معرفی کامل بیماری سنگ کلیه

به گزارش جام جم آنلاین به نقل از دکتر دکتربیماری سنگ کلیه یکی از بیماری‌های شایع در ایران است که معضلات زیادی برای مبتلایان به این بیماری ایجاد می‌کند. در این نقشه‌ی راه به معرفی کامل بیماری سنگ کلیه، علل و علت به وجود آمدن انواع سنگ کلیه، تشخیص سنگ کلیه، درمان و جلوگیری از سنگ کلیه خواهیم پرداخت.

ادرار از مواد معدنی فراوان و املاح‌ محلول شکل گرفته است. هنگامی که در ادرار مقادیر زیادی از این مواد معدنی و املاح وجود داشته باشد، امکان پدید آمدن سنگ کلیه نیز وجود دارد.

سنگ کلیه می‌تواند کوچک باشد، اما در مواردی سنگ‌های کلیه رشد کرده و بزرگ می‌شوند و حتی حفره‌های توخالی درون کلیه را نیز پُر می‌کنند. بعضی از سنگ‌ها درون کلیه باقی می‌مانند و مشکل خاصی را برای فرد به وجود نمی‌آورند. اما گاهی‌اوقات، سنگ کلیه می‌تواند به میزنای (لوله‌ای مابین کلیه و مثانه) برود. اگر سنگ کلیه به مثانه برسد، می‌تواند با ادرار از بدن خارج شود. اما اگر سنگ در میزنای گیر بیفتد، ممکن است جریان ادرار را قطع کرده و درد زیادی را به ‌وجود بیاورد.

معرفی کلیه و دستگاه ادراری

کلیه اندامی به اندازه دست مشت کرده است که مسئول کنترل حجم و ترکیب مایعات بدن است. بیشتر افراد دارای دو کلیه هستند که در طرفین ستون فقرات قرار گرفته‌اند. کلیه سالم وظیفه‌ی تصفیه خون از مواد زائد و دفع این مواد از طریق ادرار را نیز برعهده دارد.
کلیه سطح سدیم، پتاسیم و کلسیم موجود در خون را نیز کنترل می‌کند. کلیه، میزنای و مثانه بخشی از دستگاه ادراری بدن هستند. دستگاه ادراری، ادرار را در بدن تولید کرده، انتقال داده و ذخیره می‌کند.

کلیه‌ها ادرار را از آب و مواد زائد دیگر بدن تولید می‌کنند. سپس ادرار از میزنای به مثانه می‌رود و در آنجا ذخیره می‌شود. ادرار نهایتا از طریق پیشاب‌راه یا مجرای ادراری از بدن خارج می‌شود.

سنگ کلیه در کلیه شکل می‌گیرد. بعضی از سنگ‌های کلیه به داخل میزنای می‌روند. در صورتی که سنگی از کلیه خارج شده و در میزنای گیر بیفتد، به آن «سنگ مجاری ادراری » گفته می‌شود.

اجزای تشکیل‌دهنده سنگ‌های کلیه چه چیزهایی هستند؟

سنگ‌های کلیه مختلفی در انواع و رنگ‌های متفاوتی وجود دارد. نحوه‌ی درمان و جلوگیری از به وجود آمدن هرکدام نیز به نوع سنگ بستگی دارد.

سنگ‌های کلیه از نوع کلسیمی (۸۰ درصد از سنگ‌های کلیه)
سنگ‌های کلیه از نوع کلسیمی، از شایع‌ترین نوع سنگ‌های کلیه محسوب می‌شوند. دو نوع سنگ کلیه از نوع کلسیمی وجود دارد: سنگ کلیه‌ی کلسیم اُگزالات و کلسیم فسفات. کلسیم اگزالات با اختلاف شایع‌ترین سنگ کلیه از نوع کلسیمی است.

برخی در ادرار خود بیش از حد کلسیم دارند و همین نیز موجب می‌شود که خطر شکل‌گرفتن سنگ کلسیمی افزایش پیدا کند. حتی اگر مقادیر کلسیم در ادرار در حد طبیعی نیز باشد، ممکن است سنگ کلیه به دلایل دیگری به وجود بیاید.
سنگ‌های کلیه از نوع اسید اوریکی (۵ تا ۱۰ درصد از سنگ‌های کلیه)
اسید اوریک یکی از مواد زائدی است که بر اثر تغییرات شیمیایی بدن شکل می‌گیرد. بلورهای اسید اوریک به خوبی در ادرار اسیدی حل نمی‌شوند و سنگ‌های کلیه از نوع اسید اوریکی را به تشکیل می‌دهند. اسیدی بودن ادرار ممکن است به چندین دلیل رخ داده باشد، این دلایل عبارتند از:

داشتن اضافه وزن

اسهال مزمن

دیابت نوع ۲ (قند خون بالا)

بیماری نقرس

رژیم غذایی حاوی پروتئین حیوانی بالا و میوه و سبزیجات پایین

سنگ‌های کلیه از نوع استرووایتی یا عفونی (۱۰ درصد از سنگ‌های کلیه)

سنگ‌های کلیه از نوعی استرووایتی، چندان شایع نیستند. این نوع سنگ‌های کلیه عموما به عفونت‌های مزمن ادراری یا عفونت سیستم دستگاه ادراری ارتباط دارند. برخی باکتری‌ها موجب می‌شوند ادرار کمتر اسیدی و بیشتر بازی یا قلیایی شود.

سنگ‌های کلیه از نوع آمونیوم فسفات منیزیم (استروویت) در ادرار قلیایی شکل می‌گیرند. این نوع سنگ‌های کلیه در اغلب موارد بزرگ بوده و شاخه‌های نیز دارند و اکثرا نیز به سرعت رشد می‌کنند.

کسانی که به عفونت‌های مزمن ادراری ابتلا پیدا می‌کنند، مانند کسانی که برای مدت طولانی سوند در کلیه یا مثانه خود دارند یا کسانی که در تخلیه‌ی مثانه به دلایل مختلفی مانند اختلالات عصبی (فلج، بیماری ام‌اس و بیرون‌زدگی نخاع) دچار مشکل هستند، بیشترین احتمال شکل‌گیری این نوع سنگ‌های کلیه را دارند.
سنگ‌های کلیه از نوع سيستينی‌ (کمتر از ۱ درصد از سنگ‌های کلیه)
سيستين یک اسید آمینه است که در غذاهای خاصی وجود دارد. سيستين از مواد متشکله‌ی پروتئین است.

بیماری سیستینوریا (سیستین بالا در ادرار) نوعی اختلال متابولیکی ارثی نادر است. این بیماری هنگامی بروز پیدا می‌کند که کلیه‌ها دیگر نتوانند از طریق ادرار سیستین را بازجذب کنند. و وقتی هم که سیستین ادرار به سطح بالایی برسد، سنگ کلیه تشکیل می‌شود. اکثر سنگ‌های کلیه از نوع سیستینی در سنین پایین و کودکی به وجود می‌آیند.

هشدار! این مطلب صرفا جنبه آموزشی دارد و برای استفاده از آن لازم است با پزشک یا متخصص مربوطه مشورت کنید.