سلامت کودکان ایرانی یگانه در خاورمیانه

یکی ازمعیارهای سازمان جهانی بهداشت برای بررسی شاخص‌های سلامت در یک کشور،میزان مرگ‌ومیرنوزادان و کودکان است که این موضوع نشان‌دهنده اهمیت سلامت کودکان در جهان است. درواقع کودکان به‌عنوان نخستین نسل و بستر انتقال ارزش‌ها و مهارت‌های فرهنگی، نیازمند حمایت‌ و مراقبت‌های بهداشتی مناسب هستند. ارتقای سلامت کودکان به معنای ایجاد یک آینده سرشار از امید و توانمندی‌هاست که با همت جامعه و اقدامات متمرکز می‌توان به آن دست یافت.
 
اهتمام به سلامت کودکان در سایه انقلاب اسلامی
موضوع توجه به سلامت کودکان سال‌هاست که همواره مورد توجه سیاستمداران کشور بوده است. به‌طوری‌که به گفته محمد حیدرزاده، رئیس اداره سلامت نوزادان وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، مرگ نوزادان و کودکان زیر پنج سال در ایران در سال‌های بعد از انقلاب همواره روندی کاهشی داشته و از حدود ۲۰درصد به ۵/۱درصد رسیده است. این روند تا آخرین دولت جمهوری اسلامی، یعنی دولت سیزدهم نیز ادامه داشت. در دولت سیزدهم شعار «کودک سالم، ایران سلامت»، با اجرایی شدن دو طرح از سوی دولت سیزدهم برای سلامت نوزادان و کودکان زیرهفت سال محقق شد.درهمین راستا، اسفند سال گذشته بود که طرح رایگان‌شدن درمان کودکان در مراکز دولتی و دانشگاهی ابلاغ شد با این هدف که خانواده‌ها جز درمان بیماری کودک‌شان دغدغه دیگری نداشته باشند. همچنین بعد ازحدود ۱۰سال دو واکسن پنوموکوک وروتاویروس به چرخه واکسیناسیون عمومی کشور وارد شد تا ضمن حفظ سلامت کودکان این مرز و بوم با بیماری ذات‌الریه و بیماری‌های گوارشی مقابله کنند. موضوعی که به گفته حسین فرشیدی، معاونت بهداشت وزارت بهداشت،درمان وآموزش پزشکی،ازمرگ سالانه حدود۱۲۰۰ کودک در کشور جلوگیری کرد.
 
درمان رایگان کودکان، در گرو مدیریت اقتصاد سلامت
همان‌طور که گفته شد یکی از اقدامات اساسی و مهمی که در دولت سیزدهم برای بهبود وضعیت جسمانی کودکان و کمک به درمان آنها در نظر گرفته شد، طرح درمان رایگان کودکان زیر هفت سال بود؛ طرحی که با مدیریت اقتصاد سلامت دستگاه‌ها می‌تواند به هدف اصلی خود یعنی رفع دغدغه‌های مالی خانواده‌های نایل شود. موضوعی که محمد زنوزی‌راد، دبیر انجمن پزشکان کودکان ایران نیز درخصوص آن می‌گوید:«هزینه‌کرد دولت در حوزه سلامت باعث خواهد شد مردم برای درمان کودکان‌شان فقط دغدغه خود بیماری را داشته باشند و دغدغه‌ای از بابت هزینه‌ها نداشته باشند؛ امامدیریت اقتصاد سلامت درایران ضعیف است، به‌طوری‌که برخی بیمارستان‌های ما توانایی تأمین هزینه‌های جاری و ترمیم دستگاه‌ها وساختارهای‌شان را ندارندونمی‌توانند تأسیسات و تجهیزات خود را به‌روزرسانی کنند. از سوی دیگر با مشکلاتی نظیر کمبود نیرو نیز مواجه هستیم که در چنین شرایطی اجرای مطلوب طرح درمان رایگان کودکان زیر هفت سال سخت می‌شود، اما امیدواریم که با افزایش سهم سلامت از سرانه تولید ناخالص داخلی، بیمارستان‌ها با مشکلات مالی کمتری مواجه شوند تا بستر اجرای چنین طرح‌هایی به‌خوبی فراهم شود.»
 
درخشش جهانی ایران در حوزه سلامت کودکان
اهتمام ویژه به سلامت کودکان به‌عنوان سرمایه‌های آینده کشور و به‌دنبال‌آن انجام اقدامات مختلف به‌منظور تامین و حفظ سلامت جسمی و روانی آنها درطول این سال‌ها سبب شد تا اکنون ایران درجهان به یکی ازمدعیان این حوزه تبدیل شود. به گفته زنوزی‌راد، درحال‌حاضر مرگ‌ومیر نوزادان درکشورما از میانگین جهانی پایین‌تر وبا میانگین اروپا نیز قابل مقایسه است ودرمنطقه خاورمیانه کمترین مرگ‌ومیر نوزادان مربوط به ایران است.به‌طوری‌که میانگین جهانی مرگ نوزادان،۱۱مرگ درهرهزار تولد است. این شاخص در خاورمیانه بالای ۱۱ و درایران ۷.۵مرگ درهرهزار تولد است. این دستاورد حاصل تلاش جمعی، تربیت نیروی کافی پزشک و پرستار و تأمین تجهیزات و مواد دارویی مورد نیاز بوده است.
 
ریشه‌کن شدن شیوع بیماری‌های عفونی در ایران
درکناراقدامات مختلفی که در حوزه سلامت وجلوگیری از مرگ‌ومیرنوزادان وکودکان انجام شده است می‌توان به کنترل شیوع بیماری‌های عفونی اشاره کرد. موضوعی که همچنان در بسیاری از کشورهای خاورمیانه عامل اصلی مرگ‌ومیر کودکان محسوب می‌شود، اما به گفته زنوزی‌راد، برخی بیماری‌ها مانند فلج اطفال و سرخک در کشور ما ریشه‌کن شده‌اند.

غربالگری تکامل عصبی کودکان؛ گامی دیگر
دبیر انجمن پزشکان کودکان ایران همچنین خبر ازطرحی دیگر درراستای توجه و اهتمام به سلامت روان کودکان داد.به گفته وی، در کشور ما طرحی در دست اجراست که هدف از آن غربالگری تکامل عصبی کودکان است ودرصورت اجرابه این سمت می‌رویم که برای کودکان ازدوره شیرخوارگی تاپنج‌سالگی تست هوش،نمره هوش واستعدادیابی انجام شود.این طرح درفرهنگستان علوم‌پزشکی به لحاظ کارشناسی درحال بررسی است تا درصورت نهایی‌شدن به دولت پیشنهاد شود.وی همچنین با اشاره به اهمیت رشد و تکامل مغزی در دوران کودکی بیان کرد: رشد مغز کودکان تا سه‌سالگی بسیار اهمیت دارد و بسیاری از بیماری‌های مغزی مانند فلج مغزی و اوتیسم اگر در زیر این سن تشخیص داده شوند قابل درمان یا بهبود هستند و بنابراین خانواده‌ها باید به رشد مغزی کودکان زیر سه سال خود توجه کنند.طبق آنچه گفته شد،سلامت کودکان،اساسی‌ترین سرمایه یک جامعه به‌شمار می‌آید که باید به‌دقت مراقبت و توجه شود، چراکه توجه به سلامت کودکان می‌تواند تضمین‌کننده سلامت و پیشرفت کشور در آینده باشد. از این رو امید است تا مسئولان با ادامه گام‌های خود در حوزه سلامت کودکان و نوزادان باعث شوند تا دیگر هیچ کودکی از بیماری رنج نبرد.