از سال ۷۸ که برای اولین‌بار و به شکلی سازمان‌یافته، رهبر انقلاب، نام و شعاری را برای سال برگزیدند (چون بهار آن سال با صدمین سالگرد تولد امام خمینی مصادف بود آن سال، سال امام خمینی (ره) نامیده شد) بیست‌و‌چهار سال سپری شده‌است. پیش از آن، هم امام خمینی (ره) و هم حضرت آیت‌ا... خامنه‌ای در پیام‌های نوروزی خود که قاعدتا در زمانی مهم برای ایرانیان مطرح می‌شد، توصیه‌ها یا تاکیداتی داشتند یا نکته‌ای به‌عنوان محور پیام ارزیابی می‌شد. البته نامگذاری سال‌ها و حتی دهه‌ها از سوی برخی سازمان‌های بین‌المللی مانند یونسکو نیز انجام می‌شود و امر بی‌سابقه‌ای در جهان نیست. هدف از این نامگذاری یا انتخاب شعار سال، حل همه مشکلات مربوط به آن موضوع در همان سال نیست که عده‌ای بر مبنای آن، انتخاب شعار سال را زیر سؤال ببرند و ناموفق ارزیابی کنند بلکه هدف از این اقدام، ایجاد تمرکز در افکار عمومی، نخبگان و دولتمردان بر روی مهم‌ترین یا یکی از مهم‌ترین مسائل کشور است تا به‌واسطه این تمرکز، هم این مسأله دقیق‌تر شناخته شود و اقدامات لازم درباره آن آغاز گردد و هم مانع مسأله‌سازی‌های انحرافی و حاشیه‌ای شود. به عبارت دیگر، ذیل نامگذاری سال باید گفتمانی شکل بگیرد و آن شعار، به مطالبه‌ای عمومی تبدیل شود. لذا این شعارها نه‌تنها با پایان سال نباید بایگانی شوند بلکه باید همچنان مورد توجه باشند و پیگیری شوند تا آن مسأله حل گردد. شعار سال ۱۴۰۱ یعنی اتولید، دانش‌بنیان، اشتغال‌آفرینب ویژگی‌های متعددی دارد که در حد وسع به آنها می‌پردازم. نخست این‌که، همچنان محور اقتصاد را که سال‌هاست به‌درستی از سوی رهبر انقلاب مورد تأکید واقع شده، رها نکرده‌است. این شعار نشان می‌دهد در نگاه رهبر انقلاب اقتصاد همچنان در صدر مسائل کشور قرار دارد. این اصرار و پیگیری، ضمنا ثابت می‌کند این نامگذاری یک اقدام واقعی و توأم با عقلانیت است و نه‌یک رفتار هیجانی و تشریفاتی که بدون توجه به نیاز کشور، به‌دنبال تنوع باشد و هر سال از شاخه‌ای به شاخه دیگر بپرد!
دومین نکته، گره‌زدن اقتصاد به دانش است. صاحب‌نظران، کشورهای توسعه‌یافته را در چهار گروه دسته‌بندی می‌کنند؛ کشورهایی که مبتنی بر منابع طبیعی هستند، کشورهایی که مبتنی بر مصنوعات‌اند، کشورهایی که مبتنی بر بهره‌وری‌اند و کشورهایی که مبتنی بر نوآوری‌اند. از نگاه کارشناسان موفق‌ترین پیشرفت‌ها متعلق به کشورهای گروه سوم و چهارم یعنی کشورهایی است که توسعه خود را بر ابهره‌وریب و انوآوریب بنا نهاده‌اند چرا که منبعی تمام ناشدنی است! ارتباط این موضوع با شعار سال ۱۴۰۱ آن است که وقتی پای دانش‌بنیان‌ها به میان می‌آید، یعنی بهره‌وری و نوآوری.
لذا، وقتی تولید به‌عنوان مهم‌ترین حلقه رونق اقتصادی کشور، دانش‌بنیان بشود یعنی اقتصاد کشور دانش‌بنیان شده‌است و اقتصاد دانش‌بنیان یعنی بهره‌وری بیشتر و نوآوری افزون‌تر و این یعنی حرکت به سوی موفق‌ترین الگوهای پیشرفت.
سومین ویژگی شعار امسال، برجسته کردن یک هدف مهم اقتصادی با پیامدهای بسیار جدی فرهنگی و اجتماعی، یعنی ااشتغال‌آفرینیب است. بیکاری از مهم‌ترین عوامل آسیب‌های اجتماعی است و هر میزان که دست‌اندرکاران بتوانند آن را مهار کنند از گسترش آسیب‌های اجتماعی جلوگیری کرده‌اند که کار بسیار بزرگ و ارزشمندی است. با توجه به شعار سال جدید که در ابتدای آن هستیم، تولیداتی باید بیشتر مورد توجه قرار بگیرند که اولا دانش‌بنیان باشند و ثانیا اشتغال‌آفرین.
این اولویت اگر درست لحاظ شود و سیاست‌های حمایتی، صحیح و به‌موقع اعمال گردد، به تولید کشور نیز جهت‌دهی خواهد کرد و جریان تولید کشور از دو ویژگی بسیار مهم یعنی دانش‌بنیان بودن و اشتغال‌آفرینی برخوردار خواهد شد.
مهدی فضائلی معاون ارتباطات دفتر نشر آثار رهبر معظم انقلاب / روزنامه جام جم
