املاک قولنامه‌ای چه املاکی هستند؟ اهمیت وجود کد رهگیری در املاک قولنامه‌ای چقدر است؟

 

 

در حال حاضر، در کشور ما سند ملک و املاک شامل دو روش رایج ۱- سند (تک برگ یا منگوله دار، شش دانگ یا سه دانگ) ۲- سند (قولنامه‌ای) می‌شود. طبیعتا اگر ملکی که خریداری می‌کنید سند قطعی داشته باشد، خیالتان راحت‌تر است؛ اما گاهی به دلایلی چون قیمت پایین‌تر ملک و... ملک قولنامه‌ای را خریداری می‌کنید. معاملات قولنامه‌ای نیز نوعی معامله ملک و املاکی در کشور ما هستند؛ اما نکته‌هایی درباره آن وجود دارد و باید حواستان به چگونگی معامله، بسته شدن و انعقاد قرارداد باشد تا مبادا سرتان کلاه نرود. 
 
قولنامه

قولنامه از نظر لغوی به معنای «عهد و پیمان» و در زبان محاوره به معنی «قرار» است. با وجود اینکه در قانون چیزی به نام قولنامه نداریم، اما نامی مرسوم و شناخته شده در بین مردم است. معامله قولنامه‌ای، قراردادی است که هر دو طرف آن را بر اساس تعهدی که دارند تنظیم می‌کنند. اگر یکی از طرفین به تعهد خود عمل نکند، احضاریه‌ای از دادگاه به دستش می‌رسد تا در آنجا پاسخگوی دلیل عدم انجام تعهدش باشد. چنانکه فروشنده ملکی که معامله قولنامه‌ای انجام داده از مراجعه به دفتر اسناد رسمی و انتقال سند رسمی خودداری کند، به دادگاه احضار می‌شود تا علت خودداری‌اش مشخص شود. در این راستا خریدار می‌تواند از طریق دادگاه فروشنده را مجبور به حضور به دفترخانه برای سند زدن کند.

ملک‌هایی را  به صورت قولنامه‌ای معامله می‌کنند که از لحاظ قانونی قابل انتقال سند نیستند. عوامل متعددی وجود دارد که موجب می‌شود انتقال سند صورت نگیرد و مالک مجبور می‌شود، سند ملک را به صورت قولنامه‌ای تنظیم کند. برای مثال گاهی یک ساختمان به دلیل عواملی چون ساخت طبقات غیرمجاز، ساخت غیرقانونی، قرار گرفتن در طرح‌های شهرداری (بافت فرسوده، تعرض به خیابان و...) نمی‌تواند پایان کار ملکش را دریافت کند. در این زمان مالک، ملکش را پایین‌تر از قیمت واقعی به صورت قولنامه‌ای می‌فروشد. به صورت کلی هدف از انعقاد قرارداد قولنامه‌ای این است که طرفین معامله یک سری مقدمات را برای بستن قرارداد مثل پرداخت عوارض، مالیات و مجوز شهرداری و... آماده کنند. در نهایت دو طرف معامله در قولنامه به یکدیگر تعهد می‌دهند و عقد بیعی یا قولنامه‌ای منعقد می‌کنند.

در گذشته تمام معاملات به صورت دست‌نویس انجام می‌شد؛ اما امروزه با وجود قوانین جدید قراردادها و قولنامه‌های دست‌نویس اعتبار کافی را ندارند و دریافت و استعلام کد رهگیری املاک قولنامه ای بسیار اهمیت پیدا کرده است. دریافت و استعلام کد رهگیری املاک در سال ۱۳۸۷ طبق بررسی‌های دولت به دلیل نداشتن اعتبار کافی قراردادهای دست‌نویس در معاملات ملکی بخشنامه‌ای برای اصناف و بازرگانان صادر و موجب اطمینان خاطر طرفین معاملات قولنامه‌ای شد. استعلام کد رهگیری به منظور ثبت قراردادهای معاملات ملکی قولنامه‌ای، ساماندهی امور مسکن و جلوگیری از جرایم معاملاتی املاک، جهت صدور کد رهگیری ملک یا کد پیگیری اجاره‌نامه طراحی و ارائه می‌شود تا طرفین قرارداد بتوانند از طریق این کد به سادگی از صحت قرارداد خود مطلع و مطمئن شوند.
 
مزایای استعلام کد رهگیری

دریافت و استعلام کد رهگیری املاک یا کد پیگیری اجاره‌نامه، بسیار مهم بوده و یکی از موارد الزامی در معاملات قولنامه‌ای است. به دلیل اینکه از طریق دریافت این کد هر دو طرف معامله از مزایایی چون؛ تضمین امنیت معامله، پیگیری راحت، تخلیه به موقع ملک، جلوگیری از فسخ قرارداد توسط فروشنده، پیگیری عدم دریافت مبلغ معامله و... برخوردار می‌شوند. دریافت کد رهگیری اختیاری نبوده و برای همهٔ قراردادهای ملکی اجباری است. از مزایای دریافت کد رهگیری جلوگیری از جرایم معاملات ملکی، امنیت بخشیدن به طرفین قرارداد برای معاملات قولنامه‌ای مختلفی چون رهن و اجاره، خرید و فروش املاک است.

 

برای استعلام کد رهگیری باید به سامانه ثبت معاملات و املاک کشور رفته و با وارد کردن کد ملی و کد رهگیری ۱۳ رقمی از صحت قرارداد خود اطمینان حاصل کنید. برای استعلام از طریق سامانه کد رهگیری، باید موارد زیر را دنبال کنید.

۱- در قدم اول وارد سامانه ثبت معاملات املاک و مستغلات کشور شوید.

۲- منویی برایتان باز می‌شود، از منوی خدمات، گزینه استعلام کد رهگیری را انتخاب کنید.

۳- صفحه جدیدی را به‌رویتان باز می‌شود، در صفحهٔ جدید کد ملی یکی از طرفین قرارداد و کد رهگیری را به همراه کد امنیتی وارد کرده و بر روی دکمهٔ جستجو کلیک کنید.

۴- در صورتی که از صحت اطلاعات مطمئن شدید، قرارداد مورد نظر قابل رویت می‌شود و در آخر می‌توانید یک نسخه از قرارداد را چاپ کنید.