عقبگرد در نسخه‌نویسی

البته محمداسماعیل کاملی، مدیرکل دفتر خدمات تخصصی سازمان بیمه سلامت ایران معتقد بود که سامانه نسخه الکترونیک به هیچ‌عنوان قطع نیست، بلکه دارای نوسان و کندی است! با وجود توضیحات متعدد مدیران سازمان بیمه سلامت ایران در خصوص رفع اختلال سامانه، اما همچنان این مشکل پابرجاست.مقدمات اجرای طرح نسخه‌نویسی الکترونیکی به‌طور رسمی از اسفند ۱۳۹۷ کلید خورد. سازمان بیمه سلامت ایران نیز طرح نسخه‌نویسی الکترونیکی را آبان ۱۳۹۸ در ۲۳۵ شهر اجرا کرد اما از ابتدای دی‌ماه ۱۴۰۰ بود که بر اساس تغییرات قانونی در کشور، فرآیند نسخه‌‌نویسی به شکل کاملا الکترونیکی تغییر کرد و تمامی پزشکان موظف به صدور نسخه بیمار به‌صورت الکترونیکی شدند. اختلال در این سامانه باعث شده روند خدمت به بیماران در سطح داروخانه‌‌های کشور دچار مشکل شده و موجب نارضایتی مردم و ایجاد چالش‌هایی همچون دریافت نسخه به‌صورت آزاد و متحمل‌شدن هزینه‌های گزاف شود. از طرفی ازدحام در داروخانه‌ها، مخصوصا داروخانه‌هایی که با مراجعه‌کنندگان زیادی همراه است، از دیگر معضلات به‌روزرسانی سامانه نسخه الکترونیک است. محمدمهدی ناصحی، مدیرعامل سازمان بیمه سلامت ایران هم به مردم وعده داده که اگر در جایی نسخه کاغذی را قبول نکرده یا خدمات را آزاد پرداخت کرده‌اند، خسارت ناشی از اختلال سامانه به مردم پرداخت خواهد شد. 
   
قرار است نسخ کاغذی بازگردند؟!
به نظرمی‌رسدبرطرف‌شدن اختلال درسامانه نسخه الکترونیک،حالاحالاها قصددرست‌شدن ندارد.این درحالی است که محمد غلام‌نژاد، مدیرکل بیمه سلامت استان تهران آب پاکی راروی دست بیماران وپزشکان ریخته وفعلا خبرازبازگشت نسخه‌های کاغذی داده و می‌گوید: «برای جلوگیری از بروز مشکلات بیشتر برای بیمه‌شدگان؛ تمهیداتی در موسسات طرف قرارداد، بیمارستان‌‌ها، آزمایشگاه‌‌ها، داروخانه‌ها و خصوصا داروخانه‌‌های بیماران خاص در نظر گرفته‌ایم؛ مبنی بر این‌که نسخ کاغذی برای بیماران صادر شود و همان محاسباتی که قبلا به‌صورت الکترونیک انجام می‌گرفت، برای مردم به همان صورت انجام شود و مردم در این مسیر پرداخت بیشتری نداشته باشند.»
این درحالی است که بیماران خاص در نسخه الکترونیک چند وقتی است امکان نشاندار شدن برای‌شان فراهم شده است. طبق گفته رامین معتمد، مدیر خدمات نرم افزارهای درمانی شرکت مشاور مدیریت و خدمات ماشینی تامین اجتماعی برای این بیماران در بخش نسخه پیچی، داروهایی که در فهرست صعب العلاج وجود دارد، با ارسال اطلاعات به سرویس مربوط در بیمه سلامت، سهم صندوق آنها محاسبه و از مبلغ پرداختی بیمار کسر می‌‌شود.اختلال در سامانه نسخه الکترونیک، این بیماران را با چالشی جدی مواجه می‌کند. بیمارانی که هزینه‌های درمان سرسام‌آوری دارند و چشم امیدشان به همین سامانه الکترونیکی است اما هم اکنون باید با پرداخت هزینه‌های سنگین، نسخه خود را به صورت آزاد بگیرند و مسئولان بیمارستان هم تعهدی در قبال‌شان ندارند.علاوه بر این، چند روزی هم هست زمزمه‌هایی از توزیع دارو در سکوهای اینترنتی به گوش می‌رسد و علی خضریان، سخنگوی کمیسیون اصل۹۰ مجلس هم از عملیاتی شدن آن در همین روزها خبر داده اما اگر اختلال در سامانه نسخه الکترونیک همچنان به قوت خود باقی باشد، این موضوع هم مسکوت می‌ماند. 

فرصت‌ها و تهدیدهای نسخ الکترونیکی
الکترونیکی شدن نسخه‌های پزشکی و الزام حذف نسخ کاغذی مزایا و معایب بسیاری دارد. برنامه‌ای که به یکپارچگی و گردآوری بانک اطلاعاتی از سابقه بیمار،جلوگیری ازتجویز داروهای اشتباه، تاریخچه مصرف داروها، سقف گذاری ارائه خدمات، جلوگیری از همپوشانی‌های بیمه‌ای و درنهایت تشکیل یک پرونده پزشکی برای افراد می‌‌شود.اما چالش‌‌هایی که بر سر راه این موضوع وجود دارد  از جنس ضعف زیرساخت‌ها هم از لحاظ سیستمی و هم از لحاظ اینترنتی است؛ مشکلی که بیشتر شهروندان بنا بر تجربه‌ای که در مراجعه به داروخانه‌هادارند.به این صورت که سامانه بیمه تامین اجتماعی و سامانه بیمه سلامت ممکن است گاهی دچار خطاهای سیستمی یا قطعی موقت شوند. از طرفی هنوز بیمه‌‌های تکمیلی از بیمه شدگان درخواست مدارک کاغذی دارند و زیر بار قبول مدارک الکترونیک نمی‌‌روند.این درحالی است که مدیران بیمه‌های پایه ووزارت بهداشت عنوان می‌‌کنندمسیراستفاده از خدمات الکترونیک، پیش روی بیمه‌های تکمیلی قرار دارد و هیچ بهانه‌ای برای این‌که مدارک کاغذی از مردم بگیرند، وجود ندارد.البته بماند که در این بین پزشکانی هم که تمایل به نوشتن نسخه‌های کاغذی دارند وحتی در بسیاری ازمطب‌ها شاهدیم که به سامانه نسخه الکترونیکی متصل نیستند وزیربارنسخه ‌نویسی الکترونیک نمی‌‌روند.گویا طولانی شدن اختلال درسامانه نسخه الکترونیک، تهدیدی جدی برای مردم و نظام سلامت کشور به شمار می‌رود.دراین بین بیمارانی که شرایط ویژه‌ای دارند، بیشتر دچار مشکل می‌شوند.به هر حال همچنان باید با وعده وعیدهای مسئولان سازمان بیمه سلامت برای مرتفع شدن این موضوع، روزها را سپری کنیم تا شاید راهکاری برای رفع این اختلال بیایند.

چالش‌های سامانه نسخه‌نویسی الکترونیکی
ضعف زیرساخت‌‌ها
ضعف اینترنت
چالش با بیمه‌های تکمیلی
زیر بار نرفتن برخی پزشکان​​​​​​​