آنچه در دوره تحولی سازمان مدنظر است، عمدتا در حوزههای محتوایی است و همه فرآیندهای تحولی باید در نهایت به تحول در آنتن منجر شود. سند تحول رسانهملی در حوزههای محتوایی سیما، صدا، خبر، شبکههای استانی، فضای مجازی و شبکههای برونمرزی طراحی شده است و در این میان مراکز استانها با تأسی از دو محور راهبردی تحول که مبتنی بر هویتمحوری و عدالتگستری است، ساختارهای خودشان را در فضای قرارگاهی ترمیم کردهاند. با مدیران مراکز استانی پیرامون تحول در استانها و نحوه عملکردشان در دوران تحول صحبت کردیم.
پیشگام در عصر تحول
یوسف افشارنیا، مدیرکل صداوسیمای اصفهان پیرامون برنامههای تحول میگوید: صداوسیمای اصفهان بهمنظور اجرای کامل سند طرح تحول رسانهملی از همان ابتدا اقدام به فعالیتهای زیرساختی بسیاری در حوزهها و معاونتهای مختلف مرکز کرده است. برگزاری نشستهای مختلف با اندیشمندان، نخبگان و فعالان جبهه فرهنگی و گروههایی از جوانان و...، بخشی از این تلاش بود که بهمنظور همافزایی هرچه بیشتر و جذب ایدههای برتر بهویژه در حوزه برنامهسازی و تولید آثار باکیفیت و ارزشی صورت گرفت؛ هرچند که در حوزه برنامهسازی، مراکز صداوسیما هنوز با چالشها و مشکلاتی روبهرو هستند و امید است با اقدامات مؤثرتر و بیشتر، این قبیل مشکلات را نیز پشت سر بگذاریم. یکی از نقشهای اصلی رسانهملی، ایفای نقش قرارگاهی است و از سویی جریانسازی مؤثر در حوزه خبر است که بر همین اساس، امسال یکی از جریانهای مهم رسانهملی در صداوسیمای اصفهان شکل گرفت. پنجمین رویداد جایزه مصطفی(ص) که هر دو سال یکبار برگزار میشود، امسال در مهرماه در استان و شهر اصفهان برگزار شد.
بازنمایی سرزمین فرصتها
داریوش دبیقی، مدیرکل صداوسیمای خوزستان با بیان اینکه این مرکز با تشکیل ستاد تحول با حضور اعضای داخلی و خارج از سازمان اقداماتی مناسب آغاز کرده، میگوید: با توجه به اینکه ۲۶ درصد ترکیب جمعیتی این استان روستاییان و عشایر هستند، تلاش کردیم همه ابعاد زندگی روستاییان و عشایر در تمام برنامهها در کنار دیگر برنامهها دیده شود .وی میافزاید: توجه به اقشار و اقوام بهویژه قوم بزرگ بختیاری را با تولید اولین برنامه رادیویی با نام «سردیارون» پیش بردیم که این برنامه با گویش بختیاری از رادیو بختیاری روی موج MW فرکانس ۷۱۱ کیلوهرتز و موج FM فرکانس ۹۴ مگاهرتز پخش میشود. هدف این برنامه خنثیسازی توطئه معاندان درخصوص سلطنتطلبی بین قوم بختیاری و به تصویر کشیدن واقعیت جامعه با دعوت از افراد تأثیرگذار و صاحبنفوذ و پرهیز از چهرهگرایی بوده است. دبیقی با اشاره به بحث مطالبه هویتمحوری و عدالتگستری در سند تحول اظهار میکند: با توجه به اینکه نزدیک به ۴۰ درصد مردم استان متشکل از قوم لر و بختیاریاند، برنامه شبانگاهی «شوگار» را در دست تولید داریم. این برنامه با گویش لری بختیاری به ظرفیتهای قومی این استان اشاره میکند و مطالبات این قوم ایرانی را روی آنتن میفرستد. مدیرکل صداوسیمای خوزستان مطالبهگری را سهم مردم از رسانه میداند و میگوید: برنامه «امانیه» با رویکرد مطالبهگری تولید و پخش شده است که با استقبال بسیار خوبی که از سوی مردم صورت پذیرفته، آن را روی آنتن ادامه میدهیم. این برنامه به سراغ مشکلات مردم رفته و زبان گویای آنها روی آنتن است.
در ترازوی دوساله عدالت و هویت
هادی ابراهیمی، مدیرکل صداوسیمای مازندران، هویتمحوری و عدالتمحوری را هوشمندانهترین راهبرد رسانهملی در روزگار هجوم به نقش محوری این جایگاه توسط دشمنان و بدخواهان نظام در جریان مقابله با فتنههای داخلی و خارجی میداند. وی ادامه میدهد: اولین و محوریترین کاری که در دوره تحولی جدید رخ داده، تهیه سند تحول رسانهملی بود که بیتردید، منحصربهفردترین سندی است که تاکنون تدوین شده است؛ سندی جامعالاطراف و پرمصاف با رسوبات فرهنگی غربگرا که بهدلیل کیفیتگرایی، آثارمنفی ناشی از خروج یکباره شهرهها (سلبریتیها) را زدود. اتفاقی دیگر که در این دوره تحولی شکل گرفت، بازافزایی ظرفیت رسانهملی در استفاده بدون محدودیت از قابلیتهای موجود در استانها و اعتلای جایگاه تولیدات صداوسیمای مراکز استانها در شبکههای سراسری بوده است و از اینرو حتی سریالها و برنامهها با ساخت مشترک با استانها همراه شده و طی آن توجهات ویژهای به قهرمانان قومی، منطقهای و اساطیر قابل معرفی در سطح ملی شده است.
توجه ویژه به فرهنگ و گویش
ناصر بهرام، مدیرکل صداوسیمای ایلام میگوید: در عصر جدید و دنیای ارتباطات که رسانهها لحظهبهلحظه در حال تغییرند، بدیهی است رسانهای که نتواند همپای این تغییرات رشد کند، از رقبا عقب خواهد ماند. در دوره جدید صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران، نقشه راهی نو تحت عنوان سند تحول رسانهملی طراحی شده و معیار و ملاک اصلی برنامهسازی و تولید محتوا قرار گرفته است. در این میان نقش شبکههای استانی بهعنوان گسترهای از جغرافیای رسانهای ایران اسلامی در تبیین سند تحول رسانهملی حائزاهمیت و اثرگذار است. بر این اساس محور فعالیتهای صداوسیمای ایلام نیز امسال متناسب با سند تحول رسانهملی طراحی شده است. استان ایلام در دوران هشتساله دفاعمقدس قدمگاه شیرمردان، شیرزنان، شهدا و رزمندگانی بوده است که قصههای گفته و ناگفته هریک از آنان بهترین ظرفیت برای تولید محتوا براساس یکی از اولویتهای دوازدهگانه سند تحول رسانهملی است. امید که با توکل بر ایزد منان و تلاش بیوقفه و بدون منت همکاران صداوسیمای ایلام، در اجرای سند تحول رسانهملی، رعایت حق مخاطب و کمک به فرهنگسازی، توسعه و پیشرفت استان، گامهایی مؤثر برداریم.
گفتمان تحول
علیرضا کیخا، مدیرکل صداوسیمای سیستانوبلوچستان اولین گام در تحول این مرکز را بسط و تکثیر گفتمان تحول از مرکز به معاونان ستاد تا صف توصیف میکند و میگوید: هدف ما این بود که گفتمان تحول را علاوه بر ساختارها در فضای برنامهسازی هم لحاظ کنیم و این اتفاق گامی مهم و مؤثر بود که در گفتمانسازی تحول در این مرکز رخ داد. وی میافزاید: تقریبا بخش زیادی از مدیران و برنامهسازان استانی با فضای تحول و سند تحول آشنا نیستند و نهادینه شدن تحول از مسیر گفتوگو و گفتمان بسیار ثمربخش است.
کیخا طراحی برنامهها و فضای برنامهسازی در جهت تحول را دومین گام تحولی این مرکز میداند و بیان میکند: برای این اتفاق در ابتدا با حضور اعضای ستاد و تعدادی از اهل فن و برنامهسازان متخصص، قرارگاه تحول راهاندازی کردیم و برای این قرارگاه شئونی درنظر گرفتیم.
وی سومین گام تحولی را تغییر فضای طرح و برنامه عنوان میکند و ادامه میدهد: طرح و برنامه این مرکز مبتنی بر سند تحول است و در هر جلسه با حضور کارشناسانی از مرکز و بیرون از سازمان طرحهایی در این مسیر و گفتمان بررسی و تأیید میشود.
مدیرکل صداوسیمای سیستانوبلوچستان با تأکید بر مردمیشدن رسانهملی بیان میکند: تحول یعنی مردم خود را در رسانه ببینند. اهمیت هر رویداد ملی و مذهبی بدون حضور گسترده، وسیع و دائم مردم قابل تصور نیست و باید تمام تلاشمان را برای دیده شدن این حضور گسترده روی آنتن صداوسیما بکنیم.
شناخت استعدادها
امیر رئوف، مدیرکل صداوسیمای کهگیلویهوبویراحمد درباره تحول در این مرکز میگوید: شاهبیت سند تحول همان دو شعار هویتمحوری و عدالتگستری و حرکت به سمت پیشرفت است که مراکز استانها نیز با فهم درست آن در نسبت با سازمان سعی کردند در حوزه محتوا و سازوکارها برنامههای خود را در حوزه سیما، صدا، خبر، فضای مجازی، حوزه شعر و موسیقی با این نگاه تحولی همراه کنند. این استان توانسته در حوزههای نخبگی، در عرصههای مختلف رسانه دست به بازنمایی این ظرفیتها بزند. وی اظهار میکند: این استان با تمدنی کهن میتواند کولهباری از فرهنگ و هنر را بازنمایی کند؛ از اینرو آثار این تمدن را در برنامههای مختلف صداوسیما به نمایش درآوردیم. این استان در عرصههای مختلف بهویژه در حوزه دفاعمقدس توانست روایتهای ناب و بکری را از فرهنگ و تمدن مردم این سرزمین بهتصویر بکشد. وی تقویت نگاه قرارگاهی را نقطهعطف سند تحول میداند و تاکید میکند: در سند تحولی جدید، تقویت نگاه قرارگاهی اهمیت دارد و در حوزه فرهنگ و رسانه در استان کهگیلویهوبویراحمد و آنهم با محوریت صداوسیما، دستگاههای همسو در کنار یکدیگر حضور دارند تا عملیات رسانهای و فرهنگی مشترکی را در سطح استان رقم بزنند. رئوف توجه به نیروهای بااستعداد و نخبه در روستاها را مهم ارزیابی میکند و میگوید: سعی کردیم تصویری که از روستا نشان میدهیم تصویری کاملا واقعبینانه باشد. نخبگانی داریم که آوازه بینالمللی دارند. امثال پرفسورملکحسینی، پرفسورقائدی و نیک اقبالیان و...،همه برخاسته از روستاهای کهگیلویهوبویراحمد هستند که رسانهملی دراین استان سعی کرده زمینه معرفی این نخبگان را درسطح رسانه استانی فراهم کند.