تسهیلاتی ویژه برای ازدواج جوانان دهه‌شصتی‌

آقای بانکی‌پور! اخیرا شما موضوع ازدواج دهه شصتی‌ها را با هم مطرح کرده‌اید و گفته‌اید باید کاری کنیم این گروه سنی با هم ازدواج کنند. در حال حاضر به‌لحاظ آماری وضعیت ازدواج دهه شصتی‌ها چگونه است و شما برای به خانه بخت فرستادن این گروه سنی از جوانان مجرد چه برنامه‌ای دارید؟
طبق آمار دقیق چهار میلیون و 200 هزار پسر و دختر دهه شصتی داریم که ازدواج نکرده‌اند و بالای 30‌سال هستند‌. اگر ما توجه ویژه‌ای به ازدواج این گروه سنی نداشته‌باشیم، اینها به سمت تجرد قطعی می‌روند. اما اگر بتوانیم تمهیدات و تسهیلات ویژه‌ای برای ازدواج آنها در نظر بگیریم می‌تواند در به خانه‌بخت فرستادن آنها موثر باشد، چراکه این گروه سنی از جمعیت، در حال حاضر در سن تردید و محاسبه هستند و کمی در انتخاب و ازدواج سختگیر شده‌اند و حساب و کتاب می‌کنند. بعضی به تجردشان خو گرفته‌اند و برخی نگران تاهل هستند. در این شرایط روحی و به‌خصوص سن حساب‌گری که این قشر در آن قرار دارند اگر بتوانیم تسهیلات ویژه‌ای برای ازدواج دهه شصتی‌ها و دهه پنجاهی‌هایی که هنوز ازدواج نکرده و مجرد مانده‌اند در نظر بگیریم، می‌تواند در حوزه ازدواج این گروه سنی کمک‌کننده باشد. بسیاری از خانواده‌هایی که جوانان مجرد دهه پنجاهی و دهه شصتی دارند، نگرانند و به نظرم کمک به ازدواج این افراد و در نظر گرفتن تسهیلاتی برای ازدواج آنها خواسته تمام جامعه است، چون به هر حال هر کدام از ما یکی دو نفر از این گروه سنی را در خانواده یا فامیل داریم که هنوز ازدواج نکرده‌اند و نگران این ماجرا هستیم.
   
خب ساز و کار شما برای ازدواج این گروه از جوانان چیست و چطور می‌توان آنها را به ازدواج ترغیب کرد؟
پیشنهاد من این بود که باید تسهیلاتی ویژه‌ برای ازدواج این گروه از جوانان در نظر بگیریم. بر این اساس من پیشنهادهایی را برای برنامه هفتم به سازمان برنامه دادم.
   
چه پیشنهادهایی؟
 یکی از این پیشنهادها این است که تسهیلاتی مثل ارائه خودرو بدون قرعه‌کشی یا در نظرگرفتن تسهیلاتی برای قرعه‌کشی یا در نظرگرفتن زمین 200 متری. اینها را که در قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت برای تولد فرزند سوم یا دوم دیده‌ایم برای دهه شصتی‌ها هم در نظر بگیریم. یعنی اجازه بدهیم دهه شصتی‌ها و در واقع افرادی که متولد قبل از دهه 70 هستند اگر با هم ازدواج کردند، بتوانند از همین تسهیلات و امکانات استفاده کنند. علاوه بر این، مجلس اجازه داده‌است تعداد محدودی خودرو وارد کشور شود و ما می‌توانیم 40 درصد از این خودروها را برای این گروه در نظر بگیریم . اینها نمونه‌هایی از تسهیلات ویژه‌ای است که ما می‌توانیم برای ازدواج دهه شصتی‌ها در نظر بگیریم .
   
به نظر می‌رسد در کنار مسائل اقتصادی و معیشتی و بیکاری و امثال آن بخش مهمی از تجرد به خصوص در این گروه سنی به دلایل فرهنگی باشد. آیا به نظر شما چنین تسهیلات و راهکارهایی می‌تواند به ازدواج دهه شصتی‌ها کمک کند؟
نه این‌که با چنین راهکارها و پیشنهادهایی بتوانیم همه جوانان دهه شصتی را به ازدواج ترغیب کنیم و سر و سامان بدهیم اما پیش‌بینی من این است که با این راهکارها لااقل یک میلیون پسر و دختر دهه شصتی با هم ازدواج خواهند کرد و دغدغه ما برای ازدواج نیمی از این جمعیت کم خواهد شد. 
   
 در بحث‌های فرهنگی چطور؛ در این بخش لازم نیست کار خاصی انجام شود؟
قطعا باید این کار توام با فرهنگسازی باشد و من فکر می‌کنم اگر تسهیلات ویژه‌ای برای ازدواج دهه شصتی‌ها در‌نظر بگیریم، خود این به یک گفتمان‌سازی تبدیل می‌شود و موسسات NGO‌ها و گروه‌های فرهنگی ویژه‌ای، مخصوص ازدواج دهه شصتی‌ها تشکیل می‌شود. یکی از موضوعاتی که در‌خصوص ازدواج این گروه سنی مطرح می‌شود موضوع تناسب سنی است و این‌که اگر در این گروه سنی هم سن‌گزینی صورت بگیرد یا حتی دختر چند سالی از پسر بزرگ‌تر باشد، بخشی از مشکلات فرهنگی ازدواج این گروه برداشته می‌شود. نظر شما در این رابطه چیست؟ در رابطه با موضوعات مشاوره‌ای آنچه در ازدواج مهم است، تناسب‌هاست؛‌تناسب عقلی، ‌فکری،تناسب ظاهری که برای ازدواج لازم است. در این میان هیچ کدام از روان‌شناسان سن شناسنامه‌ای را معیار ازدواج نمی‌دانند. کافی است تا دختر و پسر از نظر ظاهری به‌هم بخورند و از آن مهم‌تر از نظر عقلی با هم تناسب داشته‌باشند. دهه شصتی‌ها در سنی هستند که به لحاظ عقلی هم پخته شده‌اند و رشد عقلی لازم را دارند. کافی است از نظر ظاهری با هم تناسب یافته و این ملاک را داشته‌باشند که سن ظاهری‌شان به‌هم‌بخورد و ظاهر هم را بپسندند. در چنین شرایطی شاید خیلی فرقی نداشته‌باشد که دختر چند سالی از پسر بزرگ‌تر باشد یا هم سن و سال هم باشند و لزومی ندارد که حتما پسر بزرگ‌تر از دختر باشد. بنابراین باید این تناسب عقلی و تناسب ظاهری را در نظر گرفت. البته توصیه ما به این گروه از زوج‌های جوان این است که روی سبک زندگی، سلامت و نشاط جوانی‌شان کار کنند . یعنی اگر برای بقیه تاکید ویژه‌ای نداریم، برای این گروه تاکید ویژه داریم که روی سبک زندگی، ‌تغذیه و ورزش و نشاط‌شان و مدیریت استرس‌های زندگی‌شان بیشتر تمرکز و توجه داشته‌باشند تا بتوانند طول دوران جوانی‌شان بیشتر شود. حداقل 20-10 سال از زندگی مشترک‌شان به گونه‌ای باشد که در ایام نشاط جوانی با هم زندگی کنند تا این زندگی کاملا‌ریشه‌دار شود. 
   
البته به نظرم این توصیه‌ای است که برای همه افراد می‌توان مطرح کرد و مختص به گروه سنی خاصی نیست. به هر حال همه ما باید تلاش کنیم سن فیزیولوژیک‌مان از سن شناسنامه‌ای‌مان اگر جوان‌تر نیست، دست‌کم متناسب با آن باشد؛ چراکه سبک زندگی با نشاط و سالم‌تری را برایمان به ارمغان می‌آورد. شما این‌طور فکر نمی‌کنید؟
درست است اما برای افرادی که در سنین بالا ازدواج می‌کنند، ما به طور ویژه این سفارش را داریم که مواظب باشند نشاط جوانی‌شان از دست نرود. راهکار این حفظ نشاط جوانی هم تغذیه سالم،‌ ورزش، ‌مدیریت خواب، ‌مدیریت استرس و به طور خلاصه تمامی توصیه‌هایی است که درباره سبک زندگی سالم ارائه می‌شود تا این افراد به ویژه خانم‌ها بتوانند تا 50‌سالگی و حتی بیشتر از آن نشاط جوانی‌شان را حفظ کنند. در حال حاضر ما در کشورهای خارجی به ویژه کشورهای غربی این را می‌بینیم که خانم‌ها در سنین 35 تا 40 سالگی ازدواج می‌کنند اما شرایط جسمی و نشاط جوانی خود را حفظ کرده‌اند. بنابراین  با این که بارداری در سنین پایین توصیه می‌شود اما در این کشورها به راحتی در 40 سالگی هم بارداری‌های مطمئن و تحت مراقبت ویژه دارند و مشکلی هم برای آنها پیش نمی‌آید.
   
یکی از مهم‌ترین دغدغه‌هایی که برای ازدواج با دخترخانم‌ها در سنین بالاتر وجود دارد، مسأله باروری آنهاست. دختران دهه شصتی در بازه سنی 30 تا 40 سالگی قرار دارند و طبق قوانین فیزیولوژیک و پزشکی هنوز این گروه سنی توانایی باروری دارند. درست است؟
بله سن فیزیولوژیک باروری طبق متون پزشکی تا 49‌سالگی است و نرخ باروری را هم بر همین مبنا محاسبه می‌کنند. این یک مسأله در حوزه پزشکی و بهداشت باروری پذیرفته‌شده و جا افتاده‌است. اما تاکید می‌شود بارداری در سنین بالای 35 یا 40 سال باید با مراقبت ویژه صورت بگیرد. 
   
این مسأله در غرب زیاد اتفاق می‌افتد و به این کودکان لقب گلدن بی بی یا کودک طلایی داده می‌شود!
بله دقیقا و اتفاقا بچه‌های این گروه سنی از نظر توانایی و هوشی، بچه‌هایی طلایی خواهندبود اما با مراقبت‌های ویژه. در کشورهای اروپایی خیلی از این بارداری‌ها در سنین بالای 35 و 40 سالگی اتفاق می‌افتد و اتفاقا تجربه موفقی هم بوده‌است. 
   
با توجه به مشکل جمعیت و ازدواج، محدودیت سن باروری به 18 تا 35 سالگی می‌تواند بخشی از توان بالقوه ما را درحوزه باروری و جمعیت از بین ببرد. در حالی که ازدواج دهه شصتی‌ها می‌تواند از این نظر هم به رشد جمعیت جامعه کمک کند. از سوی دیگر طبق آمارهایی که همین امسال منتشر شده، شاهد رشد 12 درصدی بارداری در خانم‌ها در سنین50 تا 54 سال هستیم و این یعنی محدودیت سنی 35‌سال برای بارداری خانم‌ها وجود ندارد. 
بله دقیقا همین‌طور است، درست است که در سنین پایین‌تر پدر و به خصوص مادر باروری بهتری صورت می‌گیرد ولی آنچه در متون پزشکی و واقعیت‌های اجتماعی وجود دارد، این است که تا 49 سالگی سن فیزیولوژی باروری است، هرچند گاهی در سنین بالاتر هم باروری اتفاق می‌افتد. در حال حاضر هم دهه پنجاهی‌ها و دهه شصتی‌های ما در همین سنین قرار دارند یعنی دهه پنجاهی‌های ما زیر 50 سال و دهه شصتی‌های ما زیر‌40‌سال هستند و هنوز توان باروری دارند.

سهم 5 درصدی دهه شصتی‌های مجرد از جمعیت
چهار میلیون و 200 هزار دهه شصتی که مجرد مانده‌اند!‌ این آمار یعنی چیزی نزدیک به 5 درصد جمعیت کشور و آماری قابل توجه به شمار می‌رود؛ به این معنا که 5 درصد جمعیت کشور از دایره تشکیل خانواده و فرزندآوری خارج مانده‌اند و اگر این گروه به تجرد قطعی برسند، می‌تواند تبعات متعددی را برای آنها داشته‌باشد. اما این ماجرا فقط در دایره افراد باقی نمی‌ماند. این گروه بزرگ از مجردها می‌توانند برای جامعه هم تبعاتی داشته باشند و جامعه در برابر آنها مسئول است. از این زاویه به نظر می‌رسد بحث ازدواج دهه شصتی‌ها و گفتمان‌سازی برای این ماجرا در شرایط کنونی جامعه یک ضرورت به نظر می‌رسد. به بیان دیگر نباید این گروه از جامعه را کنار گذاشت و فقط برای ازدواج گروه‌های سنی جوان‌تر برنامه‌ریزی داشت. بلکه به موازات تلاش برای ترویج ازدواج بهنگام در جامعه، باید به بقیه گروه‌های اجتماعی که به دلایلی از قافله ازدواج و تشکیل خانواده جامانده‌اند هم حواس‌مان باشد. در غیر این صورت با رشد زندگی‌های مجردی باید چشم انتظار آثار و تبعات آن هم باشیم.

منبع: ضمیمه چاردیواری روزنامه جام‌جم