با توجه به این‌که الگوی مصرف برق در ایران در فصل گرم سال متناسب با مناطق جغرافیایی متغیر است و از ۳۰۰ کیلووات در مناطق عادی، ۴۰۰ کیلووات در مناطق گرمسیر چهار، ۱۰۰۰ کیلووات در مناطق گرمسیر سه، ۲۰۰۰ کیلووات در مناطق گرمسیر دو و ۳۰۰۰ کیلووات در مناطق گرمسیر یک تعیین شده است، بر این اساس مشترکانی که در این فصل مازاد بر الگوی مصرف منطقه محل زندگی برق مصرف کنند، مشمول تعرفه‌های پلکانی می‌شوند.در مقابل مشترکانی که میزان مصرف برق خود را نسبت به الگو و مصرف سال قبل کاهش دهند، پاداش ۲۰برابری خوش‌مصرفی دریافت می‌کنند و علاوه بر آن در قرعه‌کشی جوایز نفیس پویش «با انرژی» شرکت داده می‌شوند.توضیح این‌که اصلاح نظام افزایش پلکانی تعرفه برق در بخش خانگی و حذف یارانه مشترکان پرمصرف در بند «ی» تبصره ۸ قانون بودجه سال ۱۴۰۰، بند «ک» تبصره ۱۵ قانون بودجه سال ۱۴۰۱، بند «ل» تبصره ۱۵ قانون بودجه ۱۴۰۲ و همچنین ماده ۶ قانون مانع‌زدایی از توسعه صنعت برق تعیین شده است.
تخصیص یارانه به مصارف بالاتر از الگو ممنوع است
بر اساس ماده ۶ قانون‌زدایی از توسعه صنعت برق، تخصیص یارانه به مصارف بالاتر از الگو ممنوع بوده و تعریف برق مشترکان خانگی با مصرف بالاتر از الگوی مصوب برای میزان مصارف کمتر از الگو، مازاد بر الگو تا ۱.۵برابر، مازاد بر الگو تا ۲.۵برابر و میزان مصارف بیش از ۵/۲برابر به‌ترتیب با ضرایب ۰.۵، ۱.۵، ۲.۵و ۵برابر هزینه تأمین برق محاسبه و دریافت می‌شود.در شیوه جدید تعرفه‌گذاری که در دو سال و نیم گذشته وارد فاز اجرایی شده، ضمن کاهش مصرف برق بخش خانگی و در مقابل افزایش امکان تأمین برق برای بخش‌های مولد، نه‌تنها این تعرفه‌ها به گونه‌ای طراحی شده که با شرایط آب‌وهوایی مناطق مختلف کشور همخوانی داشته باشد، بلکه در آن تلاش شده تا از اعمال هرگونه فشار اقتصادی روی اقشار آسیب‌پذیر جلوگیری شود؛ اقدامی که در دو سال گذشته توانست نقش مؤثری در کاهش میزان مصرف برق مشترکان خانگی داشته باشد. میزان مصرف برق بخش خانگی کشور در فصل گرم سال ۱۴۰۱، ۴۸ تراوات ساعت بود اما این میزان در فصل گرم سال گذشته و متأثر از همین برنامه‌های مدیریت مصرف با وجود افزایش ۷۵۰ هزار مشترک جدید و افزایش بی‌سابقه دما نه‌تنها افزایش نداشت، بلکه تا ۴۶ تراوات ساعت کاهش نیز یافت.
صفر شدن تعرفه مشترکان کم‌مصرف تحت پوشش کمیته امداد
در این میان تعرفه مشترکان کم‌مصرف تحت پوشش کمیته امداد امام خمینی(ره) و سازمان بهزیستی برابر صفر و تعرفه برق مشترکان تا الگوی مصرف به‌صورت یارانه‌ای محاسبه شده و تعرفه برق مشترکان پرمصرف به‌صورت غیریارانه‌ای و بر اساس الگوی افزایش پلکانی تعیین می‌شود.با توجه به این‌که حدود سه‌چهارم از مشترکان بخش خانگی الگوی مصرف برق را رعایت می‌کنند، بر این اساس با هدف ترغیب سایر مشترکان به رعایت الگو و نیز جلوگیری از تحمیل هزینه پرمصرفی به آنها، نسبت به افزایش پلکانی تعرفه برق اقدام می‌شود.این موضوع از آنجایی اهمیت بیشتری پیدا می‌کند که بدانیم با وجود افزایش شدید قیمت‌ها در بخش تولید برق و تورم کشور، اما هزینه برق مشترکان بخش خانگی در ۴۰ سال گذشته با توجه به افزایش تورم، به‌ویژه پس از تصویب قانون تثبیت قیمت‌ها، سهم ناچیزی از قیمت تمام‌شده تولید را به خود اختصاص داده و همین موضوع خسارت‌های سنگینی به صنعت برق به‌ویژه در بخش نیروگاهی وارد کرده است.با توجه به اجرای پویش «با انرژی» در سال جاری و اعطای جوایز نفیس به مشترکان بخش خانگی، پیش‌بینی می‌شود برنامه‌های مدیریت مصرف سال جاری مؤثرتر از دو سال گذشته ادامه یابد و در پی‌آن با اجرای کامل قانون مانع‌زدایی از توسعه صنعت برق، مشترکان بیشتری ترغیب شوند تا شدت مصرف انرژی خود را با روش‌های مختلف مانند ارتقای بازدهی وسایل برقی و تغییر بازه زمانی مصرف کاهش دهند.
