دموکراسی یخ‌زده در واشنگتن

در تازه‌ترین نظرسنجی شبکه ان‌بی‌سی نیوز، اکثریت مردم آمریکا مخالف حضور جو بایدن، رئیس‌جمهور فعلی یا دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور سابق آمریکا در انتخابات ریاست‌جمهوری سال ۲۰۲۴ این کشور هستند. این نظرسنجی از ۱۴ تا ۱۸ آوریل با حضور هزار شرکت‌کننده برگزار شد. ۷۰درصد پاسخ‌دهندگان گفته‌اند که نمی‌خواهند بایدن چهار سال دیگر در دفتر بیضی کاخ‌سفید بماند. این رقم برای رای‌دهندگان حزب دموکرات، به ۵۱ درصد تنزل یافت. همچنین براساس نتایج این نظرسنجی، ۶۰درصد ازجمله یک‌سوم جمهوریخواهان گفته‌اند که مخالف شرکت ترامپ در انتخابات ریاست‌جمهوری سال آینده هستند. حدود نیمی از پاسخ‌دهندگانی که مخالف حضور بایدن در انتخابات هستند، سن بالای وی را عمده دلیل خود برای این مخالفت اعلام کرده‌اند. یکی از شرکت‌کنندگان در این نظرسنجی گفته است: «رئیس‌جمهور باید بازتاب گروه سنی غالب در کشور باشد و هم ترامپ و هم بایدن، باید بازنشسته شوند.»

ناچاریم رای دهیم!
نارضایتی عمیق رای‌دهندگان آمریکایی از تکرار رقابت بایدن ــ ترامپ مشهود است. بااین‌حال، ۸۸ درصد دموکرات‌های حاضر در نظرسنجی گفته‌اند که در صورت نامزدی بایدن، حتما به او رای خواهند داد. در جبهه جمهوریخواهان نیز دوسوم رای‌دهندگان اصلی به‌رغم اتهامات کیفری که ترامپ با آن روبه‌روست، او را انتخاب خواهند کرد. ۶۸ درصد از جمهوریخواهان شرکت‌کننده در نظرسنجی مذکور، بر این باورند که تحقیقات کیفری درباره اتهامات واردشده به چهل‌وپنجمین رئیس‌جمهور آمریکا، با انگیزه سیاسی مطرح شده است. بسیاری از رای‌دهندگان آمریکایی می‌گویند آرای‌شان از جنس سلبی است. به عبارت بهتر، نارضایتی نسبت به حضور بایدن یا ترامپ در کاخ‌سفید، به رای برخی شهروندان به نامزد رقیب آنها منجر می‌شود. در این معادله، منطق و رویکرد ایجابی وجود ندارد و برنامه انتخاباتی نامزدها نیز به اقناع بسیاری از شهروندان آمریکایی منجر نمی‌شود.

دموکراسی متفاوت
در این میان، شهروندان آمریکایی به‌صورت همزمان با ساختار انتخابات و مصادیق (افراد) شرکت‌کننده در آن دچار مشکل هستند. ساختار کالج اکترال در آمریکا به‌صورت سنتی متقلبانه بوده و براساس تجمیع آرای شهروندان شکل نگرفته ‌است. در ساختار کالج الکترال، هر ایالت برحسب جمعیت و اهمیت خود، امتیاز الکترال خاصی دارد و فراتر از آن، اگر نامزدی حتی یک رای بیشتر نسبت به نامزد دیگری در یک ایالت به‌دست‌آورد، کل آرای الکترال آن ایالت را به حساب خود واریز می‌کند. در این ساختار، درنهایت آرای مخالف نامزد پیروز در یک ایالت نیز به آرای موافق تبدیل شده و امتیاز آنها به سبد حزب برتر واریز می‌شود. همین ساختار شکننده باعث شده‌ است در سال‌های ۲۰۰۰ و ۲۰۱۶ میلادی، جمهوریخواهان به‌رغم کسب آرای عمومی کمتر، در انتخابات ریاست‌جمهوری پیروز شوند.

نمایش‌های خسته‌کننده برای شهروندان آمریکایی!
بیش از ۵۰۰ روز به انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا باقی‌مانده است. این کشور اما تنها کشور جهان است که در آن کارزار انتخاباتی از یک‌سال و اندی پیش آغاز می‌شود و با این‌که حدود شش‌ماه به آغاز انتخابات‌های مقدماتی دو حزب اصلی باقی مانده، کارزارهای انتخاباتی مدت‌هاست که آغاز شده‌ و شمار قابل‌توجهی وارد رینگ شده‌اند اما حضور این افراد در انتخابات مقدماتی، به ایجاد نشاط سیاسی و انتخاباتی در آمریکا منجر نشده است. تابه‌حال در مجموع ۲۳ نفر اعلام نامزدی کرده‌اند: ۱۵ نفر برای کسب عنوان نامزدی حزب جمهوریخواه نبرد می‌کنند، چهار نفر برای دموکرات‌ها و چهار نفر هم برای سایر احزاب. البته برخی از این نامزدها را نمی‌توان جدی تلقی کرد؛ مثل جو آلن مالدونادو معروف به جو اگزاتیک یا «شاه‌ببرها»، چهره‌ای رسانه‌ای که به جرم دسیسه برای قتل در زندان است. او سال ۲۰۱۶ که ناشناخته بود هم به‌عنوان نامزد مستقل برای ریاست‌جمهوری ثبت‌نام کرد. بااین‌همه تمام نظرسنجی‌ها از این خبر می‌دهد که بالاترین احتمال این است که انتخابات سال آینده تکرار معکوس انتخابات۲۰۲۰ باشد: مصاف جو بایدن و دونالد ترامپ.ترامپ مصمم است به هر نحو ممکن انتقام شکست سال۲۰۲۰ را از بایدن بگیرد و در مقابل، رئیس‌جمهور آمریکا نیز اصرار دارد که بار دیگر به‌رغم ناتوانی جسمی و کهولت سن در انتخابات حضور پیدا کند. از سال۱۹۵۱ به بعد، طبق قانون‌اساسی آمریکا هر رئیس‌جمهوری تنها دو بار حق انتخاب‌شدن دارد و روسای‌جمهور معمولا می‌خواهند از این حق خود کاملا استفاده کنند. البته استثناهایی هم وجود دارد. مثلا لیندون بی جانسون در سال۱۹۶۸ نخواست برای دوره دوم نامزد شود و کنار رفت اما وقتی رئیس‌ جمهوریخواهان نامزدی دوباره باشد، حزب او تقریبا همیشه کنارش می‌ایستد و او را دوباره نامزد می‌کند. احزاب سوم (غیر از دموکرات و جمهوریخواه) نیز در این معادله اساسا جایی ندارند و توسط این دو جریان اصلی قدرت از صحنه رقابت پس زده می‌شوند.