وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی اخیرا در جریان دیدار با اعضای هیأت‌مدیره خانه مطبوعات از «اعمال تغییراتی مهم در مرجعیت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و معاونت امور مطبوعاتی در دولت سیزدهم» یاد کرد؛ خبری که می‌تواند نوید‌بخش دمیدن هوایی تازه در فضای رسانه‌های مکتوب و مجازی باشد.
پس از انتصاب فرشاد مهدی‌پور به‌عنوان معاون امور مطبوعاتی و اطلاع‌رسانی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، او که خود از چهره‌های رسانه‌ای است و فعالیت در حوزه‌های مختلف کار در رسانه‌ها را تجربه کرده است، از لزوم تغییر در «حکمرانی رسانه‌ای» در وضعیت امروز و جدید رسانه‌ها گفت. امروزه رسانه‌های ما گرفتار مشکلات عمده‌ای شده‌اند. کیست که در عرصه ژورنالیسم فعال باشد و نداند که چه در بحث کلان و چه در سطح خرد، رسانه‌های خبری کشور نیازمند اصلاحاتی ساختاری و بنیادی و پشتیبانی در کوران مشکلات اقتصادی هستند و باید وزارت ارشاد به کمک رسانه‌ها، کاری کند تا خلل‌هایی که بر روند مرجعیت خبری رسانه‌های داخلی وارد شده، برطرف شود. از سوی دیگر در مبحث «تولید محتوا» نیز باید مکانیسمی را طراحی کرد تا مطبوعات به جایگاهی مطمئن و قابل اعتماد برای کسب خبر و پژوهش‌های موجز اما کاربردی برسند. در این مسیر البته باید به پرورش نیروهای زبده و کاربلد هم عنایت داشت؛ نیروهایی که پتانسیل بالایی برای تهیه و تولید خوراک خبری و تحلیلی جذاب و مفید داشته باشند و با‌انگیزه و در کمال صداقت تحقیق کنند و واقعیات را بازتاب دهند. این جنبه از آنجا در میدان تاخت و تاز سلاطین رسانه‌ای بین‌المللی و نیز رسانه‌های فارسی‌زبان خارج از کشور (با تمام اهداف غرض‌ورزانه و آسیب‌رسان‌شان)، به مطالبه‌ای اساسی از سوی مخاطب هدف بدل شده که جامعه امروز ضرورت دسترسی به اخبار درست را درک می‌کند و مصلحت‌سنجی‌های بی‌مورد را در توجیه پنهان‌کاری به جای خبررسانی یا تحریف در ارائه رخدادها در ازای جذابیت‌سازی جعلی و دروغ‌پروری بر‌نمی‌تابد. جام‌جم در گفت و گو با اصحاب رسانه و مدیران مسؤول نشریات به زوایای مختلف چالش‌های حال حاضر فعالیت‌های خبری، ضروریات تشکیل و تقویت بنگاه‌های مطبوعاتی و لزوم بازآرایی نظام رسانه‌ای کشور می‌پردازد. در این گزارش در پی آن بودیم که بدانیم امروز خبرنگاران و روزنامه‌نگاران چه دغدغه‌ها و مطالباتی دارند و دولت جدید چطور باید تسهیلات لازم را برای شکوفایی بیشتر و احیای مطبوعات فراهم آورد؟
لزوم حضور کارشناسان در بدنه مطبوعات
بیژن مقدم
مدیرمسؤول پایگاه خبری «الف»
*مشکلات رسانه‌ها از جهتی، مشکلات عام نیست و از جهتی هست. به عبارت دیگر اگر رسانه‌ها را به گونه‌های مختلفی تقسیم کنیم هر گونه‌ای مشکلات خاص به خودش را دارد. به‌عنوان مثال مطبوعات با عناصری نظیر کاغذ و چاپ و توزیع مواجه هستند که در رسانه‌های آنلاین و سایت‌های خبری چنین عناصری اصلا موضوعیت ندارد اما برخی مشکلات بین تمام رسانه‌ها کلی است؛ مثلا تمام رسانه‌ها از فقدان یک قانون رسانه‌ای مدون رنج می‌برند.
*به واسطه شیوع ویروس کرونا، مشکلات اقتصادی زیادی برای مطبوعات کشور پیش آمده و رسانه‌ها در مظلومیت روزگار می‌گذرانند. در این شرایط نجابت رسانه‌های کشور مانع پیگیری مشکلات خودشان می‌شود؛ بنابراین واجب است معاون مطبوعاتی پیگیر امور رفاهی روزنامه‌نگاران و سایر مشکلات‌شان باشد.
*مطبوعات در جامعه امروز ایران مسیری نزولی را طی می‌کند. البته در گذشته هم حال مطبوعات چندان خوب نبود. در بهترین شرایط کشور، دو سه روزنامه بودند که همگی با هم به یک میلیون تیراژ می‌رسیدند و الان که دیگر این آمار تأسف‌آور شده! البته در این رکود قطعا همه‌گیری کرونا هم بی‌تأثیر نبوده. در این مدت، فاصله‌ای بین مردم و رسانه ایجاد شده که برگرداندن آن به حالت قبل مشکل است.
*تحقق مأموریت‌هایی که برای فرشاد مهدی‌پور در جایگاه معاون امور مطبوعاتی تعریف شده زمانبر و مشکل است.
*یکی از راه‌های نقد اصولی، حضور کارشناسان در بدنه مطبوعات است. بنابراین باید دوره‌های آموزش روزنامه‌نگاری و سایر رشته‌های ارتباطات را در دانشگاه‌ها گسترش دهیم تا پس از آن بتوانیم پاسخگوی نیاز مطبوعات و سایر وسایل ارتباط جمعی باشیم.
*شرط ماندگاری یک رسانه توجه به نیازهای مردم است. اگر رسانه‌ای صرفا به بازتاب اقدامات و خواسته‌های دولت بپردازد، بولتن خبری می‌شود و در نتیجه مخاطب می‌فهمد و ماندگار نمی‌شود. برای نظارت بر ماندگاری رسانه‌ها آقای مهدی‌پور باید با آینده‌پژوهی کمک‌رسان مطبوعات باشد یا در صورت لزوم آنها را به مسیر جدید چون روزنامه دیجیتال و ... هدایت کند.
*معاونت مطبوعاتی وظیفه سنگینی برعهده دارد که امیدوارم با همفکری و مشورت با اهل فکر و همچنین تشکیل کارگروه‌هایی که عمدتا از بدنه رسانه‌هاست به طرح‌های خوبی در این حوزه برسد.
ضرورت تربیت خبرنگاران حرفه‌ای و بین‌المللی
دکتر سید‌وحید عقیلی
دانشیار ارتباطات اجتماعی- روزنامه‌نگاری و رئیس پژوهشکده ارتباطات پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات
*کار معاونت جدید مطبوعاتی بسیار مشکل است. این جایگاه حتی نسبت به معاونت در خیلی از وزارتخانه‌ها با مشکلات بیشتری همراه است. به‌عنوان مثال اگر طرحی در حوزه اقتصاد داشته باشیم با ارز و تورم سر و کار داریم، اگر طرحی در وزارت خارجه داشته باشیم با تعاملات بین‌المللی سر و کار داریم و ... اما وظیفه معاونت مطبوعاتی در چارچوب وزارت فرهنگ و ارشاد بغرنج‌تر از اینهاست، به این دلیل که حوزه مطبوعات مشکلات زیربنایی بسیاری از قبیل کاغذ، تیراژ، نیروهای کارآزموده و ... دارد که تا این مشکلات حل نشود، هیچ طرحی عملی نمی‌شود.
*ما روزنامه‌نگاران خوبی داریم اما روزنامه‌نگار حرفه‌ای و بین‌المللی خیر. در واقع فارغ‌التحصیلان دانشگاهی در این حوزه برای مقاصدی که وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و معاونت مطبوعاتی در‌نظر دارند، کارایی ندارند. آموزش روزنامه‌نگاری باید به سیاستگذاری رسانه‌ای ما مرتبط باشد. یعنی اهم فعالیت روزنامه‌نگاران در ایران باید در‌خصوص تولید اخبار از حوادث اطراف‌مان باشد. چقدر در عراق، افغانستان، پاکستان، قره‌باغ و ... جا برای تولید خبر داشتیم و از دست دادیم؟ اینها همه سیاستگذاری رسانه‌ای می‌خواهد.
*متاسفانه بعضا اخبار و گزارش‌هایی که در خارج از ایران تولید می‌شود، مورد توجه و استناد قرار می‌گیرد؛ چون در داخل خودمان قادر به تولید اخبار نیستیم. این نقیصه دقیقا به عملکرد معاونت مطبوعاتی برمی‌گردد. ما باید به‌قدری خبرنگاران و روزنامه‌نگاران زبده و بین‌المللی داشته باشیم که نحوه تولید خبرشان برای دیگر کشورها هم قابل استناد باشد.
*نمی‌توان بدون سیاستگذاری رسانه‌ای (یعنی اهداف و باید و نبایدها) روی حوزه مطبوعات برنامه‌ریزی کرد؛ بنابراین کاری که معاونت مطبوعاتی انجام می‌دهد میان‌مدت و بلندمدت است و در لحظه نتیجه‌اش حاصل نمی‌شود.
*تعداد خوانندگان روزنامه‌ها بسیار پایین و شاید حدود ۱۰ هزار نفر در کل ایران باشد اما در فضای مجازی چیزی حدود ۶۰ میلیون یوزر یا کاربر داریم. یعنی ما کشوری هستیم که بیش از آن‌که مخاطب رسانه‌های سنتی داشته باشیم کاربر فضای مجازی داریم اما در ژاپن به اندازه کاربر فضای مجازی، خواننده روزنامه هم وجود دارد. بنابراین معاونت مطبوعاتی باید در افزایش شمارگان مطبوعات و رسانه‌ها و ترغیب افراد جامعه برای مطالعه آنها بکوشد.
حمایت از رسانه‌ها بدون توجه به جناح‌بندی
افشین امیرشاهی
سردبیر سابق روزنامه همشهری و روزنامه شهروند
*مبارزه با جهل و بی‌خبری، توسعه فرهنگی، راهنمایی و بالا بردن سطح افکار عمومی جامعه و ... از نقش‌های اصلی مطبوعات است.
*در شرایط کنونی رسانه‌ها تحت‌تأثیر وضعیت اقتصادی، گرانی کاغذ، مشکلات نشر، بی‌اعتمادی مخاطب و ... در رکود بی‌سابقه‌ای به‌سر می‌برند.
*معاونت مطبوعاتی راه سختی پیش‌رو دارد که جز با ایجاد همدلی و تشکیل اتاق‌فکرهایی متشکل از افکار و عقاید مختلف به سرانجام نمی‌رسد.
*ایشان باید در عین داشتن ویژگی‌هایی چون انتقادپذیری، صبر و آستانه تحمل بالا به آزادی بیان، استقلال عمل خبرنگاران و روزنامه‌نگاران اعتقاد داشته باشد و ضمن مشروعیت بخشیدن به آنها از رسانه‌هایی که در ابراز نقدهای اجتماعی جسارت به خرج می‌دهند دفاع کند.
*در تخصیص یارانه به روزنامه‌ها و سایر فعالیت‌هایشان شفافیت داشته باشند.
*مسؤولان وزارت ارشاد ارتباط‌شان را با رسانه‌ها بدون توجه به جناح‌بندی‌ها بیشتر کنند.
*همواره در مطبوعات شاهد خط‌قرمزها بوده‌ایم. حالا این خط‌قرمزها مواقعی پررنگ، مواقعی کم‌رنگ و گاهی حتی تغییر هم می‌کند و معاون مطبوعاتی باید فارغ از سلیقه شخصی خودش، در یک چارچوب استاندارد و با نگاهی مستقل فعالیت کند.
*گرانی کاغذ معضلی است که کمر مطبوعات را شکسته، آن هم در شرایطی که مطبوعات با رقیب قدرتمندی مثل شبکه‌های اجتماعی رو به رو هستند.
*اصل ۲۴ قانون اساسی و برخی دیگر از اصول قانون اساسی به تبیین حدود آزادی نشریات و مطبوعات در نظام جمهوری اسلامی ایران پرداخته‌اند؛ بنابراین واجب است آقای مهدی‌پور ضمن توجه به این اصول در تحقق آزادی اطلاعات در جوامع بکوشند.
*مطبوعات باید صدای مردم و تجلی خواسته‌ها و نیازهای آنها باشد اما امروز مطبوعات از مردم و شبکه‌های اجتماعی عقب افتاده‌اند و محافظه‌کاری‌های بعضا نابجا ضربه شدیدی به آنها وارد کرده. به نوعی ارتباط دو سویه بین مردم و مطبوعات قطع شده و اکثر روزنامه‌ها بی‌اثر شده‌اند. روزنامه‌ها اثرگذاری را که در گذشته بر افکار عمومی داشتند دیگر ندارند و همین مسأله انگیزه خیلی از روزنامه‌نگاران را از بین برده است.
لزوم تقویت رابطه مطبوعات با ۳ قوه
دکتر امیدعلی مسعودی
مدیر مسؤول اسبق هفته‌نامه «دوستان» و مدیر گروه ارتباطات دانشگاه سوره
*مطبوعات ایران از امکانات بسیار کمی بهره می‌برند؛ از گرانی کاغذ و لوازم چاپ روزنامه‌ها گرفته تا موانع و محدودیت‌های حقوقی و حرفه‌ای همگی از مشکلاتی است که باعث می‌شود مطبوعات نسبت به وظیفه اصلی‌شان کم توجه باشند.
بیژن مقدم
مدیرمسؤول پایگاه خبری «الف»
*مشکلات رسانه‌ها از جهتی، مشکلات عام نیست و از جهتی هست. به عبارت دیگر اگر رسانه‌ها را به گونه‌های مختلفی تقسیم کنیم هر گونه‌ای مشکلات خاص به خودش را دارد. به‌عنوان مثال مطبوعات با عناصری نظیر کاغذ و چاپ و توزیع مواجه هستند که در رسانه‌های آنلاین و سایت‌های خبری چنین عناصری اصلا موضوعیت ندارد اما برخی مشکلات بین تمام رسانه‌ها کلی است؛ مثلا تمام رسانه‌ها از فقدان یک قانون رسانه‌ای مدون رنج می‌برند.
*به واسطه شیوع ویروس کرونا، مشکلات اقتصادی زیادی برای مطبوعات کشور پیش آمده و رسانه‌ها در مظلومیت روزگار می‌گذرانند. در این شرایط نجابت رسانه‌های کشور مانع پیگیری مشکلات خودشان می‌شود؛ بنابراین واجب است معاون مطبوعاتی پیگیر امور رفاهی روزنامه‌نگاران و سایر مشکلات‌شان باشد.
*مطبوعات در جامعه امروز ایران مسیری نزولی را طی می‌کند. البته در گذشته هم حال مطبوعات چندان خوب نبود. در بهترین شرایط کشور، دو سه روزنامه بودند که همگی با هم به یک میلیون تیراژ می‌رسیدند و الان که دیگر این آمار تأسف‌آور شده! البته در این رکود قطعا همه‌گیری کرونا هم بی‌تأثیر نبوده. در این مدت، فاصله‌ای بین مردم و رسانه ایجاد شده که برگرداندن آن به حالت قبل مشکل است.
*تحقق مأموریت‌هایی که برای فرشاد مهدی‌پور در جایگاه معاون امور مطبوعاتی تعریف شده زمانبر و مشکل است.
*یکی از راه‌های نقد اصولی، حضور کارشناسان در بدنه مطبوعات است. بنابراین باید دوره‌های آموزش روزنامه‌نگاری و سایر رشته‌های ارتباطات را در دانشگاه‌ها گسترش دهیم تا پس از آن بتوانیم پاسخگوی نیاز مطبوعات و سایر وسایل ارتباط جمعی باشیم.
*شرط ماندگاری یک رسانه توجه به نیازهای مردم است. اگر رسانه‌ای صرفا به بازتاب اقدامات و خواسته‌های دولت بپردازد، بولتن خبری می‌شود و در نتیجه مخاطب می‌فهمد و ماندگار نمی‌شود. برای نظارت بر ماندگاری رسانه‌ها آقای مهدی‌پور باید با آینده‌پژوهی کمک‌رسان مطبوعات باشد یا در صورت لزوم آنها را به مسیر جدید چون روزنامه دیجیتال و ... هدایت کند.
*معاونت مطبوعاتی وظیفه سنگینی برعهده دارد که امیدوارم با همفکری و مشورت با اهل فکر و همچنین تشکیل کارگروه‌هایی که عمدتا از بدنه رسانه‌هاست به طرح‌های خوبی در این حوزه برسد.
ضرورت تربیت خبرنگاران حرفه‌ای و بین‌المللی
دکتر سید‌وحید عقیلی
دانشیار ارتباطات اجتماعی- روزنامه‌نگاری و رئیس پژوهشکده ارتباطات پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات
*کار معاونت جدید مطبوعاتی بسیار مشکل است. این جایگاه حتی نسبت به معاونت در خیلی از وزارتخانه‌ها با مشکلات بیشتری همراه است. به‌عنوان مثال اگر طرحی در حوزه اقتصاد داشته باشیم با ارز و تورم سر و کار داریم، اگر طرحی در وزارت خارجه داشته باشیم با تعاملات بین‌المللی سر و کار داریم و ... اما وظیفه معاونت مطبوعاتی در چارچوب وزارت فرهنگ و ارشاد بغرنج‌تر از اینهاست، به این دلیل که حوزه مطبوعات مشکلات زیربنایی بسیاری از قبیل کاغذ، تیراژ، نیروهای کارآزموده و ... دارد که تا این مشکلات حل نشود، هیچ طرحی عملی نمی‌شود.
*ما روزنامه‌نگاران خوبی داریم اما روزنامه‌نگار حرفه‌ای و بین‌المللی خیر. در واقع فارغ‌التحصیلان دانشگاهی در این حوزه برای مقاصدی که وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و معاونت مطبوعاتی در‌نظر دارند، کارایی ندارند. آموزش روزنامه‌نگاری باید به سیاستگذاری رسانه‌ای ما مرتبط باشد. یعنی اهم فعالیت روزنامه‌نگاران در ایران باید در‌خصوص تولید اخبار از حوادث اطراف‌مان باشد. چقدر در عراق، افغانستان، پاکستان، قره‌باغ و ... جا برای تولید خبر داشتیم و از دست دادیم؟ اینها همه سیاستگذاری رسانه‌ای می‌خواهد.
*متاسفانه بعضا اخبار و گزارش‌هایی که در خارج از ایران تولید می‌شود، مورد توجه و استناد قرار می‌گیرد؛ چون در داخل خودمان قادر به تولید اخبار نیستیم. این نقیصه دقیقا به عملکرد معاونت مطبوعاتی برمی‌گردد. ما باید به‌قدری خبرنگاران و روزنامه‌نگاران زبده و بین‌المللی داشته باشیم که نحوه تولید خبرشان برای دیگر کشورها هم قابل استناد باشد.
*نمی‌توان بدون سیاستگذاری رسانه‌ای (یعنی اهداف و باید و نبایدها) روی حوزه مطبوعات برنامه‌ریزی کرد؛ بنابراین کاری که معاونت مطبوعاتی انجام می‌دهد میان‌مدت و بلندمدت است و در لحظه نتیجه‌اش حاصل نمی‌شود.
*تعداد خوانندگان روزنامه‌ها بسیار پایین و شاید حدود ۱۰ هزار نفر در کل ایران باشد اما در فضای مجازی چیزی حدود ۶۰ میلیون یوزر یا کاربر داریم. یعنی ما کشوری هستیم که بیش از آن‌که مخاطب رسانه‌های سنتی داشته باشیم کاربر فضای مجازی داریم اما در ژاپن به اندازه کاربر فضای مجازی، خواننده روزنامه هم وجود دارد. بنابراین معاونت مطبوعاتی باید در افزایش شمارگان مطبوعات و رسانه‌ها و ترغیب افراد جامعه برای مطالعه آنها بکوشد.
حمایت از رسانه‌ها بدون توجه به جناح‌بندی
افشین امیرشاهی
سردبیر سابق روزنامه همشهری و روزنامه شهروند
*مبارزه با جهل و بی‌خبری، توسعه فرهنگی، راهنمایی و بالا بردن سطح افکار عمومی جامعه و ... از نقش‌های اصلی مطبوعات است.
*در شرایط کنونی رسانه‌ها تحت‌تأثیر وضعیت اقتصادی، گرانی کاغذ، مشکلات نشر، بی‌اعتمادی مخاطب و ... در رکود بی‌سابقه‌ای به‌سر می‌برند.
*معاونت مطبوعاتی راه سختی پیش‌رو دارد که جز با ایجاد همدلی و تشکیل اتاق‌فکرهایی متشکل از افکار و عقاید مختلف به سرانجام نمی‌رسد.
*ایشان باید در عین داشتن ویژگی‌هایی چون انتقادپذیری، صبر و آستانه تحمل بالا به آزادی بیان، استقلال عمل خبرنگاران و روزنامه‌نگاران اعتقاد داشته باشد و ضمن مشروعیت بخشیدن به آنها از رسانه‌هایی که در ابراز نقدهای اجتماعی جسارت به خرج می‌دهند دفاع کند.
*در تخصیص یارانه به روزنامه‌ها و سایر فعالیت‌هایشان شفافیت داشته باشند.
*مسؤولان وزارت ارشاد ارتباط‌شان را با رسانه‌ها بدون توجه به جناح‌بندی‌ها بیشتر کنند.
*همواره در مطبوعات شاهد خط‌قرمزها بوده‌ایم. حالا این خط‌قرمزها مواقعی پررنگ، مواقعی کم‌رنگ و گاهی حتی تغییر هم می‌کند و معاون مطبوعاتی باید فارغ از سلیقه شخصی خودش، در یک چارچوب استاندارد و با نگاهی مستقل فعالیت کند.
*گرانی کاغذ معضلی است که کمر مطبوعات را شکسته، آن هم در شرایطی که مطبوعات با رقیب قدرتمندی مثل شبکه‌های اجتماعی رو به رو هستند.
*اصل ۲۴ قانون اساسی و برخی دیگر از اصول قانون اساسی به تبیین حدود آزادی نشریات و مطبوعات در نظام جمهوری اسلامی ایران پرداخته‌اند؛ بنابراین واجب است آقای مهدی‌پور ضمن توجه به این اصول در تحقق آزادی اطلاعات در جوامع بکوشند.
*مطبوعات باید صدای مردم و تجلی خواسته‌ها و نیازهای آنها باشد اما امروز مطبوعات از مردم و شبکه‌های اجتماعی عقب افتاده‌اند و محافظه‌کاری‌های بعضا نابجا ضربه شدیدی به آنها وارد کرده. به نوعی ارتباط دو سویه بین مردم و مطبوعات قطع شده و اکثر روزنامه‌ها بی‌اثر شده‌اند. روزنامه‌ها اثرگذاری را که در گذشته بر افکار عمومی داشتند دیگر ندارند و همین مسأله انگیزه خیلی از روزنامه‌نگاران را از بین برده است.
لزوم تقویت رابطه مطبوعات با ۳ قوه
دکتر امیدعلی مسعودی
مدیر مسؤول اسبق هفته‌نامه «دوستان» و مدیر گروه ارتباطات دانشگاه سوره
*مطبوعات ایران از امکانات بسیار کمی بهره می‌برند؛ از گرانی کاغذ و لوازم چاپ روزنامه‌ها گرفته تا موانع و محدودیت‌های حقوقی و حرفه‌ای همگی از مشکلاتی است که باعث می‌شود مطبوعات نسبت به وظیفه اصلی‌شان کم توجه باشند.
*توجه و ارزیابی نحوه عملکرد رسانه‌های الکترونیکی در این حوزه بسیار مهم و ضروری است.
*وضعیت روزنامه‌نگارانی که به صورت کارمزدی با مطبوعات همکاری می‌کنند، نگران کننده است. آنها معمولا قرارداد شغلی و بیمه ندارند و در نتیجه از ثبات شغلی برخوردار نیستند و دائما بین رسانه‌های مختلف سرگردان هستند.
*بومی‌گرایی و تمرکززدایی از تهران به منظور نگاهی عادلانه به رسانه‌های مختلف در کشور از مسائل بسیار مهمی است که می‌تواند به ارتقای فضای رسانه‌ای کمک کند. به عبارت دیگر باید فضایی را ایجاد کنیم که روزنامه‌های محلی توسعه بیشتری پیدا کنند.
*تخصیص وام‌های کم‌بهره و بلاعوض به روزنامه‌نگاران. در خیلی از کشورهای دنیا، حمایت‌های ویژه‌ای برای روزنامه‌نگاران در‌نظر گرفته شده، چون روزنامه‌نگاری شغلی است که یک کار عام‌المنفعه و دارای خیر عمومی تلقی می‌شود و به همین دلیل از تسهیلات و امکانات خاصی برخوردار است یا مثلا مشمول معافیت‌های مالیاتی و... می‌شود.
*ساختار مطبوعات ما ضعیف است و نیاز به حمایت دولت دارد و تا زمانی‌که از حمایت‌های دولتی برخوردار نباشد امکان تولید محتوا برای جامعه ندارد.
*گرچه بسیاری از روزنامه‌نگاران فارغ‌التحصیل دانشگاه‌ها هستند اما در طول زمان نیاز به آموزش‌های جدید و به‌روز دارند. این به‌روزرسانی خبرنگاران باید از طریق مراکز تخصصی یا وبینارهای تخصصی فراهم شود.
*خانه‌های مطبوعات در سطح کشور به‌عنوان یکی از مهم‌ترین تشکل‌های صنفی خبرنگاران باید بیشتر تقویت شود و خود اصحاب رسانه نیز با مشارکت در انتخابات این خانه به تقویت آن کمک کنند. تشکیل انجمن‌هایی تخصصی ذیل این خانه و برگزاری دائم دوره‌های آموزشی مؤثر، می‌تواند به پرورش خبرنگاران کمک کند.
*مرکز مطالعات و تحقیقات رسانه‌ای دچار رکود بی‌سابقه‌ای در انتشار کتاب، برگزاری دوره‌های آموزشی و ... شده که باید دوباره فعال شود.
*ضرورت ایجاب می‌کند که مطبوعات رابطه‌شان را با هر سه قوه بیشتر کنند.
تبدیل رسانه‌ها به نهادهای قدرتمند اقتصادی
سعید آجرلو
مدیرمسؤول روزنامه صبح نو
*در تمام دنیا و علی‌الخصوص در ایران بعد از گسترش شبکه‌های اجتماعی، محتوا زیر سایه فرم قرار گرفت اما بی‌تردید آگاهی و بینشی که توسط شبکه‌های اجتماعی تولید می‌شود نیاز حقیقی انسان را برآورده نمی‌سازد و کاذب است؛ به عبارت دیگر تکنولوژی علیه محتوا و معنا و حوزه‌های روشنفکری عمل می‌کند و رسانه‌ها و مطبوعات که جزو همین حوزه‌های روشنفکری هستند آسیب زیادی از این بابت دیده‌اند.
*افول مطبوعات، حاصل افول حوزه معنا و محتواست که به‌دلایل مختلفی چون گسترش تکنولوژی و شبکه‌های اجتماعی، ضعف رسانه‌های رسمی و میل افکار عمومی جامعه به حوزه‌هایی غیر از حوزه‌های معنا برمی‌گردد.
*بزرگ‌ترین وظیفه معاونت مطبوعاتی، بازسازی و اقتصادی کردن رسانه‌های عمومی است. مادامی‌که فضای کلی رسانه‌ها به بنگاه‌های اقتصادی که بتواند کسب درآمد کند (این کسب درآمد می‌تواند حاصل کمک‌های اولیه دولت باشد یا وام یا در قالب کارآفرینی و...) تبدیل نشود، حوزه محتوا و معنا درست نمی‌شود. در واقع نمی‌توانیم به‌صورت رانتی و صرفا دولتی، عقب‌ماندگی محتوا از شبکه‌های اجتماعی را جبران کنیم. روزنامه‌ها در ابتدا نیاز به اقتصاد قوی دارند و بعد از آن می‌توانند در جهت تولید محتوای غنی و آگاهی‌بخش گام بردارند.
*دولت باید برای تبدیل رسانه‌ها به نهادهای قدرتمند اقتصادی، بسترسازی کند تا از درون آنها بتوان محتوا و چهره و استعداد جدید را به عرصه‌های سیاسی و فرهنگی کشور وارد کرد.
*چاپ روزنامه‌های پرتیراژ به‌صورت رایگان یا وارد شدن رسانه‌های بزرگ به پلتفرم‌های شبکه اجتماعی با حمایت دولت ازجمله راهکارها برای آن است که مطبوعات بتوانند اقتصاد خودشان را بچرخانند.
*رسانه‌ها در دوران کرونا در حوزه خبری، آگاهی‌سازی، سرعت و دقت امتیاز بالایی می‌گیرند؛ چون خوب عمل کردند اما چقدر تحلیل و توصیف متفاوت از شرایط در دوران کرونا دیدیم؟ قطعا در مطبوعات به غیر از حوزه خبررسانی نیاز به حوزه‌های تحلیلی و عمیق‌تر داریم که بعضا مغفول مانده.
*معاونت امور مطبوعاتی باید به نهادی قدرتمند در وزارت ارشاد و دولت تبدیل شود و فارغ از گرایش‌های سیاسی و جناحی رسانه‌ها عملکرد مثبتی در این حوزه داشته باشد.
*وضعیت روزنامه‌نگارانی که به صورت کارمزدی با مطبوعات همکاری می‌کنند، نگران کننده است. آنها معمولا قرارداد شغلی و بیمه ندارند و در نتیجه از ثبات شغلی برخوردار نیستند و دائما بین رسانه‌های مختلف سرگردان هستند.
*بومی‌گرایی و تمرکززدایی از تهران به منظور نگاهی عادلانه به رسانه‌های مختلف در کشور از مسائل بسیار مهمی است که می‌تواند به ارتقای فضای رسانه‌ای کمک کند. به عبارت دیگر باید فضایی را ایجاد کنیم که روزنامه‌های محلی توسعه بیشتری پیدا کنند.
*تخصیص وام‌های کم‌بهره و بلاعوض به روزنامه‌نگاران. در خیلی از کشورهای دنیا، حمایت‌های ویژه‌ای برای روزنامه‌نگاران در‌نظر گرفته شده، چون روزنامه‌نگاری شغلی است که یک کار عام‌المنفعه و دارای خیر عمومی تلقی می‌شود و به همین دلیل از تسهیلات و امکانات خاصی برخوردار است یا مثلا مشمول معافیت‌های مالیاتی و... می‌شود.
*ساختار مطبوعات ما ضعیف است و نیاز به حمایت دولت دارد و تا زمانی‌که از حمایت‌های دولتی برخوردار نباشد امکان تولید محتوا برای جامعه ندارد.
*گرچه بسیاری از روزنامه‌نگاران فارغ‌التحصیل دانشگاه‌ها هستند اما در طول زمان نیاز به آموزش‌های جدید و به‌روز دارند. این به‌روزرسانی خبرنگاران باید از طریق مراکز تخصصی یا وبینارهای تخصصی فراهم شود.
*خانه‌های مطبوعات در سطح کشور به‌عنوان یکی از مهم‌ترین تشکل‌های صنفی خبرنگاران باید بیشتر تقویت شود و خود اصحاب رسانه نیز با مشارکت در انتخابات این خانه به تقویت آن کمک کنند. تشکیل انجمن‌هایی تخصصی ذیل این خانه و برگزاری دائم دوره‌های آموزشی مؤثر، می‌تواند به پرورش خبرنگاران کمک کند.
*مرکز مطالعات و تحقیقات رسانه‌ای دچار رکود بی‌سابقه‌ای در انتشار کتاب، برگزاری دوره‌های آموزشی و ... شده که باید دوباره فعال شود.
*ضرورت ایجاب می‌کند که مطبوعات رابطه‌شان را با هر سه قوه بیشتر کنند.
تبدیل رسانه‌ها به نهادهای قدرتمند اقتصادی
سعید آجرلو
مدیرمسؤول روزنامه صبح نو
*در تمام دنیا و علی‌الخصوص در ایران بعد از گسترش شبکه‌های اجتماعی، محتوا زیر سایه فرم قرار گرفت اما بی‌تردید آگاهی و بینشی که توسط شبکه‌های اجتماعی تولید می‌شود نیاز حقیقی انسان را برآورده نمی‌سازد و کاذب است؛ به عبارت دیگر تکنولوژی علیه محتوا و معنا و حوزه‌های روشنفکری عمل می‌کند و رسانه‌ها و مطبوعات که جزو همین حوزه‌های روشنفکری هستند آسیب زیادی از این بابت دیده‌اند.
*افول مطبوعات، حاصل افول حوزه معنا و محتواست که به‌دلایل مختلفی چون گسترش تکنولوژی و شبکه‌های اجتماعی، ضعف رسانه‌های رسمی و میل افکار عمومی جامعه به حوزه‌هایی غیر از حوزه‌های معنا برمی‌گردد.
*بزرگ‌ترین وظیفه معاونت مطبوعاتی، بازسازی و اقتصادی کردن رسانه‌های عمومی است. مادامی‌که فضای کلی رسانه‌ها به بنگاه‌های اقتصادی که بتواند کسب درآمد کند (این کسب درآمد می‌تواند حاصل کمک‌های اولیه دولت باشد یا وام یا در قالب کارآفرینی و...) تبدیل نشود، حوزه محتوا و معنا درست نمی‌شود. در واقع نمی‌توانیم به‌صورت رانتی و صرفا دولتی، عقب‌ماندگی محتوا از شبکه‌های اجتماعی را جبران کنیم. روزنامه‌ها در ابتدا نیاز به اقتصاد قوی دارند و بعد از آن می‌توانند در جهت تولید محتوای غنی و آگاهی‌بخش گام بردارند.
*دولت باید برای تبدیل رسانه‌ها به نهادهای قدرتمند اقتصادی، بسترسازی کند تا از درون آنها بتوان محتوا و چهره و استعداد جدید را به عرصه‌های سیاسی و فرهنگی کشور وارد کرد.
*چاپ روزنامه‌های پرتیراژ به‌صورت رایگان یا وارد شدن رسانه‌های بزرگ به پلتفرم‌های شبکه اجتماعی با حمایت دولت ازجمله راهکارها برای آن است که مطبوعات بتوانند اقتصاد خودشان را بچرخانند.
*رسانه‌ها در دوران کرونا در حوزه خبری، آگاهی‌سازی، سرعت و دقت امتیاز بالایی می‌گیرند؛ چون خوب عمل کردند اما چقدر تحلیل و توصیف متفاوت از شرایط در دوران کرونا دیدیم؟ قطعا در مطبوعات به غیر از حوزه خبررسانی نیاز به حوزه‌های تحلیلی و عمیق‌تر داریم که بعضا مغفول مانده.
*معاونت امور مطبوعاتی باید به نهادی قدرتمند در وزارت ارشاد و دولت تبدیل شود و فارغ از گرایش‌های سیاسی و جناحی رسانه‌ها عملکرد مثبتی در این حوزه داشته باشد.
ساناز قنبری - فرهنگ و هنر / روزنامه جام جم
تازه ها
پیشنهاد سردبیر
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
هنگامه بیداری فرهیختگان در غرب
در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح شد
۸۵ درصد مدارس کشور اتاق بهداشت ندارند | جای خالی ۱۶ هزار مربی سلامت در مدارس
در واکنش به حمله رژیم صهیونیستی به ایران مطرح شد
اسرائیل در ورطه تصمیمات اشتباه
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
کوه موش زایید!
گفت و گو
رییس مرکز جوانی جمعیت وزارت بهداشت در گفتگو با جام جم آنلاین:
۳۵ درصد از قانون جوانی جمعیت اجرا شده
گفتوگوی «جام‌جم» با سیده عذرا موسوی، نویسنده کتاب «فصل توتهای سفید»
نقنقنویسی داستان اجتماعی نیست
یک نماینده مجلس:
پیامعملیات وعده صادق، قدرت و استقلال ایران بود
علی برکه از رهبران حماس در گفتوگو با «جام‌جم»: