حتی گاهی اوقات روانه شهرهای اطراف هم میشوند اما در نهایت دست خالی بر میگردند و گویی شیر خشک به یک ماده نایاب و گرانبها تبدیل شده است. این بحران تا جایی پیش رفت که حتی پلیس و دستگاههای قضایی هم به این موضوع ورود پیدا کردند، چراکه مافیای شیرخشک هم در کشور هم دیده میشود و برخی عدمکمبود آن را به قاچاق و احتکار ربط میدهند. مراجعات مکرر خانوادهها به داروخانهها برای تهیه شیرخشک و جواب منفی شنیدن از آنها، هم ضریب اضطراب اجتماعی را افزایش میدهد و هم به آرامش خانوادهها لطمه میزند.
چندی پیش طرح فروش شیرخشک با کدملی پس از ثبت گزارشهای مختلفی در سراسر کشور درباره کمبود آن نیز مطرح شد تا با استفاده از این طرح بر زنجیره تامین، توزیع وعرضه محصولات سلامت محور ازجمله دارو، فرآوردههای طبیعی گیاهی و سنتی، غذا، آرایشی و بهداشتی، تجهیزات و ملزومات پزشکی نظارت شود. البته آنطور که سخنگوی سازمان غذا و دارو گفته است این کالا در بخشی از زنجیره خارج میشود و به قنادیها و شیرینی فروشیها میرسد، چراکه شیرخشک در تولید کیک و شیرینی کاربرد دارد و این ماده تولید شده با ارز ۴۲۰۰ تومانی میتواند قیمت ماده اولیه آن را به شکل چشمگیری کاهش دهد.
ظرفیت بالای تولید شیرخشک در کشور
ظرفیت تولید شیرخشک در کشورمان به حدی زیاد است که درسالهای گذشته شاهد صادرات این محصول بودهایم و هم اکنون هم اگر مواد اولیه در اختیار تولیدکنندگان داخلی قرار گیرد در زمانی کوتاه میتوانند به حدی ازتولید برسند که هم نیاز کشور تامین و هم انبوهی از شیرخشک آماده صادرات به بازار کشورهای دیگر شود. به گفته هانی تحویل زاده ،رئیس انجمن شیرخشک ایران هنوز از همه ظرفیتهای تولید داخلی استفاده نمیشود وعدم تخصیص ارز وبدهکاری ارزی شرکتهای بزرگ تولید شیرخشک از مهمترین دلایل کمبود آن دربازار است اما امسال بهدلیل عدم اختصاص ارزبه تولیدکنندگان شیرخشک، مشکلاتی ایجاد شده است.
وی معتقد است برای اختصاص ارز باید فهرستی از مواد اولیه شیرخشک و نام شرکتهای دریافت کننده ازسوی سازمان غذا و دارو به بانک مرکزی ارسال شود که درنهایت بانک مرکزی با در دست داشتن آن، ارز مورد نیاز را تخصیص دهد که متاسفانه سازمان غذا و دارو در ارسال فهرست کوتاهی میکند.
سرگردانی خانوادهها برای تامین شیرخشک
کمبود ذخایر مواد اولیه شیر خشک در کارخانههای تولیدی باعث شد تا سازمان غذا و دارو واردات شیر خشک را در دستور کار قرار دهد اما با این حال توزیع کم شیرخشک در داروخانهها باعث سرگردانی بسیاری از خانوادهها شده است. حالا پس از مدتها، بازار داخلی شاهد عرضه شیرخشکهایی است که وارداتی هستند. سال گذشته بیش از یک میلیون و ۷۵هزار نوزاد و در چهار ماه امسال نیز۳۳۸ هزار نوزاد در کشور به دنیا آمدند. به گفته متخصصان، درصد بسیاری از نوزادان علاوه بر شیر مادر نیاز به تغذیه با شیر خشک پیدا میکنند اما چرا پیش از آنکه کار به اینجا برسد به فکر تامین نیاز نوزادان کشور نیفتادند و فکری برای غذای آنها نکردهاند؟
ازسوی دیگر سجاد اسماعیلی، سخنگوی سازمان غذاودارو در گفتوگو با مهر توضیح داد برای حمایت از تولید داخل اجازه واردات پارت به پارت شیر خشک داده شده و هم اکنون یک محموله یک میلیونی، وارد کشور شده و آزمایشهای کیفی نیز انجام و ظرف ۴۸ ساعت آینده وارد بازار میشود تا نیاز باقی مانده بازار جبران شود. سخنگوی سازمان غذا و دارو در پاسخ به سوالی در خصوص فروش شیرخشک با کد ملی گفت: چون شیرخشک ارز ۴۲۰۰ میگیرد متأسفانه این کالا در بخشی از زنجیره خارج میشود و درموادی حتی گزارش شده که در شیرینیپزیها نیز استفاده میشود به همین دلیل کد ملی گذاشتیم که زنجیره رصد شود. علاوه بر آن در بند «پ» ماده ۷ قانون احکام دائمی توسعه کشور آمده که کالاهای سلامت محور اعم شیرخشک باید از صفر تا صد در زنجیره رصد بشود و اکنون این زیرساخت مهیا شده که در سامانه ثبت شود.
پای احتکار و مافیای شیرخشک در میان است
تولیدکنندگان شیرخشک و توزیع کنندگان آن چشمشان را به تصمیم و تدابیر نهادهایی ازجمله سازمان غذا و دارو، وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی دوختهاند تا از غذای لازم و ضروری کودکان حمایت کنند. این حق نوزادان و کودکان سرزمین ماست که دسترسی آسان به تغذیه سالم و مکفی داشته باشند. تأمین امنیت غذایی، خصوصا جایی که پای کودکان و نوزادان در میان است، ضرورتی مضاعف و حیاتی است. اما عدهای رانتخوار درصدد سوءاستفاده از این کم و کاستیهای موجود و در راستای تامین منافع خود حتی به کودکان شیرخواره هم رحم نمیکنند. البته حل این مشکل آنچنان هم سخت نیست و بهراحتی میتوان آن را از طریق گرهگشاییهای ارزی و تقویت تولیدکنندگان داخلی شیرخشک حل و فصل کرد. به هرحال لازم است دستگاهها و نهادهای نظارتی به این مسأله ورود جدی داشته باشند و با همکاری میان نهادهای اجرایی کشور به بازار آشفته شیرخشک سامان بخشند.