جزئیاتی از پیام راهبردی رهبر انقلاب به روسیه

به گزارش جام جم آنلاین به نقل از دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیت الله العظمی خامنه ای،  امروز در مرکز توجهات اندیشمندان حوزه‌ی روابط بین‌‌الملل، دیدگاه‌‌های رهبر انقلاب به‌عنوان یکی از صاحب‌‌نظرانی که درک درستی از هندسه‌ی روابط بین‌‌الملل و سیاست‌‌های جهانی دارند، مورد توجه قرار می‌‌گیرد و نقشه‌‌های راهی که توسط ایشان در فضای بین‌‌الملل ترسیم می‌‌شود، با عنوان ایده‌‌های جدید در شکل‌‌دهی به نظم جدید جهانی رصد می‌‌شود.

 

ایشان با توجه به تجربه‌شان در حوزه بین‌الملل، همواره بر این مسئله تأکید دارند که در سیاست خارجی باید متوازن عمل کرد؛ یعنی هم به سیاست «نه شرقی، نه غربی» برای حفظ استقلال، حاکمیت و تمامیت ارضی جمهوری اسلامی عمل کنیم و هم روابط خارجی را با همه‌ی بخش‌‌های جهان حفظ کنیم. ما در این نگاه باور داریم که مرکز تحولات جهانی باید در هر عصر و دوره‌‌ای به‌خوبی شناخته شود و متناسب با آن سیاست خارجی کشورها و مناسبات در روابط خارجی بازتعریف شود.

 

بدون تردید قرن بیست‌ویکم، قرن آسیا است. نگاه به آسیا همواره مورد توجه نظام جمهوری اسلامی قرار دارد و ما در کنار حفظ روابط متوازن با کشورهای جهان باید نگاهی ویژه به آسیا داشته باشیم. در آسیا و در کشورهایی مثل روسیه، چین، هند، پاکستان، مالزی، اندونزی و مجموعه کشورهای شبه‌‌قاره هنوز ظرفیت‌‌های بسیار ناشناخته و مهمی وجود دارد که می‌‌تواند با توجه به مشترکاتی که ما با این منطقه از آسیا داریم، از آن استفاده‌ی لازم را به‌عمل بیاوریم.

همان‌طور که رهبر انقلاب هم تاکید دارند در سیاست خارجی، ما برای حفظ منافع ملی‌ کشورمان باید شرق را به غرب و همسایه را بر کشورهای دور ترجیح دهیم. مشخص است رابطه با کشورهایی که با ما منافع مشترکی دارند بر دیگرانی که چه‌بسا ممکن است با ما تضاد منافع هم داشته باشند ارجحیت دارند.

در همین خصوص با اقدام رهبر انقلاب، نماینده‌ی ویژه‌‌ای از سوی جمهوری اسلامی ایران و متقابلاً از سوی رئیس‌‌جمهور چین از حدود دو سال پیش برای شتاب‌دهی به‌مناسبات دو کشور تعیین شده است. چندی پیش نیز شاهد بودیم که رؤسای مجالس شورای اسلامی ایران و چین به‌صورت وبینار به‌مدت نود دقیقه جلسه‌ی رسمی و مذاکرات دوجانبه داشتند و تصمیماتی در آنجا گرفته شد تا پارلمان‌‌های دو کشور از نقش خودشان برای سرعت‌بخشیدن به همکاری‌‌ها و روابط دو کشور استفاده کنند.

روس‌‌ها نیز با نگاهی که به تحولات جهانی و نقش مهم ایران به‌عنوان یک قدرت برجسته‌ی منطقه‌‌ای دارند، تجربه‌ی خوبی در کنار جمهوری اسلامی ایران داشته‌اند. البته نقش سردار سپهبد شهید حاج قاسم سلیمانی در تأمین حداکثری امنیت منطقه غیر قابل انکار است. توجه به تجربه‌ی مثبت همکاری ایران و روسیه در کمک به سوریه‌ علی‌رغم مخالفت آمریکا، یکی از مسائلی است که نشان می‌‌دهد که بین ایران و روسیه می‌‌توان تجربه‌‌های همکاری موفق بیشتری را به ثبت رساند.

 

سفر رئیس‌مجلس به روسیه نیز با مقدماتی انجام شد. در هفته‌ی اوّل شروع به کار مجلس یازدهم، آقای والودین -از افراد نزدیک به آقای پوتین- که رئیس دومای روسیه است، فرستاده‌ی ویژه‌ای برای تبریک شروع به‌ کار مجلس جدید به تهران اعزام کرد و این فرد دعوت‌نامه‌ای رسمی برای انجام سفر رئیس‌ مجلس به مسکو به همراه داشت.

این سفر با انتخاب این مقطع زمانی حساس؛ یعنی مقطعی که مستأجران جدیدی در کاخ سفید وارد شده‌اند این پیام را به متحدین منطقه‌ای جمهوری اسلامی می‌دهد که ایران بیش از این معطل بازی‌‌ افراد جدید کاخ سفید و دولت آمریکا یا سه کشور اروپایی درگیر در برجام (فرانسه، انگلیس و آلمان) نخواهد شد و هرگونه تصمیمی در کاخ سفید، هیچ تغییری در رویکرد جمهوری اسلامی نسبت به حفظ، تقویت، توسعه و تحکیم مناسبات راهبردی تهران با مسکو و پکن و نگاه راهبردی و بلندمدت جمهوری اسلامی ایران به آسیا به‌عنوان بازیگر مهم در قرن اخیر رخ نخواهد داد؛ و زمان برای آمریکا و اروپا نه رو‌به‌پایان که پایان‌یافته است.

طرف‌های منطقه‌ای جمهوری اسلامی باید این را بدانند که تحولات کاخ سفید رابطه‌ی راهبردی ما را نمی‌‌تواند تحت تأثیر قرار بدهد. این مقطع زمانی به‌گونه‌‌ای بود که از سوی رهبر انقلاب ضرورتی احساس شد مبنی‌بر اینکه پیامی به کشور روسیه منتقل کنند؛ پیامی راهبردی که با درک از شرایط جدید بین‌‌المللی تنظیم شده بود. این پیام نکات بسیار مهم و دقیقی داشت که برای مقام‌های روس -با توجه به‌مناسبات جدید بین‌‌المللی در راستای استحکام روابط راهبردی و پایدار دو کشور- حائز اهمیت بود.

شخصاً در جلسه‌‌ای که پیام رهبر انقلاب منتقل شد، حضور داشتم. آقای والودین، رئیس دومای روسیه نه به‌عنوان رئیس پارلمان، بلکه به‌عنوان نماینده‌ی ویژه‌ی آقای پوتین مسئول دریافت این پیام بود. روسیه از قبل طی یک یادداشت رسمی اعلام کرده بود برای اینکه دریافت پیام رهبر انقلاب به‌خاطر پروتکل‌ها به تأخیر نیفتد، نماینده‌ی ویژه‌ای در مسکو این پیام را دریافت کند. آقای والودین هم به‌عنوان نماینده‌ی ویژه‌ی رئیس‌‌جمهور روسیه مکلف شد. ساعتی بعد ما مطلع شدیم که آقای پوتین پیام را خوانده‌ و مورد توجه جدی ایشان قرار گرفته است.

 

اگر نگاهمان فقط سمت برخی کشورهای غربی نباشد، می‌بینیم کشورهایی در دنیا هستند که می‌توانند به ما کمک کنند و ما هم با موضع برابر به آن‌ها کمک کنیم. باید به این نکته توجه کنیم که جهان در حال تغییر است. بی‌تردید اوضاع و احوال در عرصه‌‌ی سیاست خارجی ثابت نیست. در عرصه‌ی سیاست خارجی تحولات به‌صورت سریع، حتی با شیب تند در حال انجام است. درک درست هندسه‌ی روابط بین‌‌الملل و منافع راهبردی ایران با توجه به تحولات توأم با شیب تند در عرصه‌ی جهانی نیازمند این است که ما دائماً استراتژی‌‌های خود را به‌روزرسانی کنیم. باید در روابط خودمان بر آنچه که تأمین‌کننده‌ی حداکثری منافع ملی، امنیت ملی و پیشرفت کشور است، تمرکز کنیم.

روسیه‌ی پوتین، اتحاد جماهیر شوروی و بلوک شرق کمونیسم نیست. روسیه پوتین با روسیه‌ی قبل از پوتین هم تفاوت دارد. ما از توسعه و تحکیم همکاری‌‌ها با کشورهایی مانند روسیه حتماً سود خواهیم برد. حلقه‌ی مفقوده‌ی روابط ایران و روسیه، عدم شناخت نزدیک مردم این دو کشور است.

 

درک جامعه‌‌شناختی از ویژگی‌‌های برجسته‌ی فرهنگی دو کشور می‌‌تواند زمینه‌‌ساز و بسترساز تقویت و تحکیم همکاری‌‌های اقتصادی و تجاری در سایر حوزه‌‌ها نیز باشد. حوزه‌هایی که امروز شامل بخش‌های مختلفی می‌تواند باشد؛ از همکاری‌‌هایی که دو طرف در موضوع تولید واکسن و تبادل تجربیات در مبارزه با شیوع کرونا می‌توانند انجام دهند تا طیف وسیعی از همکاری‌‌های اقتصادی، بازرگانی، شیلات و همکاری‌‌های دفاعی-امنیتی، سیاسی و تبادلات ریلی، جاده‌‌ای مانند کریدور شمال-جنوب، حتی درخصوص نیروگاه‌ها به‌ویژه در حوزه‌ی نیروگاه‌‌های اتمی و حرارتی می‌توان زمینه‌های همکاری جدی و جدیدی تعریف کرد.