مسمومیت سریالی دانش‌ آموزان؛ فوبیا یا عامل ناشناخته؟

برخی می‌گویند این اتفاق حاصل خرابکاری یا دخالت یک عامل ناشناخته‌است، اما وزیر بهداشت و آموزش با اطمینان گفت، عامل میکروبی باعث مسمومیت نشده‌ است.

نماینده مردم قم در مجلس هم علت را فوبیای دانش‌آموزان اعلام کرد. این در حالی است که دانش‌آموزان می‌گویند، قبل از مسمومیت بویی شبیه میوه گندیده استنشاق کرده‌اند.

درحالی‌که تیم‌های تحقیقاتی از دانشگاه‌های علوم‌پزشکی قم و تهران سرگرم بررسی این موضوع هستند، روز سه‌شنبه، 117 دانش‌آموز دیگر به جمع مسموم‌شدگان اضافه شدند تا این زنجیره مرموز همچنان ادامه داشته‌باشد.

اولین دور مسمومیت‌ها 9 آذر اتفاق افتاد و 18 دختر دانش‌آموز هنرستان نور یزدان با علائم بی‌حالی، سوزش‌گلو، سرگیجه، بی‌حسی در عضلات دست و پا دچار مسمومیت شدند. دو هفته بعد، 51 دانش‌آموز دیگر نیز با مشکلات مشابه روانه بیمارستان شدند. مجید محبی، سرپرست معاون درمان دانشگاه علوم‌پزشکی قم در واکنش به این موضوع اعلام کرد مسمومیت دانش‌آموزان ناشی از «مصرف» ماده خاصی نیست و آنچه رخ داده، یک مسمومیت تنفسی است. اما این پایان ماجرا نبود و هشتم بهمن، خبر مسمومیت 15 دانش‌آموز دبیرستان دختران فاطمیه در صفاشهر با تصاویر دخترانی‌که در حال انتقال به آمبولانس بودند، در فضای مجازی منتشر شد. دو روز بعد، این ماجرا دوباره در مدرسه فاطمیه تکرار شد و این بار 18 دختر دانش‌آموز در بیمارستان بستری شدند.

در حالی‌که والدین همچنان در هراس سلامت فرزند خود بودند، 12 بهمن، هفت دانش‌آموز و یک معلم مدرسه بلقیس برقعی توسط همان عامل ناشناخته مسموم شدند. با تکرار حادثه، اعتراضات والدین شدت ‌گرفت و خواستار رسیدگی به موضوع شدند. جلسه‌ای با حضور دادستان قم، معاون استاندار، برخی مسئولان پدافند غیرعامل، دانشگاه علوم‌پزشکی، آتش‌نشانی، آموزش‌و‌پرورش استان و برخی دیگر در دادسرای قم تشکیل شد و دادستانی از دستگاه‌های مسئول خواست علت را شناسایی‌ کنند. مسئولان هنوز در حال حدس و گمان بودند که خبر رسید سه دانش‌آموز دبیرستان دخترانه قرائتی و مدرسه میثم، طاها و امامی در تاریخ 16 بهمن دچار مسمومیت شده‌اند. یک روز پس از این ماجرا، 64 دانش‌آموز دختر از مدارس فاطمه‌الزهرا، شاهد، رضوی و هنرستان سید‌حسن برقعی باز هم به علت مسمومیت با آمبولانس به بیمارستان منتقل شدند.

با شدت یافتن اعتراضات والدین، استانداری قم با حضور احمد حاجی‌زاده معاون سیاسی و امنیتی استانداری قم، مدیرکل آموزش و پرورش و معاون درمان دانشگاه علوم‌پزشکی قم جلسه‌ای تشکیل داد. با گذشت چند روز از این جلسه، این بار نوبت 37 دختر دانش‌آموز مدارس شاهد، رضویه و اخوان بود که با همان عامل ناشناخته مرموز مسموم شوند.

حادثه از زبان دانش‌ آموزان

یکی از دختران دانش‌آموز دبیرستانی به خبرنگار جام‌جم می‌گوید: «12 بهمن بود که ما هم در مدرسه دچار مسمومیت شدیم. سرکلاس بودیم که یکدفعه صدای جیغ و داد بچه‌ها بلند شد. معاون مدرسه به ما گفت چون ‌گاز پخش شده با حفظ آرامش از کلاس خارج شوید و به حیاط مدرسه بروید. بویی‌ که در سالن پیچیده‌بود، بیشتر شبیه پرتقال ‌گندیده‌بود. بین ساعت یک تا یک و 30 دقیقه بعد‌ازظهر بود که مسمومیت اتفاق افتاد و بچه‌ها حال‌شان بد شده‌بود و همگی دچار فراموشی، تهوع، سرگیجه، تپش قلب، سردرد و سر شدن پاها شدیم. مسئولان مدرسه ابتدا با این قضیه سطحی برخورد کرده و ما را تا ساعت 2 بعدازظهر در مدرسه نگه داشتند و اجازه ندادند خارج شویم اما با بدتر شدن وضعیت با اورژانس تماس‌گرفتند. یکی از معاونان مدرسه ما هم به علت مسمومیت هنوز در بیمارستان بستری است و با این‌که دو هفته از این ماجرا گذشته، ولی وضعیت جسمی خوبی ندارد. خودم هم پنج روز در بیمارستان بستری بودم و بعد مرخص شدم.»

دختر دانش‌آموز دیگری هم می‌گوید:«دوست من دچار مسمومیت شد. او می‌گفت قبل از مسمومیت، ابتدا بویی شبیه سیم سوخته یا نارنگی‌ گندیده در فضا پخش شد و بعد همگی دچار سردرد و سرگیجه شدیم. بعضی‌ها حتی غش‌کردند و بعضی هم دست و پای‌شان را حس نمی‌کردند. پدر یکی از دوستانم‌ که در مدرسه بود هم دچار مسمومیت شد و اکسیژن به او وصل کردند. سه روز پیش هم وقتی داشتیم به خانه برمی‌گشتیم متوجه شدیم بچه‌های سه مدرسه دیگر هم دچار مسمومیت شده‌اند و پدر و مادرها هم رفتند برای دعوا. بعضی‌ها در خانه هستند و بعضی هم هنوز در بیمارستان بستری‌اند. به ما گفته‌اند اگر دوباره بوی‌گاز آمد، با یک دستمال مرطوب بینی و دهان‌مان را بپوشانیم.»

مادر یکی دیگر از دانش‌آموزان هم‌ که به شدت از این حادثه عصبانی است، به جام‌جم می‌گوید: «دختر من هم جزو مسموم شدگان است و پس از مسمومیت دچار علائمی مانند سردرد شدید، بی‌حسی بدن، حالت تهوع و حمله‌های عصبی شد. بعد از چند روز بررسی و گرفتن انواع آزمایش‌ها مثل سی‌تی اسکن، دکترها به ما گفتند نمی‌دانیم علت این مسمومیت چیست و دخترتان را ببرید.»

شایعاتی‌که جان گرفتند

بازارشایعات به شدت داغ است. یکی می‌گوید برای این‌که جلوی درس خواندن دخترها در مدارس‌گرفته شود، گاز پخش شده و آن یکی هم می‌گوید پخش‌گاز در مدارس برای برگزاری مانور و آمادگی است. یکی دیگر هم بحث سلاح شیمیایی را مطرح می‌کند و بعضی هم می‌گویند گاز خردل پخش شده‌است. یک فعال رسانه‌ای در قم، با انتشار یک فایل ویدئویی درفضای مجازی در واکنش به این شایعات ‌گفت:« این روزها نکاتی‌گفته شده‌است که به روشنگری نیاز دارد. عده‌ای‌گفته‌اند مسمومیت کار مذهبی‌های تندرو است، درحالی‌که بسیاری از والدین دانش‌آموزان مسموم شده مذهبی هستند و برخی مدارسی‌که در آن مسمومیت رخ داده هم مذهبی است. به نظر من این ادعا مضحک است.»

در حالی‌ که شایعه مسمومیت دانش‌آموزان با آمونیاک همچنان مطرح است، مجید محبی، معاون درمان دانشگاه علوم‌ پزشکی قم گفت هیچ علامتی در خصوص مسمومیت با آمونیاک در دانش‌ آموزان بستری در مراکز درمانی مشاهده نشده‌ است.

وی گفت: تمام امکانات لازم برای درمان دانش‌آموزان در قم وجود دارد و تا الان مشکل حادی که باعث ضایعه پایداری باشد، مشاهده نشده و هیچ گونه موردی که موجب مرگ، کما، فلج شدگی یا خونریزی گوارشی نداشته‌ایم. با این‌که حتی دستگاه‌های مسئول خارج از استان با تمام امکانات تخصصی و فوق‌تخصصی در قم حضور پیدا کردند، اما هنوز به عامل مشخصی در ارتباط با این حوادث دست نیافته‌ایم.

واکنش مسئولان به مسمومیت‌ های سریالی

برای دانستن کم و کیف موضوع تلاش‌کردیم با مجتبی ذوالنوری، نماینده قم در مجلس صحبت‌کنیم، اما با وجود تماس‌های مکرر گفت در مورد این موضوع مصاحبه نمی‌کند.

احمد امیرآبادی فراهانی، یکی دیگر از نمایندگان قم در مجلس هم که 18 بهمن ماه، مسمومیت دانش‌آموزان را مشکوک خواند‌ بود، در اظهارنظری جدید اعلام کرد این مسأله بزرگنمایی شده‌است: «می‌توانیم این موضوع را با یک مثال تحلیل کنیم، مثلا در یک جمعی هشت تا 10 نفر بگویند ما در حال خفه‌شدن هستیم. افراد دیگر که بیماری زمینه‌ای داشته‌باشند نیز احساس خفگی به آنها دست می‌دهد و می‌گویند ما در حال خفه‌شدن هستیم. بر این اساس این موضوع را می‌توان فوبیا عنوان کرد. این موضوع هنوز در حال بررسی است.»

بهرام عین‌اللهی، وزیر بهداشت هم روز چهارشنبه پس از حضور در بیمارستان شهیدبهشتی قم و صحبت با دانش‌آموزان مسموم شده و تعدادی از پزشکان‌ گفت:« استادان دانشگاه علوم‌پزشکی قم نهایت تلاش و درمان‌ها را انجام داده‌اند و چند تیم از تهران به قم اعزام شده‌است. مسمومیت بسیار خفیف است و عارضه‌ای از شروع مسمومیت تا امروز ایجاد نشده و نگرانی در این باره وجود ندارد؛ جمع‌بندی ما این است‌که عامل مسمومیت، میکروبی نیست.»

فرماندار قم نیز دیروز با اشاره به منفی شدن نتایج تمام آزمایشات و نمونه‌های گرفته شده از دانش‌آموزان قمی در عالی ترین آزمایشگاه‌های مرجع در تهران گفت: تاکنون موردی از آلودگی و مسمومیت در خون و نمونه‌های گرفته شده از دانش‌آموزان مشاهده نشده است.

کشف علت مسمومیت؛ مطالبه عمومی

روز سه‌شنبه همین هفته، گروهی از والدین دانش‌آموزان مدارس دخترانه قم، روبه‌روی در فرمانداری تجمع کردند و با شعار« مدارس حضوری، آنلاین باید گردد»، خواستار غیرحضوری شدن مدارس و تضمین سلامت دانش‌آموزان شدند.

کشف علت دقیق مسمومیت‌های سریالی حالا تنها خواسته والدین دانش‌آموزان نیست و افکار عمومی هم می‌خواهند مسئولان به سرعت مشخص‌کنند چه عاملی باعث شده تا دو ماه متوالی دانش‌آموزان دچار مسمومیت شوند.