سالمندان اولویت بعدی واکسیناسیون هستند/ خوزستان باید قرنطینه شود / موج چهارم در راه است اگر...

با توجه به شیوع کرونای انگلیسی در کشور نگرانی های شدیدی در رابطه با شکل گیری موج چهارم ایجاد شده است که لزوم آغاز هر چه سریعتر واکسیناسیون همگانی را یادآوری می کند.

در این رابطه جام جم آنلاین ، با دکتر مینو محرز عضو کمیته علمی ستاد مبارزه با کرونای کشور گفت و گویی انجام داده که می خوانید.

الان وضعیت کرونایی در کشور چگونه است؟ آیا موج بعدی کرونا اجتناب ناپذیر است یا اینکه می توان با تمهیداتی آن را کنترل کرد؟

همیشه گفته ایم، اگر مردم رعایت کنند اتفاقی نمی افتد. همه چیز بستگی به عملکرد مردم دارد. اگر ماسک بزنند، فاصله اجتماعی و فیزیکی را رعایت کنند و در تجمعات هم شرکت نکنند می توان موج بعدی را کنترل کرد. ما نوروز سال 99 شاهد این بودیم که بسیاری از مردم تا حد بسیار زیادی رفت و آمدهای نوروزی را متوقف کردند و به مسافرت نرفتند. اگر نوروز امسال هم این اتفاق رخ دهد مشکلی نخواهیم داشت. بسیاری از شهرهای جنوب با موج چهارم مواجه شده اند. ما امسال شهریور، مهر و آبان ماه اوضاع بدی داشتیم و تمامی شهرها تقریبا قرمز بود. اگر بسیاری از مسائل رعایت نشود دوباره به آن وضعیت می رسیم. تاکید می کنم که عملکرد مردم بسیار مهم است. طبق گزارشی که به ما می دهند مردم برای خرید عید ازدحام کرده اند. بازارها معمولا جایی هستند که تهویه ندارند و مکان بسته ای به شمار می روند. حالا در چنین مکانی همه با ماسک تردد می کنند. بسیاری تصور می کنند همین که ماسک بزنند کافی است اما نباید فراموش کرد که ماسک به تنهایی فایده ای ندارد. البته ماسک زدن خیلی خوب است اما اگر در مدت زمان زیادی در یک محیط سربسته و بدون تهویه باقی بمانید احتمال اینکه از یک شخص مسری آلوده شوید وجود دارد. هر چند درصد آن پایین است اما استثنا هم هست. به نظر می رسد که در بسیاری از نقاط کشور مردم بدون در نظر گرفتن خطر به زندگی عادی خود برگشته اند. فکر می کنند همه چیز تمام شده است که اصلا درست نیست. ما الان ویروس انگلیسی را داریم که کم کم به کشور غالب می شود و قدرت سرایت بسیار بالایی دارد. الان مراجعانی که دارم به صورت خانوادگی هستند. یک نفر که مبتلا می شود بقیه اعضای خانواده هم صد درصد آلوده به ویروس می شوند.

قدرت کشندگی ویروس انگلیسی در مقایسه با نوع قبلی آن بیشتر است؟

فرق چندانی نکرده است. البته امکان این وجود ندارد که همه را رصد کنیم. اما به هر حال وقتی قدرت سرایت بالاتر باشد تعداد بیماران بیشتر می شود و به همین ترتیب تعداد بیماران بدحال و موارد فوتی هم افزایش می یابد.  ما باید تا زمان دسترسی کامل به واکسن ها همه چیز را به شدت رعایت کنیم. عملکرد مردم خیلی مهم است.

در رابطه با واکسن یکی از مباحث به واکسن آکسفورد ساخت شرکت آسترازنکا مربوط می شود. میزان اثربخشی و ایجاد ایمنی این واکسن کم ارزیابی شده و گفته می شود برای 65 سال به بالا مناسب نیست. ضمن اینکه در برخی کشورها واکسن آسترازنکا ممنوع شده است. با توجه به استفاده احتمالی این واکسن در ایران نظر شما چیست؟

واکسن آسترازنکا ترکیبی از آدنوویروس ها با تکه ای از آنتی ژن کووید-19 است. در واقع واکسن آکسفورد بر اساس ویروسی ساخته شده که این ویروس در دنیا شایع بوده است. سالمندان در برابر آدنوویروسی که در این ساخت این واکسن استفاده شده مقاوم هستند و بنا به دلایلی بدن آنها این واکسن را نمی پذیرد. الان آسترازنکا آدنوویروس واکسن جدید در دست ساخت خود را شامپانزها می گیرد و روی آن آزمایش می کند. در واقع آدنوویروسی را انتخاب کرده اند که بتواند روی سن های بالا هم تاثیرگذار باشد. این واکسن هر چند در سن های بالا جواب نمی دهد اما در سنین پایین تر تاثیرگذار است. اما واکسن آکسفورد به درد همه اقشار یک جامعه نمی خورد چون فعلا فقط برای سنین پایین ایمنی دارد.

 واکسن های مختلفی از سوی شرکت های داروسازی خارجی و داخلی ساخته شده است که باید در دو دوز تزریق شوند. تزریق با یک نوع واکسن از یک شرکت در دوز اول و سپس تزریق دوز دوم با نوع دیگر یک شرکت دیگر عوارضی ندارد و بدون اشکال است؟

واکسن های فایزر و مدرنا ساختاری شبیه هم دارند و بر اساس هدف MRA است. اما اگر فردی مثلا مدرنا می زند بهتر است در دوز دوم هم همان را تزریق کند. البته برخی واکسن ها چون شبیه هم هستند می توان جایگزین کرد ولی بهتر است که از یک نوع باشند. وقتی واکسیناسیون همگانی شروع می شود باید تعداد واکسن ها مشخص باشد تا برای دوز دوم کم نیاید.

واکسیناسیون سالمندان در ایران چه زمانی رخ می دهد؟

سالمندان بعد از کادر درمان قرار می گیرند. البته افراد مبتلا به بیماری های زمینه ای هم هستند. اگر واکسنی وجود داشته باشد که قرار است برنامه واکسیناسیون همگانی با آن انجام بگیرد اول از کادر درمانی آغاز خواهد شد و سپس با سالمندان و بیماران ادامه پیدا می کند. در همه کشورها بعد از کادر درمانی ، سالمندان اولویت بعدی هستند.

 واکسن ایرانی چه زمانی عرضه می شود؟

واکسنی که مرحله اول آزمایشات بالینی را پشت سر گذاشت در واقع نوع ضعیف شده ویروس است. یکی از واکسن هایی که در چین ساخته شده به همین گونه است. واکسن ایرانی منتظر مجوز مرحله بعدی مانده. بر اساس آزمایشات انجام شده این واکسن عوارض ندارد و ایمنی ایجاد می کند. اثربخشی آن در تعداد بیشتری از افراد امتحان خواهد شد. اگر همه چیز خوب پیش برود تا خرداد ماه در اختیار مردم قرار می گیرد.

واکسن کووید-19 همانند واکسن آنفولانزا باید سالیانه تزریق شود؟

ما هنوز چیزهای زیادی درباره کرونا نمی دانیم و این در رابطه با واکسن آن هم صدق می کند. باید زمان بگذرد تا ببینیم چه نتایجی حاصل می شود. باید ببینیم این واکسن ها تا چه زمانی اثربخشی دارند. سوالات مربوط به این حوزه را باید بعدا جواب بدهیم. البته من حدس می زنم در نهایت همانند آنفولانزا باید سالی یک بار این واکسن تزریق شود.

موارد ابتلا به کرونای انگلیسی در خوزستان زیاد شده است. چه باید کرد؟

موارد ابتلا همه جا زیاد شده است و تمام نقاط کشور به واکسن نیاز دارند. اما اگر واقعا اوضاع در خوزستان تا این اندازه بد است اصلا واکسن زدن معنایی ندارد. وقتی کرونا در جایی اوج می گیرد باید صبر کنیم تا همه گیری از اوج بیفتد.

مسئولان پزشکی خوزستان درخواست قرنطینه سراسری این استان را داشته اند. 

بله ، باید قرنطینه شود. ما با شرایط حساسی روبرو هستیم و باید زودتر اقدامی انجام بدهیم تا شرایط ناگوار ماه های گذشته پیش نیاید.

چند نوع کرونای جهش یافته در جهان پدیدار شده اند. از این میان فقط کرونای انگلیسی به ایران رسیده است یا خطر دیگر جهش یافته ها مثل کرونای برزیلی و آفریقایی و حتی فنلاندی هم وجود دارد؟

 طبق مطالعات انجام شده و گزارش هایی که ارائه شد تا امروز فقط کرونای انگلیسی به ایران رسیده است. اعلامی درباره رسیدن انواع دیگر جهش یافته ها وجود نداشته است.

برخی از نظریه ها حاکی از آن است کشورهایی با جمعیت بالای 30 میلیون نفر برای مصونیت در برابر کرونا در نهایت باید به ایمنی گله ای برسند. با این نظریه موافق هستید؟

واکسن هم دقیقا همین کار را انجام می دهد و حتما نباید کل جمعیت یک کشور به کرونا مبتلا شوند تا ایمنی شکل بگیرد. اگر واکسن هم تزریق شود در برابر این بیماری ایمنی ایجاد می شود. به هر حال واکسن به فرد خودایمنی می دهد.

هیلدا حسینی خواه / جام جم آنلاین