توسعه شهر مرهون فعالیت شورا است

جام جم آنلاین اصفهان؛ پس از گذشت حدود ۲۰ سال از پیروزی انقلاب اسلامی، شوراهای اسلامی شهر و روستا که در اصول ۱۰۰ تا ۱۰۶ قانون اساسی نیز دیده شده بود، تشکیل شد. انتخابات نخستین دوره شوراهای اسلامی هفتم اسفندماه ۱۳۷۷ برگزار شد و اولین دوره شورای اسلامی شهرها نهم اردیبهشت‌ماه ۱۳۷۸، آغاز به کار کرد.

شورای اسلامی شهر، در واقع مجلسی محلی در سطح شهر است که نمایندگان آن توسط شهروندان همان شهر انتخاب می‌شوند و وظیفه اصلی آن‌ها انتخاب شهردار، تصویب بودجه و نظارت بر عملکرد شهرداری است. در این راستا دوره ششم شورای اسلامی شهر اصفهان، از نیمه مردادماه ۱۴۰۰ فعالیت خود را آغاز کرد و اهدافی را سرلوحه فعالیت‌های خود قرار داد تا بتواند ضمن جلب رضایت شهروندان، شهر را به نحو احسن اداره کند.

با توجه به اینکه اصفهان سومین کلان‌شهر پرجمعیت کشور و قطب گردشگری ایران محسوب می‌شود، اداره آن در ابعاد مختلف همچون ترافیکی و گردشگری، کار دشواری است و باید تلاش مضاعفی در این راستا انجام شود تا بتوان ظرفیت‌های بالقوه نصف‌جهان را برای رضایت شهروندان، بالفعل کرد.

با توجه به فرارسیدن روز شوراها، گفت‌وگویی را با ابوالفضل قربانی، نایب رئیس شورای اسلامی شهر اصفهان انجام داده‌ایم که مشروح آن را در ادامه می‌خوانید:

چه تحلیلی درباره جایگاه شوراها، اختیارت آن و سایر موارد مربوطه دارید؟

نخستین دوره شوراهای اسلامی شهر و روستا نهم اردیبهشت‌ماه ۱۳۷۸ فعالیت خود را آغاز کرد. شوراهای اسلامی با گذشت چندین سال و در حال حاضر که دوره ششم آن فعال است، در کل کشور منشأ بسیاری از خدمات و اقدامات عمرانی مناسب بوده است و به‌نظر می‌رسد، رونق و توسعه بسیاری از مناطق، مرهون شوراهای اسلامی شهر است.

در چندین اصل قانون اساسی و سخنان حضرت امام خمینی (ره) نیز مطرح شده است که مردم هر منطقه بهتر از هر کسی می‌توانند به مسائل آن منطقه رسیدگی کنند و شوراها نیز بر همین اساس شکل گرفت که آموزه‌های دینی نیز بر این موضوع استوار است و امر به شورا و مشورت در قرآن نیز بر تشکیل آن تاکید داشت.

در بسیاری از شهرها از جمله کلان‌شهر اصفهان، میزان پیشرفت، توسعه، اقدامات عمرانی و بهبود وضعیت شهر، پس از تشکیل شوراهای اسلامی شهر، به‌مراتب بیشتر از گذشته است و اهتمام و جدیت نمایندگان مردم برای رفع مشکلات، به‌صورت قطعی نتایج مناسبی را به‌همراه داشته است.

وسعت اصفهان نسبت به زمانی که شوراها تشکیل شد، حدود دو برابر شده است که خدمات‌رسانی به تمام نقاط شهر کار دشواری بود و به‌واسطه تسریع در خدمت‌رسانی به مردم توسط شورای اسلامی شهر، ارائه این خدمات با کیفیت، جدیت و سرعت بیشتری انجام می‌شود.

با توجه به اینکه اعضای شوراها، نمایندگان شهروندان هستند، با مطالبات مردمی آشنایی دارند و می‌توانند آن را پیگیری کنند و در مقابل نیز با توجه به ارتباطی که شهروندان با شوراها دارند، می‌توانند مشارکت و حضور بهتری را در حل مسائل شهر داشته باشند.

از دوره نخست شوراهای اسلامی شهر، مجموعه نهادهایی که به نوعی احساس کردند با تشکیل شوراها، از اختیارات آن‌ها کاسته شده است، نسبت به محدود کردن اختیارات این نهاد در قانون اقدام کردند و در دوره‌های مختلف دولت لوایحی را به مجلس ارسال کردند تا اختیارات شورا کاهش پیدا کند، در آیین‌نامه‌هایی که تصویب می‌شود نیز این موضوع دیده می‌شود که امیدواریم این روند تغییر کند.

با توجه به اینکه شوراها می‌توانند وضعیت بهتری را برای شهروندان ایجاد کنند، دولت و مجلس باید نسبت به افزایش اختیارات این نهاد، اهتمام لازم را داشته باشند، همچنین لازم است شوراها با آموزش بیشتری در زمینه وظایف خود فعال باشند تا از بهانه‌جویی‌ها جلوگیری شود.

با توجه به اینکه در حال حاضر برنامه ششم توسعه کشور در حال اجرا است، آیا در این برنامه راهبردی، به شوراها توجه کافی شده است؟

جامعه شورایی انتظار بیشتری داشت، زیرا اصل شوراها در قانون اساسی دیده شده است و باید به این موضوع توجه کرد اما این امکان باید فراهم می‌شد که منابع ملی بیشتر در اختیار شوراهای اسلامی شهر قرار گیرد تا شاهد عمران و آبادانی بیشتر شهرها باشیم.

آیا استقلال شوراها ضرورت دارد؟

شوراها در قانون به‌عنوان یک نهاد نظارتی و مستقل دیده شده‌اند؛ مستقل بدان معنا که توسط مردم انتخاب می‌شوند و تصمیم‌های اعضای این نهاد در حیطه قانون، برای استانداران، فرمانداران و مدیران لازم‌الاجرا است.

گاهی با برداشت اشتباه یا ضعف در قوانین مصوب مجلس، اقداماتی انجام می‌شود که بعضی از اختیارات شوراها کم و زیاد می‌شود و ممکن است در تطبیق مصوبات با قوانین، مواردی به مصوبه وارد می‌شود، لذا با توجه به اینکه تصویب مصوبه با شورا و تأیید آن بر عهده هیئت انطباق است، امکان دارد نص آن را تغییر دهند که این موضع از نظر قانون مشکل دارد.

شورای ششم اصفهان چه میزان مطابق با اهداف نهاد شوراها در فرادست عمل کرده است؟

شورای اسلامی شهر اصفهان از سایر شوراها مستثنی نیست. به‌رغم اینکه هرچه از تشکیل شوراها گذشته است، کامل‌تر شدند، ممکن است ضعف‌هایی نیز داشته باشند، لذا با نقطه مطلوب فاصله داریم اما وضعیت موجود بسیار خوب است.

با وجود اینکه اداره شهری همچون اصفهان با توجه به تنوع مأموریت‌ها و اقدامات در جهت‌های مختلف، کار پیچیده‌ای است، اما دوره ششم مدیریت شهری در عملکرد خود کارنامه قابل قبولی داشته است و این انتظار وجود دارد که فعالیت‌ها بهتر و بیشتر شود.

برخی شهروندان معتقدند که شوراها، شورای شهرداری است نه شورای شهرها؛ نظر شما در این باره چیست؟

با توجه به ضعف قانون، شوراهای اسلامی شهرها به شورای شهرداری‌ها تنزل می‌کند که این نقص علاوه بر اینکه باید اصلاح شود، باید به سمت مدیریت واحد شهری نیز حرکت کند؛ در حال حاضر بخشی از فعالیت‌های آن در حال انجام است و قرار است در چند شهر به‌صورت آزمایشی اجرا شود.

شورای اسلامی شهر اصفهان نیز پیگیر رفع این مشکل است و باید به این موضوع نیز توجه داشت که برخی شهرها ظرفیت مدیریت واحد یکپارچه شهری را ندارند، لذا پیشنهاد داریم در شهرهایی همچون اصفهان و سایر کلان‌شهرها که ظرفیت این موضوع وجود دارد، واگذاری انجام شود تا جایگاه شورای اسلامی شهر از شورای شهرداری، به شورای اسلامی شهر حرکت کند.

تحقق مدیریت واحد شهری در شهرها و کلان‌شهرهای کشور موضوع بسیار مهمی است که همواره مطالبه شوراها بوده است اما تاکنون این خواسته محقق نشده، زیرا با مقاومت دولت روبه‌رو شده است.

هاجر مقضی خبرنگار جام جم آنلاین