سال سخت خانه‌به‌دوشان

فصل جا‌به‌جایی‌ها دارد آغاز می‌شود و نگاهی به وضعیت بازار اجاره به معنای این است که دربرهمان پاشنه می‌چرخد، گرانی تلخ اجاره مسکن، دربه‌دری‌های جابه‌جایی‌های احتمالی و کم کردن ازهزینه‌های فراغتی وحتی سفره برای مهیا کردن سقفی روی سر. بازار اجاره‌بها در یک دهه گذشته تصمیمات زیادی به خود دیده است. از نیمه دوم دهه ۹۰ همزمان با التهابات در بازار مسکن، بازار اجاره نیز دستخوش تحول شد و رشدهای بالایی را تجربه کرد که تا به امروز هم ادامه دارد. ️در برهه‌های مختلف، دولت‌های مختلف در سطوح بالا و حتی در سطح سران قوا، تصمیماتی برای کنترل و مدیریت این بازار اتخاذ کردند، ️تصمیماتی که آمارهای رسمی، بی‌اثر بودن آنها را تایید می‌کند. همین چند روز پیش خبری از زبان یکی از فعالان حوزه انبوه‌سازی مسکن منتشر شد که گواه این نکته بود که چهار دهک ایران توانایی پرداخت اجاره و شش دهک توانایی خرید خانه را ندارند. اینها اما داده و آمار و ارقام است؛ وضعیت بازار اجاره به نوعی بدتر از این داده‌های رسمی و غیررسمی است. آمارهای رسمی هم حتی به نوعی گواهی برصحت این ادعاهاست، به طوری که طبق داده‌های منتشرشده از سوی مرکز آمار ایران در سال‌های میانی دهه۹۰، تقریبا نیمی از خانه‌های فروخته‌شده در تهران، نوساز(زیر پنج سال ساخت) بودند.ولی این سهم در سال‌های اخیر به حدود یک‌چهارم معاملات کاهش یافته است. افزایش سرسام‌آور اجاره‌ها در سال‌های اخیر باعث شده بسیاری خانواده‌ها مجبور به نقل مکان به مناطق ارزان‌تر و حاشیه‌ای شهرها شوند، اتفاقی که فارع از تمام معایب اقتصادی به لحاظ اجتماعی و امنیتی هم می‌تواند هشدارآمیز باشد. عدم توانمندی برای خرید خانه به معنای افزایش تقاضا برای اجاره است وهمین موضوع هم باعث رشد بی‌حساب اجاره‌بها شده است. وضعیت بازار اجاره مسکن ۱۴۰۳ براساس متغیر‌های اثرگذار نشان می‌دهد در سال‌جاری باتوجه به سطح بالا و نامتعارف قیمت مسکن و نبود قدرت خرید در سمت زوج‌های جدید و سایر خانوار‌های فاقد مسکن ملکی، حجم تقاضای اجاره آپارتمان در شهر‌ها شبیه دو سه سال گذشته، بالا خواهد بود. از طرفی، رکود تولید مسکن طی پنج سال گذشته، حجم کلی عرضه جدید به بازار‌های خرید و اجاره را کاهش داده است. بنابراین، بازار اجاره مسکن با یک عدم ‌تعادل بین واحد‌های آماده اجاره و متقاضیان اجاره‌نشینی روبه‌رو است.