روایتی تلخ از تخریب محوطه‌های باستانی در کرمانشاه

جام جم آنلاین؛ دکتر سامان حیدری گوران  با اشاره به افزایش حجم تخریب محوطه‌های باستانی کرمانشاه طی سالهای اخیر، اظهار کرد: سال ۱۳۸۹ و ۱۳۹۰ من و دکتر الهام قصیدیان براساس مجوزی که از طرف پژوهشکده باستان شناسی کشور و سازمان میراث فرهنگی وقت به ما اعطاء شده بود، طی دو فصل حدود ۲۷۰ غار و پناهگاه صخره‌ای را در شش شهرستان استان کرمانشاه شامل کرمانشاه، دالاهو، اسلام آبادغرب، گیلانغرب، سرپلذهاب و قصرشیرین مورد بررسی‌های هدفمند و ثبت و ضبط قرار دادیم. 

وی افزود: در این بررسی‌ها تمام این ۲۷۰ محوطه و پناهگاه صخره‌ای را ثبت و نقشه برداری کردیم و برای اینکه بعدها بتوانیم روی آنها مطالعاتی انجام دهیم، این محوطه‌ها را دسته بندی کردیم که برخی از آنها خالی از داده‌های باستان شناسی و برخی نیز دارای داده باستان شناسی بودند. 

این باستان شناس پارینه سنگی تصریح کرد: حدود ۱۵ درصد از این محوطه‌ها دارای داده‌ها، مواد و رسوبات باستانی همچون ابزار سنگی، سفال و یا ساختارهای معماری بودند که از آنها عکسبرداری کرده و همه را دقیق ثبت کردیم. 

وی با بیان اینکه برخی از محوطه‌های باستان شناسی که دارای داده بودند مورد دستبرد و حفاری غیرمجاز قرار گرفته بودند، عنوان کرد: طبق آماری که بدست آوردیم حدود ۹۰ درصد از این محوطه‌ها مورد دستبرد حفاران غیرمجاز قرار گرفته بودند. 

گوران اضافه کرد: حدود ۱۵ سال بعد در بررسی‌های بعدی که از این محوطه‌ها داشتیم، متوجه شدیم که آمار دستبرد و تخریب این محوطه‌های باستانی به حدود ۹۹ درصد رسیده و تنها یک درصد از آنها از دستبرد سارقین در امان مانده‌اند. 

وی یادآورشد: متاسفانه این آمار نشان می‌دهد که در طول ۱۵ سال اخیر روند تخریب محوطه‌های باستانی کرمانشاه به شدت گسترش یافته و سودجویان و حفاران غیرمجاز فعالیت‌های خود را شدت بخشیده‌اند. 

این باستان شناس پارینه سنگی کرمانشاه تصریح کرد: به عنوان یک پژوهشگر و باستان‌شناس، روندی که اکنون در محوطه‌های باستانی کرمانشاه شاهد آن هستیم را متوجه سیستم‌های آموزشی همچون آموزش و پرورش و رسانه‌ها از جمله صدا و سیما می‌دانم که در خصوص لزوم حراست از آثار باستانی آموزش نداده و فرهنگ سازی نکرده‌اند. متاسفانه برخی از برنامه‌های تلویزیونی بگونه‌ای است که نه تنها تخریب و غارت محوطه‌های باستانی را نکوهش نمی‌کند، بلکه حتی تشویق هم می‌کنند و چه بسا شخصیت‌هایی در برخی این سریال‌ها وجود دارد که به واسطه غارت محوطه‌های باستانی پولدار شده‌اند. 

وی یادآورشد: محوطه‌های باستانی میراث‌هایی هستند که از هزاران سال قبل تاکنون سالم به دست ما رسیده‌اند، اما ما طی چندسال همه آنها را به سمت نابودی کشانده‌ایم.