معرفی ویلیام برنز به عنوان رئیس سازمان سیا چه پیامی دارد؟

ویلیام برنز کیست؟
ویلیام برنز(۶۴ ساله) قبلا سفیر آمریکا در روسیه و اردن بود. او دارای مدرک دکترای روابط بین‌الملل از دانشگاه آکسفورد است که در قالب بورسیه مارشال آن‌را دریافت کرده‌است. به جز این، او سه مدرک دکترای افتخاری هم کسب کرده‌است. وی در مذاکرات هسته‌ای ایران با گروه  ۱ + ۵ ایفای نقش کرده‌است. او بنا داشت خیلی زودتر از این، خود را بازنشسته کند ولی به خواست باراک اوباما این تصمیمش را عقب انداخت تا تکلیف مذاکرات ایران معلوم شود. بعد از کناره‌گیری‌اش هم اعلام شد او همچنان به عنوان مشاور با دولت آمریکا در زمینه مذاکرات ایران و موارد دیگر همکاری می‌کند.
وی در دوران ریاست‌جمهوری باراک اوباما قائم مقامی وزارت خارجه آمریکا را به عهده داشت و از جمله کسانی بود که نقشی به سزا در پروژه انعقاد برجام ایفا کرد. فراتر از آن، ویلیام برنز در بسیاری از پرونده‌های مربوط به حوزه امنیت بین‌الملل در دولت اوباما، صاحب‌نظر بوده‌است. ویلیام برنز سابقه بیش از ۳۳سال فعالیت در وزارت خارجه آمریکا را دارد و پیش از این سفیر ایالات متحده در روسیه و اردن بوده‌است.
نکته جالب توجه این‌که وی پس از ریاست‌جمهوری دونالد ترامپ و در اعتراض به سیاست خارجی جنجالی دولت وی، خود را بازنشسته کرد. برنز در سال ۲۰۱۷ نامه‌ای انتقادآمیز درباره سیاست خارجی دولت به دونالد ترامپ نوشت و از سمت خود کناره‌گیری کرد. جو بایدن در بیانیه خود ویلیام برنز را «دیپلماتی کارکشته» خواند که «برای ده‌ها سال» در خدمت «امنیت» آمریکا و مردمش بوده است. وی همچنین گفت که «تجربیات و دانش برنز» چیزی است که «آمریکا برای جلوگیری از تهدیدها، پیش از آن‌که به خاک ما برسد، احتیاج دارد.» او یکی از جدی‌ترین گزینه‌های جو بایدن برای وزارت خارجه آمریکا بود.

دردسرهای ویلیام برنز در سازمان سیا
طی سال‌های ۲۰۱۶ تا ۲۰۲۰ یعنی از زمانی که ترامپ رئیس‌جمهوری آمریکا شد بسیاری از قواعد امنیت داخلی در آمریکا تغییر کرد و آمریکا به صورت آشکارا در نظام بین‌الملل، رویکرد یکجانبه‌گرایانه‌ای را در دستور کار خود قرار داد یعنی با کشورهای اروپایی دچار چالش شد، در سازمان ناتو بین آمریکا و متحدان اروپایی‌اش اختلافات مزمنی بروز کرد، جنگ تجاری بین آمریکا و چین شکل گرفت و حتی در ماه‌های آخر ریاست‌جمهوری ترامپ، این مساله به حیاط‌خلوت چین کشیده شد یعنی آمریکا تحرکات نظامی خود را از طریق فروش تسلیحات به این کشورها در دریای چین، هنگ‌کنگ، تایوان و... تشدید کرد.
با این حال، سوال اصلی اینجاست که آیا ویلیام برنز به‌عنوان کسی که خود را در حوزه امنیت بین‌الملل صاحب‌نظر می‌داند، می‌تواند چشمان خود را روی شرایط و بحران‌های داخلی در آمریکا ببندد؟
به عبارت بهتر، باید به این سوال اساسی پاسخ داد که بحران‌های حوزه داخلی آمریکا تا چه اندازه‌ای می‌تواند ویلیام برنز و قدرت وی در سازمان سیا را محدود کند؟ واقعیت امر این است که ویلیام برنز و حتی جو بایدن، بین سال‌های ۲۰۲۱ تا ۲۰۲۴ چاره‌ای جز تمرکز مستمر بر بحران‌های داخلی کشورشان ندارند.
درصورتی که بایدن نتواند میان حوزه سیاست داخلی و خارجی کشورش توازنی ایجاد کند، قطعا با ریزش هواداران خود در انتخابات ریاست‌جمهوری سال ۲۰۲۴ مواجه خواهد شد. تحرکات خاص ضدامنیتی ملی‌گرایان افراطی(طرفداران ترامپ) و دوقطبی ایجاد شده در آمریکا، این روند را تقویت خواهد کرد.‌

ظاهرسازی بایدن با انتخاب برنز
هدف اصلی جو بایدن، رئیس‌جمهوری آمریکا  از انتصاب ویلیام برنز چیست؟ دیوید ایگناتیوس، نویسنده روزنامه واشنگتن‌پست درباره انتخاب برنز برای ریاست سازمان «سیا» در دولت آینده آمریکا نوشت: «انتخاب این دیپلمات کهنه‌کار برای ریاست سیا به این معناست که بایدن شخصی را انتخاب کرد تا بتواند قضاوتی مستقل در نحوه مدیریت این دستگاه بزرگ اطلاعاتی آمریکا داشته باشد. احتمالا یکی از دلایل انتخاب برنز این بوده که وی به‌عنوان یک شخصیتی غیرحزبی شناخته شده باشد که قبلا در جاهای دشوار مانند روسیه و منطقه غرب آسیا فعالیت می‌کرد و روابط نزدیکی با کشورهایی داشته که از نزدیک‌ترین شرکای سیا بوده‌اند.»
نشریه فارین پالیسی، انتصاب ویلیام برنز را از منظر دیگری مورد ارزیابی و تحلیل قرار می‌دهد. برخی اعضای حزب دموکرات، بایدن را برای انتخاب برنز تحت فشار قرار داده‌اند. برنز اولین شخصیت دیپلماتی خواهد بود که رهبری سیا را به عهده خواهد گرفت و این انتخاب یعنی بایدن می‌خواهد نسخه اقدامات سیا در طول تاریخ معاصر را بپیچد. این افراد بایدن را تحت فشار قرار دادند تا فردی را که در شکنجه‌ها یا حملات هواپیماهای بدون سرنشین نقش دارد (مانند جینا هاسپیل، شکنجه‌گر معروفی که در دوران ترامپ ریاست سیا را بر عهده داشت)، انتخاب نکند.

ارتباط برنز با آوریل هاینز
موضوع دیگری که مورد توجه تحلیلگران مسائل امنیتی آمریکا قرار گرفته، ارتباط ویلیام برنز با آوریل هاینز، رئیس سازمان امنیت ملی این کشور در دولت بایدن است. جو بایدن، رسما آوریل هاینز را برای ریاست اداره اطلاعات ملی معرفی کرده است. این برای اولین بار است که یک زن برای این پست انتخاب می‌شود. اداره اطلاعات ملی، هماهنگ‌کننده تمامی سازمان‌های امنیتی و اطلاعاتی آمریکا را به عهده دارد. همچنین حفاظت از ارتباطات و زیرساخت‌های حساس مخابراتی دولت آمریکا و حفاظت از سیستم‌های اطلاعاتی که شامل امنیت اطلاعات و تجزیه و تحلیل رمزگشایی و رمزنگاری است را به‌عهده دارد. آژانس امنیت ملی یکی از اعضای کلیدی در جامعه اطلاعاتی ایالات متحده، متشکل از ۱۶سازمان امنیتی - اطلاعاتی است. آوریل هاینز در دوران اوباما، معاون رئیس سازمان سیا بوده است. با این حال، آوریل هاینز هرگز رویکردی دیپلماتیک در قبال بحران‌های بین‌المللی نداشته و حتی طرفدار رویکرد سخت واشنگتن در مواجهه با بسیاری از موارد بوده است. سوال اصلی اینجاست آیا در چنین شرایطی میان زوج هاینز- برنز در راس معادلات امنیتی آمریکا هماهنگی لازم وجود خواهد داشت؟ برخی تحلیلگران معتقدند با توجه به تشدید بحران‌های داخلی در آمریکا و کاهش قدرت مانور این کشور در نظام بین‌الملل، واشنگتن در نقطه کور امنیتی قرار گرفته است.گذار از این نقطه، کار بسیار سختی است که ویلیام برنز نیز از عهده آن بر نخواهد آمد.