاردنر بوده است». او می‌گوید: «آنها دو مستند (اسلام  ایران و امپراتوری و مستند محمد نوری در صحرا)‌ را ساختند که از کار من تعریف کردند. با بسم‌الله‌الرحمن‌الرحیمی که کارگردان می‌گوید مجددا ضبط آغاز می‌شود. سری به اتاق گریم می‌زنم.» راستی طراحی صحنه و لباس این کار با هادی قمیشی است که در سریال پس از باران، نقش دایی ستاره را بازی می‌کرد. در اتاق گریم با بهاره رهنما صحبت می‌کنم. او درباره حضورش در این سریال می‌گوید: «به واسطه تجربه خوبی که در سریال «زیرزمین» داشتم و البته همبازی شدن با گرجستانی و مهین‌ترابی و همین‌طور کارگردان و تهیه‌کننده این کار، اگر پیشنهاد دیگری می‌شد، باز هم بازی در این سریال را می‌پذیرفتم». رهنما درباره ویژگی‌ها و اشتراکات نقش پریا در سریال زیرزمین با نقش مهشید گفت: «شاید به این لحاظ که مهشید نیز در آستانه ازدواج است، با نقش پریا اشتراکاتی داشته باشد. اما پریا دختر بالاشهری و پولداری بود، در حالی که مهشید یک دختر معمولی است با پدری که در نیروی انتظامی شاغل است و خانواده‌ای گرم و صمیمی دارد.» رهنما در پاسخ به این سوال که فضای طنز سریال برای نقش مهشید چه ویژگی خاصی را به لحاظ ظاهری می‌طلبید، گفت: «فکر می‌کنم بازی‌ای که مبتنی بر خصوصیات ظاهری بازیگر باشد،‌ سطحی است و من این نوع بازی‌‌ها را که در فضای کمدی می‌گذرد، نمی‌پسندم.» وی افزود: «این سریال رگه‌های طنزی دارد که همراه با رگه‌های دراماتیک جدی و همین‌طور اجتماعی‌اش، جذابیت زیادی را برای مخاطبان خواهد داشت.» اما یکی دیگر از نقش‌های اصلی این سریال با «محسن طنابنده» است. مجرم این سریال،‌ اوست. به واسطه توانایی‌هایی که در نقش یک روحانی در فیلم «استشهادی برای خدا» داشت، به نظر می‌آید از پس این نقش هم برآید. او در این باره می‌گوید: افشین از خانواده متوسط رو به پایین است و توجیه خودش این است که مرتکب جرم می‌شود، برای این که خانواده‌اش را تامین کند و در این کار حرفه‌ای نیست.» طنابنده با توجه به تجربه‌هایی که در زمینه نویسندگی دارد، درباره قصه مامور بدرقه گفت: «همیشه این نوع قصه‌ها جواب داده‌اند؛ چون تماشاگر از ابتدای قصه با پایان آن آشناست و می‌داند که قرار است پایان خوشی داشته باشد ولی آنچه به آن جذابیت می‌دهد، کیفیت و پرداخت قصه است». چه در این سریال و چه در سریال‌های دیگر آنچه به سوژه‌های تکراری جذابیت می‌دهد، چگونگی روند پرداخت و نمایش لحظه‌هاست.» طنابنده در ادامه می‌گوید: «این قصه در کشور ما گذشته تاریخی هم دارد، مثلا در سریال «روزی روزگاری» دزد قافله بعد از این که هزار قافله را زده، تصمیم می‌گیرد در پایان زندگی‌اش یک قافله را سالم به مقصد برساند که این خودش جذابیت زیادی داشت و...».

طنابنده در پایان معتقد به طنز بودن قصه نیست و با توجه به شکل کلیشه‌ای آن، اعتقاد دارد که داستان، شیرین و جذاب جلو می‌رود و پر از طنز کلامی است.

جذابیت قصه، هدف اصلی ما

بعد از مونولوگ‌های آصف، کارگردان با رضایت خاصی خنده‌کنان می‌گوید: «خیلی خوب بود، عالیه» و مجددا با آصف صحبت می‌کند. اسماعیل عفیفه در حیاط حضور دارد. او می‌گوید: «قصه مامور بدرقه قصه شیرینی است. مدتی است به این فکر می‌کنم که اگر تلویزیون قسمت اعظم کارهایش را به تولیدات طنز اختصاص بدهد، بهتر است و البته چه بهتر که در کنار طنز به محتوا و مضمون هم توجه شود.» عفیفه درباره طنز این سریال گفت: «ما تاکید بر طنز موقعیت نداشتیم. در درجه اول جذابیت قصه برای ما مهم بود و تلاش داریم در 27 قسمت سریال قصه‌ای را تعریف کنیم که بیننده در وهله اول به دنبال داستان باشد و فضای طنز آن به واسطه حضور بازیگرانی که در این زمینه تجربه داشتند، تقویت شود».

در زمان تهیه این گزارش تا نیمه‌های فیلمنامه «مامور بدرقه» آماده است و ظرف هفته‌های آینده نوشتن آن به پایان می‌رسد. به این شکل نویسنده می‌تواند اصلاحات لازم را روی قصه انجام دهد. عفیفه با اشاره به این که فضای معنوی سریال به واسطه ماه مبارک رمضان در دل قصه وجود دارد نه به شکل غلو شده، درباره انتخاب سعید سلطانی برای کارگردانی این سریال گفت: «کارگردان یا خوب است یا بد. ژانر تعیین‌کننده نیست. البته درست است که بعضی از کارگردان‌ها در بعضی حوزه‌ها تخصص بیشتری دارند؛ اما به واسطه آشنایی‌ای که من با سعید سلطانی دارم، می‌دانم که ایشان روحیه طنز بالایی دارند و همین طور ذهنی طنزپرداز». او به تجربه سلطانی در زمینه طنز اشاره کرد و گفت: «در سال‌های گذشته سریالی به نام «داستان‌های هفتگی» پخش می‌شد که یک قسمت آن «لباسی برای عروسی» نام داشت. آن سریال فضای شاد و مفرحی داشت و کارگردانی آن با سعید سلطانی بود. اکنون هم با ضبط قسمت‌هایی از این سریال، ایشان توانایی‌های خودشان را برای ساخت سریال طنز ثابت کردند.»

عفیفه قرار است سریالی طنز را به کارگردانی مسعود کرامتی برای نوروز تهیه کند و دیگر این که تدوین «مامور بدرقه» همزمان توسط محمود یارمحمدلو انجام می‌شود.

دیگر عوامل این سریال عبارتند از: برنامه‌ریزان: سعید عباسی و درنا مدنی، دستیار دوم: واینار زرافشان، صدابردار: مسعود دادگر، طراح گریم: سیاوش گرجستانی، مدیر تولید: عزیز علیزاده و عکاس: نادر فوقانی.

هنوز رنگ کردن در خانه آصف ادامه دارد... .

مریم درستانی‌