خود ما در گروه فرهنگ روزنامه جامجم بارها به ایشان پرداختهایم؛ یکبار از برکات حضور ایشان در شهرری نوشتیم. اینکه این حضور شریف، به لحاظ علمی و فرهنگی، چه اعتباری به این شهر داده است. بار دیگر، به بزرگانی که در این شهر و در حرم ایشان به خاک سپرده شده و به وزن فرهنگی شهر افزودهاند پرداختیم. یک بار هم همه وقایع تاریخی را که در حرم ایشان رخ داده بررسی کردیم.
اینها همه برآیند حضور موثر ایشان در جنوب پایتخت بوده است. اما غریب و عجیب اینکه، ادبیات و هنر ایران، قدردان این حضور و تصویرگر عظمت آن نبوده است. لازم است به عالم سینما، ادبیات، تئاتر و هنرهای تجسمی سرک بکشید تا دست خالی بازگردید. حتی اگر جست و جویتان را از سرک کشیدن فراتر ببرید و وقت بسیاری هم سپری کنید، باز در نتیجه تغییری رخ نخواهد داد. در همه این حوزهها فعالیتهای جسته و گریختهای برای شناساندن ابعاد مختلف شخصیتی ایشان انجام شده اما اگرچه که کیفیت این آثار در حد نسبتا مطلوبی قرار دارد ولی به لحاظ کمیت، واقعا دچار خلأ بزرگی هستیم. امروز، سالروز وفات ایشان در شهرری است. نتیجه مرور ما را از نظر میگذرانید.
هنرهای تصویری
سینما و تلویزیون: هنوز که هنوز است تنها اثر سینمایی درخور حضرت، همان فیلم سینمایی «مسافر ری» به کارگردانی داوود میرباقری است که در سال 1379 در سینماها اکران شد. از آن زمان تاکنون 21 سال میگذرد و هنوز کسی این دغدغه را در خود احساس نکرده که در عالم سینما برای حضرت عبدالعظیم(ع) که چشم و چراغ تهرانیها و اساسا همه مردم ایران است، اثر قابلتوجهی در قد و قواره مسافر ری تولید کند. از فیلم سینمایی مسافر ری بعدها نسخهای سریالی نیز به دست آمد و در پنج قسمت از تلویزیون پخش شد.
ادبیات
داستان: کتابهای متعددی در حوزههای غیر از ادبیات به حضرت عبدالعظیم پرداختهاند اما عجیب است که تنها یکبار، نویسندگان ما، داستان زندگی ایشان را به در قالب ادبیات داستانی نگاشتهاند؛ «مروارید ری» را میگوییم که ابراهیم حسنبیگی سال 1377 آن را بر اساس زندگی حضرت عبدالعظیم منتشر کرده است. از انتشار این کتاب هم مثل فیلم مسافر ری بیش از دو دهه گذشته است.
شعر: شعرهای پراکندهای به مناسبتهای وفات و ولادت حضرت عبدالعظیم نوشته و منتشر شده، اما هیچگاه هیچ ناشر و شاعری همت نکرده که اینها را در قالب کتابی مدون کند.
ادبیات نمایشی
نمایش رادیویی: تک و توک اشاراتی در برخی نمایشنامهها به زندگی و زمانه حضرت عبدالعظیم(ع) صورت پذیرفته است، اما تنها نمایشی که تاکنون در این باره اجرا شده، یک نمایش رادیویی به نام نمایشنامه «خورشید ری» به تهیهکنندگی و کارگردانی امیررضا رئوف بوده است. این نمایشنامه به داستانی از زمان مهاجرت عبدالعظیم حسنی به شهرری بنا بر دستور امام هادی(ع) میپردازد. خورشید ری در سه قسمت 30 دقیقهای به همت نگار تشکری تحقیق و نوشته شده است. نمیدانیم این نمایشنامه بالاخره در رادیو زیارت پخش هم شده یا نه.
موسیقی
نماآهنگ: بگذارید در اینباره چیزی نگوییم؛ هستند تک و توک آهنگهایی به مناسبت میلاد حضرت عبدالعظیم (ع) که در این سالها تولید شدهاند، اما آنقدر کیفیت آثار نازل است که دلمان نمیآید حتی به بررسیشان بنشینیم. جدای از اینکه این را باید بگوییم هنوز هیچ اجرای شاخص که متناسب با شأن ایشان باشد تولید نشده است.
هنرهای تجسمی
بگذریم ... .
[تیتر گزارش، سطری است از سروده غلامرضا سازگار
برای حضرت عبدالعظیم حسنی(ع).]
کیوان امجدیان - روزنامه نگار / روزنامه جام جم