به گزارش مرکز مقابله با شایعات سایبری سازمان فضای مجازی سراج، در سه ماه گذشته ناآرامیهای موجود در داخل کشور موجب شده تا رسانههای غربی حوادثی که در حوزههای عمومی از جمله خیابانها و دانشگاهها رخ داده است را بهصورت لحظهای رصد کنند و از جزئی تا کلیترین مسائل مربوط به اغتشاشات و آشوبها را به تیتر اول خود دربیاورند. گفتنی است که، مخاطبان داخلی و خارجی برای جستجوی واقعیت رسانههای مطرح غربی را به عنوان منبع اصلی خبر انتخاب میکنند و موضوع را براساس آنچه که در اخبار رسانههایی از جمله « CCN-BBC-France24-NewYok Times-AP-Guardian » روایت شده در قالبها و شکلهای مختلف از طریق فضای مجازی به اشتراک میگذارند. رسانههای غربی بخاطر سرشناسی و سبقه کاری طولانی مدت اعتبار زیادی را پیش مردم سرتاسر جهان پیدا کردهاند، لازم به ذکر است که این رسانهها در راستای پوشش حوادث اخیر ایران بهمانند گذشته عمل نکرده و به مانند رسانههای فارسی زبان خارجنشین از جمله رسانه سعودی اینترنشنال و صدای آمریکا به عملیات روانی رسانه جهت وارونمایی واقعیت پرداختهاند و اعتبار کاری خود را با پوچگرایی و روایتهای دروغ را زیرسؤال بردهاند. در ادامه گزارش به وارونهنمایی مختلف رسانههای غربی پیرامون حوادث اخیر کشور بهصورت موردی پرداخته میشود.
*سیانان؛ تجاوز به فعالان اجتماعی در زندانهای ایران
یکی از رسانههایی که در طول این مدت به تحریف واقعیت و وارونهنمایی از ناآرامیهای داخل ایران پرداخت، شبکه خبری سیانان در آمریکا است. رابرت مالی نماینده ویژه آمریکا در امور ایران، در توییتی با اشاره به تحقیقات CNN درباره وضعیت زندانیهای سیاسی ایران نوشت: « اعمال خشونت جنسی غیرقابل توصیفی توسط مقامات ایرانی در بازداشتگاهها در حال رخ دادن است» سیانان در این گزارش مدعی شده که مقامات ایران در بازداشتگاهها برای خاموش کردن مخالفان و شکنجه فعالان اجتماعی و معترضان سیاسی چند وقت اخیر، تجاوز جنسی را در دستور کار خود قرار دادهاند و از این مساله به منظور باجگیری از معترضان جهت ساکت ماندن فیلمبرداری میکنند. با توجه به اینکه در حوزه رسانه خبر تحقیقی به عنوان یک محصول سند محور حساب میشود، باید پرسید این رسانه معروف آمریکایی که تاثیر زیادی هم بر سیاست خارجی این کشور دارد، بر اساس کدام سند یا اسناد این ادعا را طرح کرده است؟ چرا که در خبر تحقیقی، محصول زمانی معتبر خواهد بود که به دنبال انتشار آن، اسناد مربوطه هم منتشر گردد؛ اصول حرفهای گری در رسانه، که در این خبر سیانان رعایت نشد.
*نیویورک تایمز؛ صدها معترض ایرانی کور شدهاند
نیویورک تایمز در گزارشی به معترضانی که بر اثر اصابت گلولههای فلزی و پلاستیکی نیروهای امنیتی نابینا شدهاند، پرداخته است. این روزنامه آمریکایی در این گزارش مدعی شده که براساس شهادت معترضان، اعضای خانواده افراد مجروح شده و گزارش نهادهای حقوق بشری توانسته صدها مورد از قربانیانی که چشم آنان مورد هدف قرار گرفته را تایید کند. این روزنامه آمریکایی در ادامه ادعا کرده، که اسنادی در این خصوص از چشم پزشکان بیمارستانهای فارابی، رسول اکرم و لبافینژاد در اختیار دارد که طبق آن، این سه بیمارستان از زمان شروع اعتراضات تا کنون بیش از پانصد بیمار که چشمهایشان به شدت آسیب دیده است را پذیرش کردهاند. این رسانه آمریکایی حتی به جزئیات آسیب دیدگی معترضان صدمه دیده از ناحیه چشم از جمله متلاشی شدن شبکیه، قطع اعصاب بینایی و سوراخ شدن عنبیه هم اشاره کرده است. این ادعاها در حالیست که این روزنامه آمریکایی هیچ سندی را مبنی بر ادعای خود منتشر نکرده و اینطور که به نظر میرسد، تنها منبع آن برای طرح این ادعاها، یک تک روایت از نابینایی معترضان بوده است.
*فرانس 24 - فشنگهای ساخت اتحادیه اروپا در ایران
شبکه خبری دولت فرانسه اخیراً نیز در گزارشی مدعی شده که فشنگهای تفنگ ساچمهای ساخت شرکت فرانسوی-ایتالیایی Cheddite در سرکوب اعتراضات مردم ایران استفاده شده و این فشنگها از سال 2011 به طور گسترده برای اهداف شکار در ایران مورد استفاده قرار گرفته است. براساس ادعای (فرانس24) از ابتدای اعتراضات تا کنون سیزده کارتریج با مارک چدیت در خیابانهایی که معترضان حضور داشتند پیدا شده است. این رسانه فرانسوی از تصاویری برای سندیت بخشیدن به روایت خود استفاده کرده که نمیتوان آن را قابل استناد دانست. البته باید گفت که ایران اکثر ادوات نظامی مورد نیاز خود را از کشور روسیه و چین خریداری میکند، ناگفته نماند کشور از لحاظ نظامی به خودکفایی رسیده و در بخش تجهیزات نظامی به یک صادر کننده هم بدل شده است.
*روایت جعلی از فوت نیکا شاکرمی
رسانههای غربی در طول این مدت که ایران با چالش و بحرانهای زیادی از جمله مقابله با آشوبگران داخلی دستوپنجه نرم میکند، با وارونه نمایی از واقعیت و انتشار اخبار جعلی موجب شعلهور شدن آتش اغتشاشات در کشور شدهاند. اخبار جعلی که توسط رسانههای غربی منتشر شده محدود به سه خبر فوق نمیشود و تعداد آن روزانه با موضوعات مختلف افزایش مییابد، برای مثال شبکه خبری سیانان آمریکا واقعیت رخ داده در ماجرای فوت نیکا شاکرمی را با تکینک خبریهای مختص به خود وارونه نشان میدهد، این رسانه آمریکایی در گزارش خود با انتشار سند جواز دفن جعلی مدعی شده که دلیل فوت این دختر جوان صدمات وارده از اصابت جسم سخت بوده، اما بررسی جزئیات این سند نشان میدهد که این برگه شماره نامه ندارد و آرامستانهای هر شهر زیر مجموعه شهرداری همان شهر هستند، از طرفی طبق گفته سرپرست دادسرای جنایی تهران طبق گزارش پزشکی قانونی، آثار گلوله و ساچمه در بدن نیکا شاکرمی مشاهده نمیشود.
* قمار اعتبار در فضای غبارآلود
به گزارش مرکز مقابله با شایعات سایبری سازمان فضای مجازی سراج، بررسی عملکرد رسانههای معتبر بینالمللی در هفتاد روز گذشته نشان میدهد،این رسانهها هم بر خلاف رویه خود، اقدام به انتشار اخبار جعلی راجع به حوادث داخل ایران کردهاند. حال اینکه چرا این رسانهها اقدام به این کار میکنند، سوالی است که احتمالاً میتوان جواب آن را در اظهارات مسئولان و سیاستمداران کشورهای این رسانهها راجع به حوادث داخل ایران جستجو کرد.
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتوگو با امین شفیعی، دبیر جشنواره «امضای کری تضمین است» بررسی شد