«خرمشهر» به تهیه‌کنندگی سیداحمد موسوی صمدی و سردبیری مرتضی روحانی از شبکه افق مهمان مخاطب خود شده و قصد دارد ضمن آگاهی‌بخشی درباره تعرض و جنایت‌های رژیم غاصب صهیونیستی و آمریکا به ایران اسلامی و شهادت جمعی از مردم، فرماندهان و دانشمندان، به ارائه روایت دست‌اول از پیشرفت‌های ایران در این نبرد بپردازد. سیداحمد موسوی صمدی دکترای برنامه‌ریزی فرهنگی دارد و در عرصه‌های مختلفی از رسانه و هنر چون ساخت برنامه‌های تلویزیونی«کلمه» و «راز» فعالیت کرده است. او که تهیه‌کننده و مجری برنامه خرمشهر است، در گفتوگوی پیش‌رو از روند ساخته برنامه گفته و معتقد است خرمشهر برآن است تا صدای همه مردم باشد.
انتخاب نام خرمشهر برای برنامه، آن هم در فضای رسانه‌ای و اجتماعی فعلی، بسیار معنادار به نظر می‌رسد. این نام چگونه و بر چه مبنایی انتخاب شد و آیا بار نمادین و معنایی خاصی برای شما و تیم سازنده داشته است؟
یکی ازنخستین دغدغه‌های ما همین انتخاب عنوان بود.خرمشهر برای همه مردم ایران معنای نمادین عمیقی دارد؛ نماد پایداری، مقاومت و آزادگی است. در عین حال، از نظر ادبی، ترکیب دو واژه «خرم» به معنای آباد و سرسبز و «شهر» به معنای جامعه و تمدن، نوعی تداعی‌گر کار و تلاش برای آبادانی مجدد است. این پیام مستقیم و صریح بود: حتی در بحبوحه جنگ و بحران، می‌توان به فردا و دوباره ساختن امید داشت. فضای اخیر کشور که در آن شاهد اتفاقات و چالش‌های مهمی بودیم، باعث شد اتاق فکر برنامه سراغ مفهومی برود که بتواندهم بر گذشته و اسطوره‌های مقاومت تکیه کند،هم به مفهوم جامعه‌سازی مترقی نگاهی داشته باشد.اعضای اتاق فکربرنامه شامل حجت‌الاسلام دکترمرتضی روحانی(سردبیر ارشد برنامه)، دکتر شهاب اسفندیاری (رئیس دانشگاه صداوسیما) و جناب آقای مهدی مینایی و دیگر عزیزان بودند. در نهایت مشورت‌ها ما را به این جمع‌بندی رساند که خرمشهر بهترین گزینه برای عنوان برنامه‌ای است که نقش پل میان روایت‌های تاریخی، نماد مقاومت و الزامات تغییر و تعامل در دوران معاصر را ایفا می‌کند.
خرمشهر دارای چه ساختاری در قالب و فرم است؟ ساختار کلی برنامه چه محورهایی دارد و هر بخش چه کارکردی در روایت و انتقال پیام برنامه دارد؟
ساختار برنامه به‌گونه‌ای طراحی‌شده که با کمترین نیروی انسانی و در اوج فشار زمانی تهیه شد و شامل چند بخش پرمحتوا و متنوع است. برنامه سه محور اصلی دارد: گفتوگوی ویژه یا گفت‌وگوهای سیاسی؛ این بخش در هر قسمت میزبان چهره‌های شاخص سیاسی، اندیشمندان و فعالان اجتماعی کشور است. تلاش کردیم پیرامون مفاهیمی چون همبستگی، وحدت ملی و تحلیل رخدادهای روز گفت‌وگو کنیم و دیدگاه‌های گوناگون را در یک فضای محترمانه به چالش بکشیم. میز بین‌الملل؛ این میز با اجرای دکتر شهاب اسفندیاری و دبیری آقای حامد نعمت‌اللهی، به گفت‌وگو با اندیشمندان، اساتید و کارشناسان خارجی می‌پردازد تا تحولات منطقه‌ای و بین‌المللی از زاویه‌ای فراتر از نگاه داخلی بررسی شود. هدف ما ارائه تحلیلی مقایسه‌ای، چندوجهی و دقیق از آخرین رویدادهای مرتبط با ایران و منطقه است. میز فرهنگ وهنر؛ بخشی که معمولا به دعوت چهره‌های شاخص هنری و فرهنگی اختصاص دارد وتلاش می‌کند روایت مقاومت و نبرد تحمیلی را از دریچه فرهنگ و هنر بازخوانی و بازسازی کند. هدف ما معنا‌بخشی مجدد به اتفاقات سنگین اجتماعی و ملی از دیدگاه هنرمندان و فرهنگ‌پژوهان است.
در طراحی برنامه به چه نوآوری‌هایی در تعیین آیتم‌های برنامه رسیدید؟
در طراحی این برنامه، سعی کردیم به هندسه گفتوگوی منظم و خط‌سیر اختصاصی برسیم. مثلا یکی از آیتم‌های مهم برنامه، بخش «فرمانده» است؛ جایی که گزیده‌ای از سخنان حضرت امام خمینی(ره) ورهبرمعظم‌انقلاب درباره مقوله مقاومت، استقلال و اهمیت امید‌آفرینی مطرح می‌شود. این آیتم به گونه‌ای تنظیم شده که به‌عنوان مانیفست برنامه، شور و باور ملی را در ابتدای هر قسمت تقویت می‌کند. همچنین، برنامه هر شب به یکی از کودکان شهید نبرد ۱۲روزه اخیر با عنوان «فرزند ایران» اهدا می‌شود؛ حرکتی که هم ادای دین به خانواده‌های شهداست و هم مخاطب جوان را به تأمل دوباره در باب مفهوم شهادت دعوت می‌کند. در ضمن، میان‌برنامه‌هایی داریم که به همت اساتید اخلاق وعرفان مانند آیت‌الله یزدان‌پناه و آیت‌الله عابدینی ضبط و تولید شده.این اساتید،به صورت غیرحضوری وبازبان ساده، پیام‌هایی اخلاقی وانگیزشی رابه مخاطب ارائه می‌دهندکه فضایی متفاوت به برنامه می‌دهد. ما تلاش کردیم تا آیتم‌ها و میان‌برنامه‌ها مانند نخ تسبیحی قسمت‌های مختلف برنامه را به هم وصل کند.
تیم اجرایی و اتاق فکر چگونه این تعادل را در طراحی میزها و آیتم‌های مختلف ایجاد کرد؟
ما سعی کردیم الگوبرداری نکنیم و بر مسیر اختصاصی خود تأکید داشتیم. درخرم‌شهر هر آیتم بخشی ازیک منظومه است؛ همه اجزا باید به هم وصل باشند ودرانتهای هر شب، برنامه‌ای یکپارچه ارائه شود. آیتم‌های مردمی که با همکاری دست‌اندرکاران رسانه KHAMENEI. IR و در قالب پویش «صدای ملت» تولید می‌شود، تلاش می‌کند بازتاب‌دهنده احساسات و تحلیل مبتنی بر افکار عمومی باشند. ضمن آن‌که آیتم‌هایی چون «آنتی‌ویروس» به سواد دیجیتال و سواد رسانه‌ای می‌پردازد و راه‌های مقابله با تهدیدات سایبری و حملات ترکیبی را به صورت کاربردی برای مخاطب بازگو می‌کند. میز خبر و تحلیل برنامه، با همکاری کارشناسانی چون علی صمدزاده و حسین پاک که با ارتباط زنده از بیروت تحلیل تحولات منطقه را ارائه می‌دهد، می‌کوشد میان تحلیل‌های روز و داده‌های واقعی، توازن برقرار کند. این اتفاق مرهون حضور تیم برنامه است. خوشبختانه تیم ما ترکیبی از تجربه، تخصص و دغدغه نسل جوان است. در تشریح اتاق فکر، باید به حجت‌الاسلام دکتر مرتضی روحانی اشاره کنم که به‌عنوان سردبیر ارشد نه‌تنها هدایت محتوایی را بر‌عهده دارند، بلکه در انتخاب رویکرد نیازمحور به مسائل روز بسیار اثرگذار هستند. حضور دکتر شهاب اسفندیاری به‌عنوان رئیس دانشگاه صداوسیما، با تیزبینی آکادمیک و نگاه کلان به مسائل رسانه‌ای، روح تازه‌ای به پروژه بخشیده است. در میزهای کارشناسی حوزه بین‌الملل، آقای حامد نعمت‌اللهی و کارشناسان برجسته‌ای چون علی صمدزاده و حسین پاک نقشی بنیادین دارند. همچنین در خصوص میز فرهنگ و هنر، حضور اساتیدی مانند آیت‌الله یزدان‌پناه، آیت‌الله عابدینی و هنرمندان جوان، برنامه را از یکنواختی خارج کرده است.
بازخورد جامعه و مخاطبان نسبت به برنامه چگونه ارزیابی شده است؟ آیا توانسته‌اید توقعات افکار عمومی را پوشش دهید و در فضای رسانه‌ای کشور اثرگذار باشید؟
شکر خدا، بازتاب‌ها مثبت و امیدبخش بوده است. بازنشر گسترده اپیزودهای ویژه و پخش زنده بخش‌هایی مثل گفت‌وگوهای سیاسی و بین‌الملل در شبکه‌های اجتماعی داخلی و خارجی، نشان از استقبال جدی جامعه مخاطب دارد. بسیاری از پیام‌هایی که به دست‌مان می‌رسد، تأکید دارند که روایت برنامه متکثر و چندجانبه است و به نقد و تحلیل صادقانه توجه نشان می‌دهد. ما برای تحقق این امر به حضور کارشناسانی از طیف‌های سیاسی مختلف روی آوردیم. مثلا از جریان اصولگرا حضور دکتر باقری کنی و از جریان اصلاحات به حضور آقای شمس الواعظین می‌توان اشاره کرد. همچنین ویژه‌برنامه‌هایی که به پاسداشت شهدا و دانشمندان شهید - مانند شهید ایزدی و دکتر تهرانچی - اختصاص یافت، نقش مؤثری در تقویت سرمایه اجتماعی و مرجعیت فرهنگی برنامه داشته است.
همکاری با کارشناسان خارجی و ارائه روایت‌های بین‌المللی چه تأثیری بر کیفیت روایتگری برنامه داشته است؟
یکی از مأموریت‌های خرمشهر این بود که صدای مقاومت محدود به جغرافیای ایران نشود. حضور اساتید دانشگاه‌های ترکیه، لبنان و تحلیلگران جهانی، باعث شد تا مردم ایران دقیق‌تر دریابند که تحولات ایران و مقاومت در رسانه‌ها و افکار عمومی سایر کشورها چگونه دیده و تحلیل می‌شود. این نگاه بین‌المللی کمک می‌کند رویکرد برنامه از سطح روایت داخلی فراتر رفته و به یک گفتوگوی جهانی تبدیل شود.
درها به روی کارشناسان و اهالی رسانه باز است
باور داریم یکی از مهم‌ترین نیازهای رسانه‌ای امروز، گفت‌وگو و مستندسازی تاریخی تحولات و آثار پساجنگ است؛ خرمشهر از ابتدا به‌عنوان یک ویژه‌برنامه طراحی شد اما به‌واسطه استقبال مخاطبان قطعا چشم‌انداز تغییر، توسعه یا استمرار آن وجود دارد. اگر جامعه و تحولات کشور به استمرار چنین روایتی نیاز داشته باشد، حتما بازطراحی فرم و محتوا را با تیم مورد بحث قرار می‌دهیم. مایلم از تریبون روزنامه جام‌جم، همه فعالان رسانه‌ای، تحلیلگران سیاسی و اندیشمندان جامعه را دعوت کنم تا اگر دغدغه تحلیل، نقد یا مشارکت دارند، با آغوش باز به تیم خرمشهر بپیوندند. نه‌تنها برای گفت‌وگو، بلکه در مقام منتقد یا راهنما. فکر می‌کنم رسانه امروز بیش از همیشه نیازمند هم‌افزایی و اجماع ملی است و برنامه خرمشهر، خانه‌ای باز برای همه این صداهاست. راه‌های ارتباط با ما از طریق شناسه شبکه‌های اجتماعی برنامه در پیام‌رسان‌های داخلی و خارجی به آدرس @khorramshahr_tv همیشه باز است.
