همزمان با این مراسم، پرچم سبز رنگ گنبد منور حرم مطهر حضرت رضا(ع) نیز تعویض و پرچم سیاه محرم جایگزین آن شد. آنچه در ادامه می‌خوانید، توصیفی از حال و هوای این مراسم است.
آخرین غروب ذی‌الحجه
در غروب آخرین روز ماه ذی‌الحجه، حرم امام مِهر و مِهربانی امام رضا(ع) در تب و تاب سیاه پوشی عزای حضرت سیدالشهدا است. پیرغلامان، دوستداران و دلدادگان ائمه اطهار(ع)، در عصر جمعه‌ای که به رنگ انتظار آراسته است با دلی ملتمس دعا، ردیف به ردیف روی قالی‌های فیروزه‌ای مقابل ایوان طلا نشسته‌اند تا اجازه عزاداری برای امام حسین(ع) را از فرزندشان، علی‌بن موسی الرضا(ع)، سلطان دل‌های این دیار بگیرند.
حسین، ای جانِ جان‌ها...
قاری در محضر زائران حضرت ثامن‌الحجج(ع)، آیات سوره کوثر را به صدق الله العلی العظیم ختم می‌کند. خنکای نسیم عصرگاهی با جان کلام مجری بعد از نام بردن از تک تک ائمه اطهار(ع) و صلواتی بر امام زمان(عج) با شعری از مقام اباعبدالله الحسین(ع) گره می‌خورد. مجری می‌گوید: «تو ای شور نهان در رقص پرچم‌ها.... تبت، سوزان‌ترین تب‌ها...غمت، شیرین‌ترین غم‌ها...تو را می‌خواند این شب‌ها...تو را می‌خواند این دم‌ها... حسین ای جانِ جان‌ها...» و سپس با سلام و صلوات، مراسم اذن عزای حسین(ع) را شروع می‌کند و به برکت صلواتی بر محمد و آل محمد(ص) با همراهی همراهان، منتظر آغاز سخنرانی سخنران مراسم می‌شوند.
حجت الاسلام والمسلمین محمد قمی، رئیس سازمان تبلیغات اسلامی با «السلام علیک یا ثاره الله و ابن ثاره» سخنش را آغاز می‌کند و می‌گوید: خون در تمام بدن شریان و جریان دارد و نشانه حیات بدن، حرکت خون در بدن است، برای ما هم هر کسی هر رزقی به او می‌رسد به برکت وجود امام حسین(ع) است.
وی می‌افزاید: اساسا هر حرکت فردی و اجتماعی با اباعبدالله الحسین(ع) در مسیر عبودیت قرار می‌گیرد و به نتیجه می‌رسد، محرم و صفر است که اسلام را زنده نگه داشته و مثل جریان خون در بدن عامل حیات اسلام در سراسر تاریخ شده است.
او در ادامه عنوان می‌کند: محرم برای ما هویت دلدادگی به سید الشهدا(ع) است، از نظر علما کار شیطان توهم‌زایی و جهالت آفرینی است و آغاز محرم، آغاز تقابل جدی با طاغوت، طاغوتیان و افکار شیطانی است.
حجت السلام قمی بیان می‌کند: خون امام حسین(ع) مانع جهالت و عامل بیداری است و چشمه‌ای است که همواره می‌جوشد تا ما آن را هر سال صادقانه مرور کنیم و بگوئیم باز این چه شورش است که در خلق عالم است.
رئیس سازمان تبلیغات اسلامی در پایان بیان می‌کند: محرم فصل دلدادگی به ابا عبدالله الحسین علیه السلام و جهاد تبیین است و اصل قیام جهاد تبیین حق و حقیقت بود، ما ملت امام حسینیم و محرم فرصت بروز حقیقت، هویت، ریشه تاریخی و سرمایه‌های ملت ماست.
اهدای پرچم‌های سیاه عزا
بعد از سخنران مذهبی مراسم، تولیت آستان قدس رضوی، حجت الاسلام و المسلمین احمد مروی درباره اهمیت برگزاری مراسم مذهبی به ایراد سخن می‌پردازد و درباره جایگاه محرم و عزاداری‌های این ایام می‌گوید.
سپس زمان اعطای پرچم‌های متبرک به هئیت‌های عزاداری فرا می‌رسد و با حضور تولیت آستان قدس رضوی، قائم مقام تولیت آستان قدس رضوی و مدیر عالی حرم مطهر رضوی، به نمایندگی از ۲۱۰ هیئت سراسر کشور، ۸ هیئت، پرچم های متبرک آستان قدس رضوی را تحویل می‌گیرند تا تحفه سفر کنند و به جمع عزاداران دیار خویش بازگردند.
سپس پرچم سیاه عزاداری و بالاپوش ضریح تحویل خادمان علی ابن موسی الرضا(ع) می‌شود تا مراسم تعویض بالا پوش ضریح و پرچم گنبد مطهر آغاز شود.
گریه بر غربت حسین(ع)
دقایقی بیشتر تا اذان نمانده و غروب نزدیک است. نوای لبیک یا حسین(ع) با صدای حاج احمد واعظی، در صحن و سرای امام هشتم(ع) می‌پیچد و هر کسی به تمنایی «لبیک یا حسین» می‌گوید. همراه با چشمان زائران، آسمان مشهد هم ابری و ابری‌تر می‌شود...
با برافراشته شدن پرچم مشکی روی گنبد، سیاه‌پوشی کل حرم نیز آغاز می‌شود. در صحن انقلاب، کتیبه «یابن شبیب گریه کن از غربت حسین/ در کربلا شکسته شد حرمت حسین» مهمان پیشانی ایوان طلا می‌شود. روی گلدسته‌ها پارچه‌های مشکی خودنمایی می‌کند و در هر پرچم سیاه نام «یا امام غریب»، دل را به ضریح گره می‌زند.
در آخر مراسم اشک‌ها با مدح احمد واعظی گره می‌خورد و همه با هم زمزمه می‌کنند: «یا ثامن الحجج بده اذن عزای من/ امضا کنید تذکره کربلای من/ رخصت کنید جامعه نیلی به تن کنیم / گریه برای کشته دور از وطن کنیم....
