«شهید رئیسی» نماینده شاخص «مکتب حکمرانی انقلاب اسلامی» بود

به گزارش جام‌جم‌آنلاین از فارس، حماسه حضور میلیونی ملت ایران در تشییع و به خاک سپاری شهید رئیسی، رئیس جمهور و همراهانش را در گفتگو با تحلیلگران و اساتید دانشگاه مورد بررسی قرار داده‌ است. در ادامه نکات حجت‌الاسلام والمسلمین سید مهدی موسوی پژوهشگر و مدرس حوزه و دانشگاه را درباره‌ی تحلیل ابعاد این #حماسه‌ی_ملی و انقلابی می‌خوانید:

۱- علی‌رغم برخی تحلیل‌ها درباره‌ی فرسودگی سرمایه‌ی اجتماعی نظام اما حضور مردم در تشییع پیکر رئیس جمهور شهید، گسترده و چشم‌گیر بود. تحلیل شما از این حادثه و چرایی این حضور گسترده چیست؟
بسم الله الرحمن الرحیم
تشکر می‌کنم از شما به خاطر وقتی که اختصاص دادید. انشالله بتوانیم در گسترش فرهنگ و اندیشه انقلاب اسلامی موثر باشیم.
اولا یاد و نام شهید آیت الله رییسی و یاران و همراهان ایشان را گرامی میداریم. 
درباره #سرمایه_اجتماعی نظام اصل آن کبرایی که وجود دارد که سرمایه اجتماعی نظام جمهوری اسلامی سرمایه ای هست فرسوده شده یا تضعیف شده، بنظرم خود آن نیاز به بازخوانی و تفسیر دارد. به نظر من کسانی که چنین نظری دارند نتوانسته اند واقعیت مردم ایران و فرهنگ اسلامی ایرانی را درست بشناسند. 
مردم ایران در طول #تاریخ علی رغم همه ضعف ها، علی رغم همه ناراحتی ها و مشکلات اما به یک سلسله امور و ارزش ها و آرمان ها، اعتقاد پایه ای و بنیادین دارند و این آرمان ها و ارزش ها هیچ وقت برای مردم ایران کهنه شدنی نیست و هرگاه این آرمان ها و ارزش ها برجسته شود، در فرهنگ عمومی و در فضای عمومی جامعه حضور داشته باشد، این سرمایه اجتماعی نو به نو خودش را بازخوانی می‌کند، بازسازی می‌کند و تبلور می‌دهد اما هرگاه این آرمانها و ارزش ها به خفا برود، نا آشکار شود و توسط بعضی از مسئولان، مردم، رسانه ها یا چهره ها به حاشیه برود طبیعتا آن موجب فرسودگی سرمایه اجتماعی می‌شود.

اگر ما جایی از فرسودگی سرمایه اجتماعی بخواهیم سخن بگوییم آن جایی است که ما از آرمان ها و ارزش های متعالی ملت و اسلام و انقلاب فاصله گرفتیم، اما هر جا که این آرمانها و ارزش ها برجسته شد فعال شد به میدان آمد در اختیار مردم قرار گرفت و مردم از نزدیک آنرا لمس کردند مشاهده کردند، این سرمایه اجتماعی نهفته ظهور پیدا می‌کند، آشکار می‌شود و خود را نشان می‌دهد. در واقع آن آرمانهای بسیار مهمی که برای ملت ایران مهم است آرمان #عدالت است، آرمان توحید و اخلاق و معنویت است؛ آرمان خدمت، مردم دوستی و مردم گرایی است؛ آرمان مسئولیت پذیری است. 
هرجا که این آرمان ها و ارزش ها تبلور پیدا کرد آن سرمایه اجتماعی خودش را آشکار می‌کند اما اگر توسط دولتمردانی مسئولیت پذیری به #اشرافیگری تبدیل شد، خدمت به پشت میز نشینی تقلیل پیدا کرد، ریاست جمهوری به معنای ریاست بر یک حزب و گروه خاص و بر یک طبقه سرمایه دار معنا پیدا کرد طبیعی است که مردم فاصله می‌گیرند نه از اصل انقلاب نه از اصل نظام نه از اصل وطن و خاک خودشان بلکه از آن دولت خاص، از آن گروه خاص از آن جریان خاص. 
آیت الله رئیسی در طول این ۳۳ ماه خدمتی که داشتند که دوران خیلی کوتاهی هم هست. یعنی طی ۲ سال و نیم تقریبا ایشان توانستند آن شعارها و نمادها و ارزش های متعالی ایرانی و اسلامی را که همان اهداف انقلاب اسلامی است را ظاهر کنند و مردم علی رغم همه ناراحتی هایی که به واسطه عملکرد دولت‌های پیشین داشتند، علی رغم همه نگرانی هایی که داشتند، این اخلاص، این مسئولیت باوری، این خدمت، این مردمی بودن و این تلاش فداکارانه را زمانی که دیدند آمدند به میدان.

۲- به نظر شما ویژگی‌های شخصی و عملکردی شهید رئیسی همچون عملکرد جهادی، حضور مردمی مستمر، ساده‌زیستی و پرهیز از اشرافیگیری و... چه اثری روی این حضور مردمی داشته است؟
مردم عملکردها را می‌بینند و نه حرف و شعار و مقاله خواندن و حماسه سرایی و... را. این تعبیر را در روایات داریم که "كونوا دعاة النّاس‏ بِغَير أَلْسِنَتِكُمْ"، مردم باید در عمل و عملکرد انسان این حرفها را ببینند. خیلی ها در طول این سه چهار دوره قبلی ریاست جمهوری آمدند سخن از مردم گفتند از جامعه مدنی و دموکراسی و آزادی بیان و ... گفتند، در مقاله و تریبون و ... حرف های خیلی قشنگ زدند، از تدبیر و امید سخن گفتند اما همه‌اش درحد یک #شعار و در حد یک مقاله زیبا بود. در حد یک شعر برای سرگرم شدن و سرگرم کردن جامعه بود اما مردم کمتر در #صحنه_عمل و صحنه میدان دیدند و مشاهده کردند.

اما در دوران آیت الله رئیسی کمتر از این شعارها داده شد، کمتر از این سخن ها گفته شد، کمتر ادعای گفتمان سازی و گفتمان جدید بود اما او بیشتر سعی کرد که #آرمان ها و ارزش های انقلاب اسلامی که همان خدمت به مردم هست را همان مطالبه حضرت امام و رهبری انقلاب بود را عملیاتی کند و به میدان بیاورد. این به میدان آمدن ایشان و خدمت بی مزد و منت و اینکه خودش را یک #طلبه_ساده و خدمتگذاری می‌دانست و اصلا برای خودش شأنیت روشنفکری و شأنیت نظریه پردازی و شأنیت گفتمان سازی قائل نبود، را مردم دیدند. او خودش را مجری قانون اساسی و مجری سیاست های کلان نظام میدانست که توسط رهبر انقلاب ابلاغ شده بود. او خودش را مجری میدانست و در مقام اجرا قرار گرفت و حقیقتا هم مجری بود و دنبال حرفهای زیبای روشنفکرانه و امثال اینها نبود. و این خیلی خودش را نشان می‌داد.
 عملکرد آقای رئیسی، نیاز به تفصیل دارد. مهمترین ویژگی ای که در این عملکرد وجود داشت آن اخلاص آقای رئیسی بود. اخلاص دلها را جذب می‌کند "سَيَجْعَلُ لَهُمُ الرَّحْمَنُ وُدًّا" است. همینطور که رهبری در پیامشان فرمودند به مردم خدمت می‌کرد چون #رضایت_خداوند متعال را در همین خدمت به خلق می‌دانست. این اخلاصی که ایشان داشت و به دنبال تعریف و تمجید این و آن نبود، در برابر همه سختی ها و آزردگی هایی که برایش به وجود آمده بود، منافع عمومی و رضایت مردم را بر هر چیزی ترجیح می‌داد تا منافع شخصی و حزبی و قبیله‌ای و گروهی که بعضی ها برایشان مطرح است. این ویژگی ها باعث شد که خدمت او یک خدمت صادقانه ای باشد، یک خدمت صمیمی و پاکی باشد و مردم هم این را دیدند و به همین دلیل به میدان آمدند.
به همین دلیل آن تشییع باشکوه تبریز و قم و تهران و بیرجند و تا مشهد اتفاق افتاد و حتی برای همراهان آقای رئیسی هم دیدیم که به اعتبار اینکه همراه رییس جمهور بودند به اعتبار اینکه خونشان با خون آیت الله رییسی در هم آمیخته شده است شما دیدید که در شهرهای زنجان و ابهر و شهر ری و نجف آباد و ... چه اتفاق بزرگی رقم خورد. این ویژگی ملت ایران است  اما کسانی که نمی‌خواهند این را ببینند و کسانی که با مردم کمتر ارتباط دارند و کمتر در بین #مردم هستند، همواره درباره ی از بین رفتن سرمایه اجتماعی و امثال اینها سخن می‌گویند. در حالی که آنها در فضای شخصی خودشان به سر می برند و نه در فضای فرهنگ عمومی و فرهنگ تاریخی ملت ایران.

۳- میراث دولت آقای رئیسی برای حکمرانی ما چه بوده است؟ و چگونه می‌توان از دستاوردهای ایشان در نظام سیاسی و مدیریتی کشور بیشترین بهره رو برد؟
آیت الله رئیسی مفسر درستی از الگوی حکمرانی انقلاب اسلامی بودند. بعد از سه چهار دولت که فاصله گرفتند از آن گفتمان حکمرانی انقلاب اسلامی و صحنه اجرا را به بحث های حاشیه‌ای و فرعی و بیشتر شعاری کشاندند، آیت الله رئیسی سعی کردند حکمرانیِ انقلاب اسلامی را اجرا کنند و هدایت و راهبری جامعه را بر اساس همان طرحی که امام راحل (ره) و طرحی که رهبر معظم انقلاب در ادامه حضرت امام (ره) مطرح کردند، ادامه بدهند و جلو بروند. ما در انقلاب اسلامی یک مکتب حکمرانی داریم و آیت الله رئیسی نماینده و #شاخص این مکتب حکمرانی در عرصه اجرا و دولت و مدیریت است. همانطوری که #شهید_سلیمانی نماد و شاخص حکمرانی انقلاب اسلامی در عرصه بین الملل و امنیت و نظامی‌گری است. همانطوری که شهید امیرعبداللهیان نمادی از این عقلانیت و مکتب حکمرانی ما در عرصه دیپلماتیک هست که توانست بین میدان و دیپلماسی جمع سالم کند و در عین اینکه به منافع ملی به درستی توجه می‌کرد به تعبیر جناب اسماعیل هنیه، وزیر امور خارجه جبهه مقاومت هم باشد.

ما باید ابتدا این مکتب حکمرانی را بر اساس دستگاه فکری حضرت امام (ره) و رهبر معظم انقلاب به درستی شناسایی کنیم و تفسیر صحیح و جالب و جامعی از شخصیت جامع الاطراف و مغتنم آیت‌الله رئیسی و عملکرد او و موفقیت های او داشته باشیم و یک روایت صحیح و درستی از این الگوی حکمرانی بدهیم. چون طبیعتا اگر ما نتوانسته باشیم یک #روایت_صحیح و درستی بدهیم، روایت های مخشوش، روایت های چپ و راست و افراط و تفریطی می‌آیند این سرمایه بزرگ اجتماعی را از جامعه ما سلب میکنند و نهایتا به چپ و راست و این گروه و آن گروه منتسب می‌کنند. 
این توجه به مکتب مدیریتی و الگوی حکمرانی اسلامی از آن کارهای بسیار مهمی است که بعدا ما باید این را در مجامع علمی‌مان در حوزه و دانشگاهمان تدریس کنیم و مستندات علمی و فقهی و اصولی و فلسفی اش باید تدوین شود و از این فضایی که این تجربه های تاریخی ما هیچوقت وارد دستگاه آموزش پرورش ما و آموزش عالی ما نشده عبور کنیم. نمونه الگوی حکمرانی را ما در شهید بهشتی و شهید رجایی، در شهید سلیمانی، در فرماندهان بزرگ دفاع مقدس مان داشتیم، اما همواره اینها در حاشیه نظام علمی و نظام آموزشی ما قرار داشته است. هیچوقت اینها به عنوان یک #نظریه و یک متن آموزشی متقن مسلم و به عنوان درس اصلی علوم سیاسی ‌ما در دانشکده های مدیریت ما و دروس حوزوی ما وارد نشده است.
اگر هم گذاشته ایم به عنوان یک درس فرعی حاشیه ای بوده است. این تولید علم از طریق این سرمایه های بسیار بزرگ بنظرم از کارهای بسیار بزرگی است که باید انجام بدهیم همانطور که رهبر معظم انقلاب از ما خواستند که سرمایه و الگو هایی که در #دفاع_مقدس تولید شده، اینها بیایند و تبدیل به نظریه های علمی شوند. ما نه فقط آقای رئیسی ها و آقای امیرعبداللهیان ها را به عنوان یک چهره تاریخی از این به بعد باید بشناسیم بلکه آنها را به عنوان #الگو های رفتاری و اسوه های حسنه ای در روابط بین الملل و در مدیریت و سازمان و امثال اینها باید بشناسیم که زنده اند و راهگشا و آموزنده مسیر آینده هستند و طبیعتا اگر چنین اتفاقی بیفتد حتما آیت الله رئیسی ها و شهید امیرعبداللهیان ها و آیت الله آل هاشم ها تکثیر خواهند شد و حوزه و دانشگاه ما می‌شود محل تربیت رئیسی ها و آل هاشم ها و امیرعبداللهیان ها و رحمتی ها و سایر شهدای این حادثه دلخراش.