بوی باروت در روابط کابل-اسلام‌آباد

ارتش پاکستان در پاسخ، با تمام توان نظامی خود وارد عمل شده و تبادل آتش در بیش از شش نقطه مرزی رخ داده است. طالبان ادعا می‌کنند که سه پست پاکستانی را تصرف کرده‌اند اما منابع رسمی اسلام‌آباد از انهدام چند موضع شبه‌نظامیان در کابل خبر می‌دهند. این تنش از زمان بازگشت طالبان به قدرت، به‌طور مداوم در حال افزایش بوده است.
درهمین راستا، ویدئوهای منتشرشده از سوی منابع امنیتی پاکستان، صحنه‌هایی از آتش توپخانه و تیراندازی شدید به‌سوی خاک افغانستان را نشان می‌دهد که آسمان شب را روشن کرده است. ناظران منطقه‌ای هشدار می‌دهند که تداوم چنین درگیری‌هایی می‌تواند مرزهای دو کشور را به صحنه‌ای از جنگی عظیم بدل کند‌؛ جنگی که نه‌تنها امنیت مرزی، بلکه ثبات شکننده سیاسی در کابل و امنیت داخلی پاکستان را نیز تهدید می‌کند. این تحولات، بار دیگر شکنندگی روابط میان اسلام‌آباد و طالبان را آشکار ساخته است. 
   
پاسخ تلافی‌جویانه طالبان
عنایت‌الله خوارزمی، سخنگوی وزارت دفاع افغانستان، اعلام کرد که این درگیری‌ها در واقع «پاسخی تلافی‌جویانه» به نقض حریم هوایی افغانستان از سوی پاکستان بوده است. به‌گفته او، عملیات نظامی طالبان تا نیمه‌شب به وقت محلی ادامه داشت. خوارزمی هشدار داد: «اگر طرف مقابل بار دیگر حریم هوایی افغانستان را نقض کند، نیروهای مسلح ما آماده‌اند از آسمان کشور دفاع کرده و پاسخ قاطعی بدهند.»
مقام‌های پاکستانی هنوز واکنشی درباره پایان یا ادامه درگیری‌ها نشان نداده‌اند. مرز میان دو کشور بیش از ۲۶۰۰ کیلومتر امتداد دارد. اسلام‌آباد حکومت طالبان افغانستان را متهم می‌کند که از شبه‌نظامیان طالبان پاکستانی پشتیبانی کرده و به آنها اجازه می‌دهد از خاک افغانستان برای حمله به پاکستان استفاده کنند‌؛ اتهامی که به‌گفته مقامات پاکستانی، با حمایت هند، رقیب دیرینه اسلام‌آباد صورت می‌گیرد. دهلی‌نو این ادعا را رد کرده و طالبان نیز می‌گویند اجازه نمی‌دهند از خاک افغانستان علیه کشورهای دیگر استفاده شود. 
در راستای همین روند، مقام امنیتی پاکستان هفته گذشته به خبرگزاری رویترز گفته بود که حمله هوایی اخیر این کشور در کابل، رهبر گروه طالبان پاکستانی را که در حال حرکت با خودرو بود هدف قرار داده است. هنوز مشخص نیست او زنده مانده است یا خیر. اسلام‌آباد پیشتر به کابل هشدار داده بود که «صبرش به سر آمده است.»
   
فرانکشتاین پاکستان
با توجه به فاصله حدود ۴۰۰ کیلومتری میان مرز پاکستان و هند تا اسلام‌آباد همچنین وجود زمین‌های مسطح و هموار، از زمان استقلال رهبران نظامی این کشور سیاست کنترل و نفوذ  در کابل را  اتخاذ کرده‎اند. پس از خروج شوروی از افغانستان، سازمان اطلاعات پاکستان (ای‌‌اس‌‌آی) به آموزش و تجهیز گروه‌های اسلام‌گرا و قوم‌گرا پشتون‌تبار در پیشاور مبادرت ورزید تا از طریق برقرار ساختن نفوذ و اقتدار در افغانستان، مرز غربی کشور را امن نگه دارد. میزبانی از القاعده توسط طالبان و رویدادهای مرتبط با یازدهم سپتامبر به انفجار سیاسی قابل‌توجهی انجامید‌؛ به‌نحوی که معاون وقت وزیر خارجه ایالات متحده خطاب به نخست‌وزیر پاکستان هشدار داد که در صورت عدم قطع ارتباط ارتش و سازمان اطلاعات با طالبان و تداوم پناه‌دادن به آنان، واشنگتن آماده است تا عملیات نظامی و بمباران را علیه خاک پاکستان آغاز کند. نتیجه آن فشارها، همکاری نه‌چندان کامل ارتش پاکستان در مبارزه با طالبان بود، هرچند شمار قابل‌توجهی از عناصر نظامی و امنیتی اسلام‌آباد ارتباطات خود را با بخش‌هایی از طالبان پشتون حفظ کردند. 
پاکستان اعتقاد داشت که در نهایت غرب از افغانستان خارج خواهد شد و برنامه «امن‌سازی مرز غربی» ضروری است اما محاسبات اسلام‎آباد غلط از آب درآمد‌؛ شکل‌گیری شاخه‌ای از طالبان پاکستان و درگیری‌های مرزی با قبایل پشتون موجب کشته‌شدن حدود ۵۰۰۰نفر از نیروهای مسلح پاکستان و نزدیک‌شدن کشور به مرز جنگ داخلی شد. 
   
خصومت تاریخی کابل- اسلام‎آباد
به‌دلیل روابط خصمانه ، هند و پاکستان همواره در تلاش بوده‌اند تا نفوذ خود را در افغانستان افزایش دهند. به استثنای دوره حکومت طالبان ( از ۱۹۹۶ تا ۲۰۰۱)افغانستان عمدتا موضعی خصمانه نسبت به پاکستان داشته است. افغانستان تنها کشوری بود که در سال ۱۹۴۷ با عضویت پاکستان در سازمان ملل مخالفت کرد. خصومت میان دو کشور زمانی شدت گرفت که افغانستان ادعاهای ارضی بر بخش‌هایی از خاک پاکستان، به‌ویژه مناطق خیبر پختونخوا و بلوچستان، مطرح کرد. به دلیل دشمنی با پاکستان و به‌ویژه مناقشه بر سر کشمیر، هند حمایت کامل خود را از افغانستان در موضوع پشتونستان ارائه کرد. درنهایت، پیروزی طالبان بر آمریکا پیامدهای منفی جدی برای صلح و امنیت پاکستان داشت. بسیاری از گروه‌های رادیکال در پاکستان از طالبان الهام گرفته و به سمت افراط‌گرایی و رادیکالیسم گرایش پیدا کردند. همچنین به‌دلیل بحران انسانی در افغانستان، موج جدیدی از پناهجویان افغان به پاکستان سرازیر خواهد شد. مهم‌تر این‌که، عناصر ضدپاکستان مانند طالبان پاکستان مستقر در افغانستان حملات تروریستی خود علیه نیروهای امنیتی اسلام‎آباد در مناطق پیشین قبایل و امتداد خط دیورند را افزایش داده‎‌اند. 

تهاجم پاکستان به قندهار
با افزایش تنش میان طالبان و اسلام‎آباد به‌علاوه کشتار وسیع سربازان پاکستانی‎، جنگنده‌های نیروی مسلح پاکستان پاسخ جدی به حملات اخیر به مرزهای غربی کشورشان دادند. در راستای همین روند، منابع خبری در پاکستان مدعی حمله هوایی اسلام‎آباد به تأسیسات نظامی طالبان در ولایت قندهار شده و عنوان کردند که پهپادهای پاکستانی نیز در آسمان افغانستان مشاهده شده‌اند. 
بنابر ادعاهای منابع، در آسمان افغانستان پهپادهای پاکستانی مشاهده شده و تلاش می‌شود تا اهداف نظامی دیگر طالبان شناسایی و مورد نشانه قرار بگیرد. پیشتر ارتش پاکستان در پاسخ به حملات شامگاه شنبه طالبان مدعی تصرف ۱۹ پست مرزی نیروهای افغانستان و تحمیل تلفات سنگین به آنان و همچنین انهدام ده‌ها نفر از اعضای گروه تحریک طالبان پاکستان شده است.