موسیقی بازمانده؛ نوای مظلوم مقتدر

فیلم سینمایی بازمانده محصول سال ۱۳۷۳یکی ازمهم‌ترین وماندگارترین آثار سینمایی درحوزه مقاومت وآرمان فلسطین است، این فیلم براساس کتاب«بازگشت به حیفا»نوشته غسان کنفانی یکی از مشهورترین نویسندگان وروزنامه‌نگاران عرب در قرن بیستم ساخته شده است و موضوع آن به تشکیل دولت اسرائیل وحکومت آن برشهرحیفا بازمی‌گردد.قصه کنفانی به نوعی مواخذه نسل گذشته فلسطینی‌ها بود؛ از این منظر که چرا آنها در زمان شکل‌گیری کشور جعلی اسرائیل، مقاومت وایستادگی نکردند.سیف‌ا...داد اما از آن قصه تنها این ایده را گرفت که فرزندی در زمان هجوم نظامیان ارتش اسرائیلی درخانه جا می‌ماند.بازیگرانی که دراین فیلم حضور داشتند همچون سلمی المصری، جیانا عید، بسام کوسا،جمال سلیمان وغسان مسعود همگی عرب بودند وعوامل فنی فیلم بازمانده بیشتر ایرانی هستند. فیلمبرداری آن هم درشهرهای لاذقیه و دمشق درکشور سوریه انجام شده است واین فیلم سال۱۳۷۴در چهاردهمین جشنواره فیلم فجر، جایزه ویژه هیات داوران را کسب کرد و کاندیدای بهترین فیلمنامه و بازیگر نقش اول زن شد و سلمی مصری هم توانست به دلیل نقش‌آفرینی در این فیلم لوح تقدیر دریافت کند. 

 

   
فیلمی مهم درباره فلسطین
فیلم بازمانده از دو جهت فیلمی مهم در سینمای ایران به حساب می‌آید، اول موضوعی که به آن پرداخته است و دوم موسیقی آن. اهمیت فیلم بازمانده از نظر محتوا در این است که اولین فیلم ایرانی با موضوع آرمان فلسطین است و از این جهت اهمیت پیدا می‌کند که این فیلم به‌عنوان یکی از آثار شاخص مربوط به فلسطین در کشورهای منطقه شناخته شد و توانست به‌عنوان اثر خاطره‌انگیز و نوستالژیک که به تمام ابعاد موضوع فلسطین می‌پردازد، در کشورهای مختلف مطرح شود. همه اینها دست‌به‌دست هم داد تا بازمانده به لحاظ کیفیت سینمایی فیلم موفقی از کار دربیاید وتحسین منتقدان جدی سینمارانیز به‌دنبال داشته باشد.فیلم به لحاظ روایت دراماتیک، کارگردانی، فیلمنامه پرکشش و جذاب که شامل ذکرجزئیات و پرهیز از حشو وزوائد است، می‌تواند بیننده را با خود درگیر کند.امروز هم که بحث فلسطین به‌واسطه جنایت‌های رژیم صهیونیستی درغزه به موضوع اول جهان و به‌خصوص جهان اسلام تبدیل شده است، بازخوانی این فیلم و دوباره شنیدن نواهای آن می‌تواند موضوعیت زمانی هم داشته باشد. 
     
موسیقی همپای فیلم
اما یکی از دلایل ماندگاری این فیلم بدون تردید موسیقی متن آن است، چون موسیقی در این فیلم به خاطر این‌که پر از سکانس‌های احساسی و هیجان‌انگیز بود وظیفه سنگینی روی دوش خود داشت وبه همین علت است که مجید انتظامی‌ برای ساخت موسیقی این فیلم راهی طولانی طی کرد، چون موسیقی مدنظر سیف‌ا... داد یک موسیقی کلاسیک بود، اما استفاده از نی فضایی عربی به کار می‌داد تا آنجا که مجید انتظامی بزرگ‌ترین چالش در راه ساخت موسیقی بازمانده را معمول نبودن برخی سازها عنوان می‌کرد و می‌گفت: برخی سازها معمول نیست و هر کسی آن را نمی‌زند.ضمن آن‌که با سازهای ارکستر سمفونیک هم همخوان نمی‌شود؛ مانند نی عربی. این آهنگساز همچنین درباره فرآیند ساخت موسیقی فیلم بازمانده تولید اثری مطابق میل کارگردان فیلم گفته است:‌ تیتراژ اول را با نی ضبط کردیم اما سیف‌ا...داد دوست نداشت از نی واقعی استفاده کنیم به علت این‌که خیلی عربی می‌شد و خواست با دستگاه انجام شود در اصل موسیقی که در استودیو ضبط کرده بودیم و نی ضبط شده با دستگاه را روی آن گذاشتیم. همچنین یکی از دلایلی که باعث شد تا موسیقی مجید انتظامی روی فیلم بنشیند موسیقی تکه‌تکه‌ای بود که او ساخت تا این موسیقی بتواند از تصاویر گذر کند و تجربه‌ای دل‌انگیز برای مخاطب خودش بسازد، تجربه‌ای که خیلی خوب روی فیلم چفت شده است. 

مرد تمام‌نشدنی موسیقی ایران
مجید انتظامی در کنار موسیقی ماندگار فیلم بازمانده آثار ماندگار دیگری نیز در کارنامه خود دارد که هر‌کدام از این آثار رویایی دست‌نیافتنی برای آهنگسازان جوان کشور به‌حساب می‌آید آثاری مانند سمفونی‌های ایثار، انقلاب اسلامی، خرمشهر، صلح، موسیقی متن سریال شیخ بهایی، تنهاترین سردار، مردان آنجلس و فیلم‌های ترن، بوی پیراهن یوسف، از کرخه تا راین، مریم مقدس، و آسمانی آبی و جایی برای زندگی از دیگر آثار ماندگار این آهنگساز بزرگ است. همچنین مجید انتظامی توانسته در طول حیات هنری خود به افتخارات زیادی دست پیدا کند که از جمله این افتخارات می‌شود به انتخاب به‌عنوان چهره ماندگار درسال۱۳۸۹، دریافت نشان افتخار به‌عنوان جهادگر عرصه هنر و فرهنگ و دریافت چهار سیمرغ بلورین برای فیلم‌های بای‌سیکل‌‌ران، روز واقعه، آژانس شیشه‌ای، مجنون و دیوانه‌ای از قفس پرید در جشنواره فجر اشاره کرد.