سنگ‌تمام رسانه‌ملی برای مردمی‌ترین رویداد فرهنگی سال

بعضی رسانه‌های خارجی، طبق معمول سعی‌شان بر کمرنگ جلوه دادن نمایشگاه کتاب بود اما رسانه‌ملی، در اقدامی طوری این رویداد فرهنگی را پوشش داد که حتی در دوره‌های قبل نیز سابقه نداشت؛ حدود ۱۲ساعت برنامه از تلویزیون در ۱۶شبکه و حدود ۱۱ساعت برنامه از رادیو در هشت شبکه، هر روز اختصاص پیدا کرد به سی و چهارمین نمایشگاه کتاب تهران. با ساخت دکور و برپایی استودیوهای تلویزیونی در سالن‌ها و شبستان مصلای امام‌خمینی(ره)، محل برگزاری نمایشگاه، در ساعات مختلف میزبان نویسندگان، مولفان، شعرا، ناشران شد و ضمن گفت‌وگو با ایشان، اطلاعات جامعی حول حوزه نشر و تازه‌های کتاب به دوستداران یار مهربان ارائه شد.

۱- «کتاب اول» به تهیه‌کنندگی علیرضا متقیان است که به صورت زنده روی آنتن شبکه یک می‌رود. این برنامه شامل گزارش مردمی و گفت‌وگو با مهمان برنامه است. مدت زمان برنامه، ۱۸ تا ۲۶ دقیقه و در هر قسمت میزبان دو نفر از اهالی قلم و کتاب است. این برنامه، در سه نوبت به صورت زنده و ارتباط مستقیم در ساعت‌های ۱۱ تا ۱۲، ۱۳ تا ۱۴ و ۱۶ تا ۱۷ برنامه پخش می‌کند.ضرباهنگ برنامه، کسالت‌آور نیست و نسبتا ما قلّ و دلّ پیامش را منتقل می‌کند.

۲- برنامه دوم شبکه یک سیما، «روایت کتاب» است با هدف بررسی آثار ادبیات پایداری و دفاع‌مقدس. این ویژه‌برنامه به تهیه‌کنندگی مجید صحاف و سردبیری سمیه عظیمی ستوده با بررسی کتاب و کتابخوانی در حوزه انقلاب اسلامی و دفاع‌مقدس، همه روزه از ساعت ۱۸ ‌روی آنتن می‌رود. «روایت کتاب» محصول مشترک بنیاد فرهنگی روایت فتح و شبکه تلویزیونی کتاب است. گرچه از حیث جذابیت، از بهترین برنامه‌ها نیست اما پرداختن به موضوع دفاع‌مقدس به عنوان یک زمینه راهبردی و گاه مغفول در ادبیات داستانی و تاریخ مکتوب کشورمان، برنامه‌ای است که جای خالی‌اش میان دیگر برنامه‌ها، پیش از این خالی بود.

۳- «ش» به تهیه‌کنندگی محمدحسام مدنی، ‌کارگردانی علیرضا کاردان امین و اجرای فاطمه افشاریان، نفیسه‌سادات موسوی و مهدی اعرابی که هر روز به صورت زنده حوالی ساعات ۱۲و۴۵ دقیقه و ۱۸و ۴۵ دقیقه و به صورت تولیدی و پوشش مراسم تصویری و خبری نمایشگاه، در فواصل برنامه‌ها پخش خواهدشد. برنامه در سه قسمت در هر روز روی آنتن می‌رود که در مجموع حدودا ۴۵ دقیقه است. باغ کتاب فارغ از اسم بامسما و جذاب اما ضرباهنگی نسبتا کند دارد و در هر بخش معمولا یک شخص مهمان آن است.

۴- دوربین‌های شبکه سه نیز با حضور در نمایشگاه بین‌المللی کتاب، به اطلاع‌رسانی از این نمایشگاه می‌پردازد و همچنین گزارش‌هایی از گفت‌وگو با نویسندگان و ناشران حاضر در این نمایشگاه به صورت زنده روی آنتن می‌برد. برنامه شبکه سه «اردیبهشت» نام دارد با اجرای پرهام عمرانی. در مقایسه با دیگر مجریان، عمرانی غیر کتابی‌ترین محسوب می‌شود. او تهیه‌کننده برنامه دوربین مخفی «نسیما» در شبکه نسیم است و در بخشی از برنامه، دوربین مخفی را به اردیبهشت نیز آورده است. این برنامه، در سه تا پنج بخش در روز پخش می‌شود که مجموعا بین حدود ۴۰ تا ۷۰ دقیقه را شامل می‌شود؛ معمولا حدود ساعت ۱۰و۴۶ دقیقه صبح، بعد از نماز ظهر، ساعت ۱۵ و بین ساعت‌های ۱۷ تا ۱۷و۳۰ دقیقه پخش می‌شود که هر کدام مدت حدودا ۱۵ دقیقه‌ای دارند. در این لحظات مجری سعی می‌کند هم گزارش و روایتی از اتفاقات نمایشگاه کتاب ارائه کند و هم با ناشران و نویسندگان برتر نمایشگاه گپ و گفتی داشته‌باشد. علاوه بر برنامه «اردیبهشت»، برنامه صبحگاهی «سلام صبح‌بخیر» نیز هر روز تازه‌ترین اخبار نمایشگاه کتاب را منعکس می‌کند. سلام صبح‌بخیر از شنبه تا پنجشنبه ساعت ۶ و ۳۵ دقیقه از شبکه سه سیما پخش می‌شود.

۵- برنامه «کتاب‌چهار» به تهیه‌کنندگی کوروش انصاری و اجرای کوروش علیانی در استودیوی شبکه چهار واقع در محل نمایشگاه کتاب به‌طور زنده روی آنتن رفته است. این برنامه نیز طی سلسله‌گفت‌وگوهایی با شخصیت‌های شناخته‌شده حوزه کتاب و نشر، فضای نشر کتاب را مورد بررسی و تحلیل قرار می‌دهد. هر قسمت کتاب‌چهار از حدود ۳۸ تا حدود ۴۲ دقیقه و شامل دو بخش است. طبیعتا علیانی با سابقه قابل‌توجهی که در رابطه با برنامه‌سازی در حوزه کتاب دارد توانسته برنامه‌ای خوش‌ساخت و با ضرباهنگ استاندارد تولید کند. البته در جدول پخش شبکه‌ چهار، در کل حدود سه بخش ۲۰دقیقه‌ای تدارک دیده شده.

۶- علاوه بر برنامه‌های نام‌ونشان‌دار صداوسیما، برخی برنامه‌ها نیز با مشارکت و همکاری دبیرخانه و روابط‌عمومی نمایشگاه پخش می‌شوند ازجمله ویژه‌برنامه نمایشگاه کتاب که هر روز از ساعت ۱۵ و ۴۰ دقیقه تا ۱۶ به‌صورت مستقیم روی آنتن شبکه پنج سیما می‌رود به همراه گزارش‌های ویژه‌ای در فواصل برنامه‌ها.

۷- پویش # من _ و _ کتاب ویژه‌برنامه اختصاصی نمایشگاه کتاب هر روز ساعت ۱۲ و ۳۰ دقیقه به‌صورت زنده از شبکه افق در حدود ۲۰ تا ۳۰ دقیقه روی آنتن می‌رود. درست است که شبکه افق را عمدتا با تولید برنامه‌های سیاسی و مناظره‌های خاص می‌شناسند اما رسالتش محدود به این جنس تولیدات نیست. مخاطبان افق می‌توانند در پویش # من _ و _ کتاب شرکت کنند و تصاویر یا متن‌های خود را به شماره ۰۹۰۱۸۳۸۱۰۳۱ در بله برای این برنامه ارسال کنند تا در برنامه با اسم خودشان پخش شود.در این ویژه‌برنامه که با اجرای شایان رضوانی هر روز ساعت ۱۲ و ۳۰ دقیقه از شبکه افق پخش می‌شود، از دو مهمان نویسنده و ناشر دعوت به‌عمل‌می‌آید و حضور مردم در نمایشگاه کتاب هم به‌صورت زنده به تصویر کشیده می‌شود. این ویژه‌برنامه تا پایان امروزهر روز ساعت ۱۲ و ۳۰ دقیقه از قاب شبکه افق پخش می‌شود. برخلاف آنچه ممکن است به‌عنوان پیش‌فرض وجود داشته باشد، این برنامه شبکه افق از برخی موارد شبکه‌های پرمخاطب‌تر، راحت‌تر می‌تواند مخاطب را تماشاگر خود کند. جای خالی فضای تعاملی با کتاب‌دوستان در ایام برگزاری نمایشگاه کتاب، با این برنامه تا حدی پر می‌شود.

۸- کودک‌شو تنها ویژه‌برنامه نسیم در این ایام نبوده و «دیدی‌نو» به تهیه‌کنندگی رامین کحال‌زاده ویژه ایام برگزاری نمایشگاه کتاب هر روز ساعت ۱۸ و ۳۰ دقیقه به مدت ۲۵ دقیقه با مروری بر حواشی رویدادهای نمایشگاه کتاب روی آنتن شبکه نسیم رفته است. در این ویژه‌برنامه سعی شده نگاه خبری به نمایشگاه نشود و جنبه‌های دیگری از این رویداد با دیدی‌نو برای مخاطبان روایت شود. برنامه «کودک‌شو» شبکه نسیم هم در نمایشگاه بین‌المللی کتاب اجرا می‌شود و برای خانواده‌هایی که همراه فرزندان‌شان از نمایشگاه کتاب بازدید می‌کنند فضای شادی‌بخشی را فراهم کرده است.

۹- شبکه افق نیز ویژه‌برنامه «تورق» را با موضوع نمایشگاه کتاب روی آنتن می‌فرستد.

۱۰- برنامه «ببین و بدون» شبکه کودک نیز هر روز ساعت ۱۷ و ۳۰ دقیقه
تا ۱۸ و ۱۵ دقیقه با حضور چهره‌های حوزه کودک از سالن کودک و نوجوان نمایشگاه کتاب روی آنتن رفته و توانسته سبد محتوای کودک‌ونوجوان در این ۱۱ روز را پر و پیمان‌تر کند.

۱۱- شبکه امید با برنامه «باشگاه امید»، هر روز ساعت ۱۹ و ۳۰ دقیقه تا ۲۰ و ۱۵ دقیقه با حضور نویسندگان حوزه نوجوان از سالن کودک‌ونوجوان نمایشگاه کتاب با مخاطبان این شبکه همراه بوده است.

علاوه بر تلویزیون، شبکه‌های مختلف رادیویی نیز در سی‌‌و‌چهارمین دوره نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران، برنامه‌های ویژه‌ای را تدارک دیده‌اند که ۱۲ شبکه رادیویی از ۱۴ شبکه در بزرگ‌ترین رویداد فرهنگی کشور حضور دارند.
از ۲۰ اردیبهشت‌، برنامه‌های زنده همه شبکه‌های رادیویی در محل برگزاری نمایشگاه کتاب تهران از ساعت ۱۲ تا ۲۰ پخش شد و در خدمت اطلاع‌رسانی و نقد و بررسی اتفاقات و آثار سی‌و‌چهارمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران بود و به شرح ذیل:

از ۱۲ تا ۱۳، رادیو ورزش از استودیو یک، در قالب برنامه تصویری-رادیویی روی موج رادیو ورزش و ایرانصدا
از ۱۳ تا ۱۴ و ۳۰ دقیقه، رادیو گفت‌وگو، با حضور مژده لواسانی و مسعود فروتن
از ۱۵ تا ۱۵ و ۴۵ دقیقه، رادیو جوان
از ۱۶ تا ۱۷، رادیو ایران
از ۱۷ تا ۱۸ و ۳۰ دقیقه، رادیو فرهنگ برنامه‌هایی از استودیو جام‌جم
از ۱۸ و۳۰ دقیقه تا ۲۰، رادیو نمایش در استودیو یک با اجرای مصطفی امامی و تهیه‌کنندگی محمد بخشایش
رادیو فرهنگ در طول روز نیز در برنامه‌هایی که از استودیو جام‌جم پخش می‌شوند، برنامه‌های نمایشگاه را پوشش می‌دهد.
در استودیو ۲ رادیو حوالی پله آبشار مصلی، مقابل ورودی‌های ۳۰، ۳۱ و ۳۲ شبستان، استودیو رادیو صبا از ساعت ۱۴ تا ۱۵، رادیو تهران از ساعت ۱۵ تا ۱۶، رادیو سلامت ۱۶ تا ۱۷، رادیو معارف ۱۷ تا ۱۸‌، رادیو اقتصاد ساعت ۱۸ تا ۱۹ برنامه داشته‌اند.
استودیو۳ رادیو مستقر در محل برگزاری نمایشگاه برنامه ضبطی داشته و برنامه‌های ایرانصدا از ساعت ۹ تا ۲۰ قابل دستیابی است.
از‌جمله برنامه‌های این شبکه‌ها تست با صدا و خوانش کتاب برای تولید کتاب گویاست، به‌ویژه از رادیو صبا، ایرانصدا و رادیو نمایش.
رادیو اقتصاد: برنامه «نشر اقتصاد» هر روز از ساعت ۱۱ و ۳۰ دقیقه به تهیه‌کنندگی پویان امینان و گویندگی بابک مینایی از رادیو اقتصاد از محل نمایشگاه بین‌المللی کتاب پخش شده که مهم‌ترین هدف آن ترویج رونق خرید کتاب است.
هر روز در گفت‌وگو با ناشران و دست‌اندرکاران نمایشگاه به بررسی چالش‌های اقتصادی این صنعت و ارائه راهکار تقویت بنیه آن می‌پردازد‌.
تازه‌ترین اخبار روند برگزاری نمایشگاه و گزارش‌های مردمی نیز توسط مهدخت نعمت‌زاده، گزارشگر برنامه به سمع شنوندگان برنامه رسانده شده است.
رادیو ایران: «باغ هنر» در نمایشگاه کتاب تا پایان سی و چهارمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب از مصلای بزرگ تهران، محل برگزاری نمایشگاه کتاب تقدیم می‌شود. در این برنامه، ضمن انعکاس رویدادهای مهم نمایشگاه با ناشران برتر و نویسندگان شاخص گفت‌و‌گو می‌شود.
گفتنی است باغ هنر به تهیه‌کنندگی عبدا... علایی و اجرای شهاب شهرزاد از شنبه تا چهارشنبه ساعت ۱۶ از رادیو ایران پخش می‌شود.
علاوه بر باغ هنر، برنامه «پلاک هشت» نیز در روزهای برپایی سی‌و‌چهارمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران، جهت معرفی تازه‌ترین کتاب‌ها و آثار منتشر شده در حوزه دفاع ‌مقدس از ساعت ۱۳ و ۳۰ دقیقه شنبه تا چهارشنبه از رادیو ایران پخش می‌شود.
سومین برنامه و برنامه تحصصی رادیو ایران برای معرفی کتاب، «تالار آیینه» که یکشنبه و سه‌شنبه ساعت ۲۲ و ۳۰ دقیقه نمایشگاه به معرفی تازه‌ترین کتاب‌های منتشر شده پرداخته است.
چهارمین و قدیمی‌ترین برنامه رادیو ایران، «راه شب» دوست‌داشتنی است که تلاش می‌کند با ناشران مختلف نمایشگاه کتاب گفت‌و‌گو کند. این برنامه از ۳۰ دقیقه بامداد از رادیو ایران پخش می‌شود.
آخرین روز نمایشگاه کتاب و ویژه‌برنامه‌های رسانه ‌ملی را از دست ندهید! البته هر قسمتی از ویژه‌برنامه‌ها را خواستید تماشا کنید، با اطلاعاتی که در این شماره قاب کوچک ارائه شد، می‌توانید از تلوبیون و ایرانصدا، پیدا کرده، ببینید و بشنوید.