علیرضا کریمی، مجری پیشکسوت رادیو و تلویزیون نزدیک به ۳۰ سال برنامهای را در همین حوزه روی آنتن میبرد. خودش میگوید در صحبت با بسیاری از رزمندههای دوران دفاع مقدس و جانبازان، متوجه شده که با صدای او انگیزه رفتن به جبهه را میگرفتند. اما جنگ امروز، جنگی ترکیبی و فرهنگی است که هم رسانه را درگیر کرده و هم قدرت تحلیل و شناخت مردم را. به بهانه فرا رسیدن دوران دفاع مقدس، با این مجری گفتوگو کردیم تا به این پرسش پاسخ دهیم که این روزها و در جنگ تازه رسانهای، چطور باید با مردم صحبت کرد که به همان سادگی و شیرینی به دل مخاطب بنشیند. خیلیها دوران دفاع مقدس را با صدای او به خاطر میآورند که میگفت: «به نام ا...، پاسدار حرمت خون شهیدان». علیرضا کریمی نزدیک به ۳۰ سال مجری برنامه سپاه در تلویزیونهای سیاه و سفید قدیمی بود و صدایش برای بسیاری از مخاطبان ماندگار شد. کریمی درباره زبان و بیان ساده برنامه در آن روزها و نحوه ارتباط با مخاطب به جامجم میگوید: من فکر میکنم همان سادگی و بیغل و غش بودن و برقراری ارتباط عاطفی با مردم که آن روزها در برنامه داشتیم، از نکات اصلی ارتباط درست و خوب با مردم است و میتواند آنها را جذب کند. در عین حال، تکبر و قدرت نمایی در قبال مردم، نه آن روز جواب میداد و نه حالا جوابگو خواهد بود. اگر به بیانات حضرت امام(ره) توجه کنیم، متوجه میشویم که بیانات ایشان با روح مردم سازگار است. فکر میکنم اگر رسانه همینطور با مردم ارتباط برقرار کرده و رفتار کند و از منش و رفتاری که شهدا در وصیتشان به آن در ارتباط با مردم اشاره کردهاند استفاده کند، جواب خواهد داد.
الگوبرداری از دفاع مقدس برای جنگ ترکیبی امروز
وی با اشاره به خاطراتی که از آن دوران و اجرای برنامه داشته، عنوان میکند: حضور فیزیکی سپاه و برنامه سپاه در تلویزیون و به خصوص رادیو، جایگاه ویژهای را در ذهن مخاطب ایجاد کرده بود. وقتی خدمت بسیاری از جانبازان میرسم، به من میگویند که با صدای تو به جبهه رفتیم. این حرف، خاطره شیرین و ارزشمندی برای من است. با این حرفها احساس میکنم کاری که انجام شده، اثر داشته است. ما در دفاع مقدس نشان دادیم که میتوانیم چطور مؤثر باشیم.
با الگوی غربی در جنگشناختی پیروز نمیشویم
دفاع مقدس با همان روحیات، این روزها و در جنگ رسانهای جوابگو خواهد بود. اما من فکر میکنم رسانههای جمعی باید فعالیت بیشتری در این رابطه داشته باشند تا با مردم در این جنگ فرهنگی ترکیبی یک اثر خوب به جا بگذارند. در واقع نمیتوان در جنگ فرهنگی امروز، با الگوبرداری از برنامههای غربی موفق شد. باید نوع برخورد را قدری عوض کرد و یک بررسی جامع برای مخاطبشناسی انجام داد. باید جامعهای که با وجود اختلاف عقیدههای مذهبی، در مناسبتهایی مثل ۲۲بهمن و عاشورا بیرون میآید را تحلیل کرد چون جایگاه ویژهای دارند. در واقع باید به هر کسی به مصداق خودش خوراک فرهنگی داد.
کریمی درخصوص نحوه ارتباط با مخاطب امروز که دچار جنگ فرهنگی و رسانهای است هم میگوید: مردم خودشان افراد صادق و صالحی هستند و لازمه تولید برنامه یا ارتباط با آنها، همان سادگی است. یعنی یک فرد مسئول آنطور که مردم نیاز دارند و شایسته آن هستند رفتار کند. قطعا این مساله نیاز به تحلیل و بررسی دارد. چون به نظرم خوراک موردنیاز محتوایی برای دانشجو با دانشآموز یا کودک متفاوت است.
مهدکودکها نقطه حساس فراموششده
به نظرم امروز مهدهای کودک ما یکی از نقاط فراموش شده است که باید روی آن کار کرد. وقتی میبینیم که انواع کلاس باله یا آموزشهای دیگر به آنها ارائه میشود، متوجه میشویم که در سالهای آینده تبدیل به افرادی میشوند که هیچ چیزی از انقلاب نمیدانند. رهبری یکبار در صحبتی اشاره کرده بودند که باید دید بچههای ما چقدر کاظمی آشتیانی و چقدر فردی مثل رونالدو را میشناسند. باید پرسید آموزش و پرورش ما چقدر به معلم خودش افراد سرشناس و نامآور مثل کاظمیآشتیانی را شناسانده که حالا آنها بخواهند به بچهها آموزش دهند. معلمان ما هم بسیاری از چهرهها مثل شهید باکری را نمیشناسند. شاید اسم آنها را شنیده باشند اما نتوانستیم برای آنها کلاسهایی بگذاریم که با روحیات این بزرگان آشنا شوند و فرهنگ دفاعمقدسی را در امروزجامعه پیاده کنند. امروز با دیروز که جنگ سخت بود، متفاوت است. امروز جنگ ما نرم و فرهنگی است.
توصیه مرحوم حاج آقا مجتبی تهرانی به یک مجری
علیرضا کریمی مجری پیشکسوت تلویزیون درباره بازخوردهای مردمی در دوران دفاع مقدس که صدا و تصویر او را از رادیو و تلویزیون میدیدند، این طور میگوید: آن زمان هر وقت که توفیقی پیدا میکردم و به جبهه میرفتم، برخورد رزمندگان با خودم را خیلی متفاوتتر از دیگران میدیدم. با چند وزیر هم به جبهه رفته بودم، این را میدیدم که آنقدر که با من احساس نزدیکی میکردند، با آنها اینطور نبودند. این نشان دهنده همان خلوصی بود که رزمندگان از آن لباس گرفته بودند. عشقی که در آن رنگ و لباس داشتند، به واسطه دفاع زیبای امام(ره) حس دیگری داشتند. مردم در کوچه و خیابان هم که مرا میدیدند، برخورد زیبایی داشتند. حتی در نماز جمعه به گونهای با من برخورد میشد که برایم قابل باور نبود. مرحوم حاج آقا مجتبی تهرانی به من میگفت: «برو خودت را اندازه باور مردم به خودت بساز». در واقع من باور داشتم که به اندازه باور مردم نیستم. ایشان به من میگفتند برو خودت را بساز. فکر میکنم این مسأله بسیار مهم است و افرادی که چهره میشوند باید آن را در نظر داشته باشند. باید روی وجود این افراد کار کرد تا حضوری عمیق در جامعه داشته باشند.