سحرنشینی در ایوان نجف

در فصل جدید، تغییراتی همچون خروج از استودیو تهران و حضور مجریان جدید، آقایان جمشیدی و اعرابی، و همچنین آقای شیخ‌اسماعیل رمضانی به عنوان کارشناس مذهبی، به برنامه افزوده شده است. سحرنشینی که امسال برای اولین بار از حرم امیرالمومنین(ع) روی آنتن رفته است، تمامی آیتم‌ها رادرفضای نجف وبدون استفاده از کلیپ‌های پیش‌تولید طراحی کرده است. باتوجه به چالش‌های خاص تولید در حرم امیرالمونین(ع) جام‌جم با علی خواجه، تهیه‌کننده سحرنشینی به گفت‌وگو نشسته است.
   
تغییرات جدید در فصل تازه
علی خواجه، تهیه‌کننده جوان سحرنشینی، با بیان مهم‌ترین تغییرات فصل جدید برنامه‌ گفت: مهم‌ترین تغییر این فصل برنامه نسبت به برنامه سال پیش سحرنشینی، خروج از استودیو تهران و پخش زنده از پشت‌بام صحن حضرت زهرا سلام‌الله علیها در حرم امیرالمؤمنین(ع) در نجف اشرف است. از دیگر تغییرات این فصل برنامه این است که تیم مجری و کارشناس برنامه سال گذشته به طور کامل تغییر کرده است. در برنامه امسال سحرنشینی، آقایان جمشیدی و اعرابی به عنوان مجریان و آقای شیخ‌اسماعیل رمضانی به عنوان کارشناس مذهبی در برنامه حضور دارند. لازم به ذکر است که آقای سادات رضوی نیز در این فصل، بخشی از نغمه‌ها و مناجات‌های برنامه را تلاوت کرده است.
   
رویکرد روایت‌گونه مجریانی تازه
خواجه درخصوص رویکرد روایی برنامه ادامه داد:‌ در برنامه سحرنشینی نیاز به فضایی روایت‌گونه در نجف احساس می‌شد تا موضوعات و محتوا به شکل داستانی و ادبی ارائه شود. به همین دلیل آقای جمشیدی،‌ مجری باتجربه در این زمینه و کسی که شخصا نگاهی مضمونی و محتوایی نسبت به فضای حاکم بر برنامه دارد و توانمندی ارائه محتوای دینی و اخلاقی در قالب روایت، قصه و پلاتوهای ادبی دارند، از طرف شبکه دو انتخاب و به تیم تهیه معرفی شدند. بالطبع تیم برنامه‌سازی نیز با توجه به ماهیت برنامه از این معرفی استقبال کرد.آقای اعرابی نیزبه دلیل سابقه توانمندی دربرقراری گفت‌وگوهای کارشناسانه با دیگر کارشناسان مذهبی، انتخاب شده است. 
   
طراحی آیتم‌ها متناسب با شرایط
وی طراحی آیتم‌ها را متناسب با محدودیت‌ها دانست و اضافه کرد:‌ آیتم‌های مختلف و متنوع برنامه باتوجه به محدودیت‌های ضبط در حرم و شرایط خاص نجف طراحی‌شده و تمام آنها در همان محیط نجف اجرا می‌شود. به همین دلیل، سعی شده با این محدودیت‌ها هماهنگ شویم و آیتمی تحت عنوان مهدویت که آقای رمضانی از مسجد سهله ارائه می‌دهد، در برنامه گنجانده شود. البته آیتم و کلیپ ازپیش تولیدشده نداریم و همان‌طور که گفته شد، سعی کرده‌ایم همه آیتم‌ها در فضای شهر نجف و حرم مطهر امیرالمومنین(ع) تهیه و تدارک دیده شود.
   
نتیجه تعامل جمعی تیم حرفه‌ای
تهیه‌کننده سحرنشینی طراحی برنامه را حاصل تعامل جمعی عوامل برشمرد و توضیح داد:‌ طبیعتا هیچ برنامه‌ای تنها نتیجه فکر و ایده یک نفر نیست. حتی اگرکسی چنین ادعایی داشته باشد،‌ ادعایی حرفه‌ای نخواهد بود.ایده‌های برنامه معمولا از تعامل بین اعضای تیم و سفارش‌دهنده شکل می‌گیرد و به‌تدریج پرورش می‌یابد.در این برنامه، تمام کسانی که در جلو و پشت دوربین فعالیت می‌کنند، چه در حیطه برنامه‌سازی و چه به لحاظ کار در ایام رمضان، از افراد حرفه‌ای، کارشناس و با‌تجربه هستند، ازجمله آقایان جمشیدی، رمضانی و اعرابی که در جلوی دوربین حضور دارند.دربرنامه سحرنشینی ازنظرات آقایان منصوری به عنوان کارگردان، کوچکیان به عنوان مدیرتولید و محمد خواجه به عنوان سردبیر برنامه و همچنین دیگر اعضای تیم که همگی از افراد حرفه‌ای این زمینه هستند، استفاده می‌کنیم.
   
بازخوردهای مثبت پس از تغییرات گسترده
خواجه درخصوص بازخوردهای برنامه اضافه کرد:‌ باتوجه به این‌که امسال سحرنشینی چه در حوزه مجریان برنامه، چه کارشناس و چه فضای محتوا، تغییر کرده است، می‌توان گفت رویکرد برنامه به طور کلی تغییر کرده و این تغییرات با استقبال خوبی از سوی مخاطبان مواجه شده‌ است. هنوز در مرحله‌ای نیستیم که بتوانیم بازخوردها را با سال پیش قیاس کنیم اما به طور کلی بازخوردهای مثبت و خوبی از مخاطبان داشته‌ایم که رضایت‌بخش است. باتوجه به این‌که امسال سحرنشینی در حرم امیرالمؤمنین(ع) ضبط و منتشر می‌شود، توانسته‌ایم حال خوبی را به بینندگان منتقل کنیم و مخاطبان ما را نایب‌الزیاره خود می‌دانند. این امر عامل اصلی جذب مخاطبان به برنامه سری جدید سحرنشینی بوده است. البته صحبت‌های کارشناسی آقای رمضانی و روایت‌های مجری برنامه، آقای جمشیدی هم مورد استقبال قرار گرفته‌ است.
   
حفظ مفهوم معنوی در تلویزیون
وی مهم‌ترین چالش برنامه را حفظ مفهوم سحرنشینی معرفی کرد و افزود: به طور خاص مهم‌ترین چالش اصلی برنامه در سحر، همان مفهوم سحرنشینی و القای معنویت در این وقت خاص از زمان است. امکان پرداخت به این امر، مبحثی است که از قاب تلویزیون به‌سختی می‌توان آن را مطرح کرد. چالش‌های تولید برنامه سحر به‌ویژه در انتقال مفاهیم معنوی از طریق تلویزیون قابل توجه است. تلویزیون به عنوان یک رسانه سرگرم‌کننده، برای انتقال مفاهیم معنوی که نیازمند آرامش و توجه است، محدودیت‌های زیادی دارد. در این برنامه، استفاده از عناصر موسیقی و ریتم‌های سریع محدود است و این امر کار را دشوارتر می‌کند. تمام افرادی که برنامه سحرگاهی تهیه می‌کنند با چنین چالشی روبه‌رو هستند. به طور کلی در برنامه‌سازی تلویزیونی عناصر زیادی برای جلب مخاطب، تاثیرگذاری و ایجاد حس به کار می‌رود که در برنامه‌‌سازی سحرگاهی، اساسا نمی‌شود از آنها استفاده کرد یا با محدودیت‌های زیادی روبه‌رو است؛ مثل عنصر موسیقی یا استفاده از برنامه‌هایی با ریتم بالا. همان‌طور که گفتم، امکان استفاده از این عناصر در برنامه سحر وجود ندارد و این تولید برنامه سحر را سخت می‌کند.   

چالش‌های تولید در خارج از کشور
تهیه‌کننده این برنامه سحرگاهی در بیان چالش‌های دیگر تولید عنوان کرد:‌ تولید برنامه بالاخص برنامه سحرگاهی در خارج از کشور و در خارج از فضای استودیوهای محصور و ایمن همچنان چالش‌های خاص خود را دارد. دسترسی به امکانات و عوامل در خارج از کشور محدود است. در این شرایط امکان جابه‌جایی نیروها یا جایگزینی نیروهای جدید در صورت لزوم را نداریم. اگر با کمبود امکاناتی مواجه شویم، امکان فراهم کردن شرایط و تجهیزات لازم، آسان نخواهد بود و باید همه‌چیز از قبل پیش‌بینی شده باشد که طبیعتا در برنامه‌ای که هر روز، آن هم خارج از کشور روی آنتن می‌رود، این پیش‌بینی امکان‌پذیر نخواهد بود. تقریبا هر روز با غافلگیری‌هایی مواجه می‌شویم که نیازمند تامین امکانات یا جایگزینی نیرو هستیم و مدیریت این موارد چالش خاص خودش را دارد.
   
چالش‌های برنامه‌سازی در حرم امیرالمؤمنین (ع)
وی اضافه کرد:‌ به طور خاص برنامه‌سازی در حرم امیرالمومنین (ع) نسبت به دیگر عتبات مقدسه، چالش مضاعفی دارد. آن هم این‌که این اولین بار است که چنین برنامه‌ای درحرم امیرالمؤمنین(ع) اجرا می‌شود.این مسأله شامل آمادگی عتبه مقدس علوی است و هم نیاز به هماهنگی و آمادگی ازسوی نهادهای مختلف درنجف از سوی جمهوری اسلامی ایران و تیم برنامه‌ساز دارد. این اولین‌بار بودن، اساسا چالش‌هایی ایجاد کرده از جنس تاسیس. تامین زیرساخت‌ها و قواعد، هماهنگ، همراه، توجیه و قانع کردن مسئولان مرتبط و ذی‌نفوذ، همگی وجهی تاسیسی دارد و زمان‌بر است. 
   
حمایت‌های موثر در تولید «سحرنشینی» و نقش امیرالمؤمنین(ع)
خواجه افزود:‌ تمام این هماهنگی‌ها علاوه‌بر زمان‌بر بودن، متعاقبا بسیار انرژی‌بر خواهد بود؛ اما خدا را شکر که از حمایت و همراهی تمامی دوستان برخوردار بودیم. مسئولان عتبه مقدس علوی، بعثه مقام معظم رهبری، سرکنسولگری ایران در نجف و سایر نهادهای فعال در اینجا به ما کمک کردند تا این پروژه را به‌درستی پیش ببریم. در رأس همه این توجهات، عنایت ویژه و پدرانه امیرالمؤمنین(ع) مسیرهای ما را هموار کرده است. عوامل تیم سحرنشینی تلاش داشتند در تمام طول مسیر تا به اینجا به عنایت امیرالمومنین (ع) توجه کرده و در گیرودار چالش‌های تولید این نگاه ناباورانه به حل مشکلات از موضع حضرت را فراموش نکنند. البته این احساس ناباوری ما ناشی از محدودیت‌های ذهنی‌مان است و البته در قدرت امیرالمؤمنین(ع) هیچ شکی وجود ندارد.
   
محوریت نایب‌الزیاره و ترویج قرآن
تهیه‌کننده برنامه سحرنشینی در توضیح محتوای برنامه بیان کرد: باتوجه به حضور در حرم امیرالمؤمنین (ع)، مفهوم نایب‌الزیاره بودن در خانه پدری به عنوان محور اصلی برنامه در نظر گرفته شده است. براساس این مفهوم، آیتم‌ها و بخش‌های مختلف برنامه طراحی شده‌ که این رویکرد بسیار کمک‌کننده بوده است. در گفت‌وگوهای اصلی برنامه، به موضوع قرآن و به‌ویژه اهمیت مهجوریت و جایگاه آن در میان مردم و نهادهای تصمیم‌گیر پرداخته‌ایم. این بحث چالش‌هایی را به همراه داشته و توجه مردم، مسئولان و کارشناسان را به‌شدت جلب کرده است.خوشبختانه این گفت‌وگوها مبنای تضارب آرای متعدد و موردتوجه قرار گرفته است. امیدواریم که این مباحث حتی اگر ذره‌ای درافزایش توجه مردم به مفهوم وتلاوت قرآن کمک کند، مورد رضایت حضرت امیرالمؤمنین(ع) قرار بگیرد.  خواجه در پایان با یاد یکی از اساتیدش تکمیل کرد:‌ یکی از اساتید به ما یادآوری کرده‌اند که ما به حرم می‌رویم تا برنامه‌سازی امیرالمؤمنین(ع) راتماشا کنیم. درواقع همه‌چیزبه لطف و اراده حضرت علی (ع) رقم می‌خورد و ما در انتظار تقدیر و صلاحدید ایشان برای برنامه و مخاطبان هستیم. امیدوارم که این مسیر ادامه یابد و ما نیز در آن سهیم باشیم.